چگونه رژیم غذایی در بهبود زردی نقش مهمی دارد؟ چه چیزی بخوریم؟ از چه غذاهایی پرهیز کنیم؟
زردی چیست؟
به تجمع بیلی روبین در خون زردی یا یرقان گفته می شود. بیلی روبین رنگدانه زردی است که هنگام تجزیه گلبول های قرمز آزاد می شود. تجمع بیش از حد این رنگدانه در خون باعث زرد شدن پوست، چشم ها و لثه ها می شود. کبد به طور معمول بیلی روبین خون را فیلتر می کند، بنابراین زردی معمولاً به علت اختلالات یا نارسایی کبد ایجاد می شود. اکثر موارد زردی در نوزادان، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به نقص ایمنی رخ می دهد. در بیشتر موارد، میزان بیلی روبین خون ۲ تا ۳ میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر باعث بروز علائم قابل توجه خواهد شد.
چگونه رژیم غذایی در بهبود زردی نقش مهمی دارد؟
رژیم غذایی نقش مهمی در بهبود زردی و پیشگیری از آن دارد.
در طول عمل گوارش، کبد زردابی (صفرا) تولید میکند که برای شکستن چربی ها به روده کمک میکند.
کبد همچنین مسئول پردازش یا متابولیسم مواد مغذی، هضم مواد سمی و داروها است.
همه غذا ها و نوشیدنی ها برای انجام کار مشخص نیاز به کبد دارند. اما مواد غذایی و مواد شیمیایی مختلف، به صورت متفاوتی هضم و متابولیزه میشوند، به طوری که برخی از انها برای کبد سودمند تر از دیگری هستند.
وقتی هضم مواد غذایی مختلف مشکل میشود، مقدار کار کبد هم افزایش میابد. این مسئله به ویژه برای مقادیر زیاد قندهای تصفیه شده، نمک و چربی اشباع شده صدق میکند.
سمومی مانند الکل و بعضی از دارو ها همچنین می توانند در طول متابولیسم به سلول های کبدی آسیب وارد کنند.
افرادی که مبتلا به زردی هستند معمولا به خوردن غذاهایی توصیه میشوند که به بهبود عمل هضم و متابولیسم کمک میکند و و کبد را از آسیب بیشتر و مسمومیت کبدی حفاظت میکند.
غذاها و نوشیدنی هایی که در طول بهبود زردی مصرف می شوند عبارتند از:
-
آب
هیدراته ماندن یکی از بهترین راههای کمک به بهبود عملکرد کبد برای درمان زردی است. آب نه تنها به کاهش هضم کمک می کند، بلکه باعث می شود که سموم از کبد و کلیه خارج شوند. اکثر مردم باید حداقل ۶۴ اونس یا کمتر از ۲ لیتر آب در روز بنوشند. اگر می خواهید آن را طعم دار کنید، می توانید یک قاشق چای خوری یا بیشتر آب لیمو، عسل یا گریپ فروت به آن اضافه کنید.
-
میوه های تازه و سبزیجات
میوه ها و سبزیجات تازه حاوی آنتی اکسیدان های قوی و فیبردار هستند که می توانند باعث کاهش آسیب کبدی در هنگام متابولیسم و هضم شوند. تمام میوه ها و سبزیجات حاوی مقداری از مواد مغذی قابل استفاده در کبد هستند، اما برخی از آنها به خصوص برای شرایط مزمن کبدی مفید هستند. این شامل:
- کلم بروکلی، زغال اخته و انگور
- مرکبات، به خصوص لیمو شیرین، لیمو ترش و گریپ فروت
- پاپایا و خربزه
- کدو تنبل، سیب زمینی شیرین
- آووکادو و زیتون
- گوجه فرنگی
- هویج، چغندر
- سبزیجات سبز مانند بروکلی، گل کلم، و جوانه های بروکسل
- زنجبیل و سیر
- اسفناج و گردو
برای بهینه بودن مزایای سلامتی، مردم باید تمام میوه ها و سبزیجات را مصرف کنند و کالاهای کم کالری، مانند آب میوه ها و میوه ها را مصرف کنند.
همچنین توصیه می شود که قندهای بسیار فرآوری شده و تصفیه شده مانند شربت ذرت با فروکتوز بالا (HFCS) را محدود یا فراموش کنید.
-
چای قهوه و نوشیدنی های گیاهی
چای قهوه و نوشیدنی های گیاهی حاوی دوزهای بالای آنتی اکسیدان ها و همچنین کافئین است که می تواند هضم را تحریک کند. نشان داده شده است که قهوه به کاهش خطر بیماری های کبدی، از جمله سرطان و فیبروز (زخم) کمک می کند و پیشرفت آنها را کند می کند.
-
دانه های کامل
این دانه ها حاوی مقادیر زیادی مواد مغذی برای کبد، از جمله چربی های سالم، فیبر، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی هستند. یک مطالعه ۲۰۱۳ تایید کرد که افرادی که غلات کامل مصرف می کنند که غنی از بتا گلوکان هستند، پس از ۱۲ هفته مصرف، شاهد بهبود عملکرد کبد خود هستند.
-
آجیل و حبوبات
بیشتر آجیل و حبوبات در آنتی اکسیدان ها، از جمله ویتامین E و اسید فنلی، غنی هستند. آجیل و حبوبات هم معمولا غنی از فیبر و چربی های سالم هستند. مطالعات نشان می دهد که مصرف منظم گردو و سایر آجیل ها، به بهبود عملکرد کبد کمک می کنند.
-
پروتئین بدون چربی
پروتئین های ناب، از جمله توفو، حبوبات و ماهی، باعث کاهش بیماری های کبدی نسبت به گوشت قرمز می شوند. گونه های چرب ماهی مانند ماهی آزاد و ماهی قزل آلا حاوی امگا ۳ و روی هستند که به متابولیسم اسید های چرب، الکل، کربوهیدرات ها و پروتئین ها کمک می کنند.
مواد غذایی که باید از مصرف آن جلوگیری کنید:
مواد غذایی و نوشیدنی هایی که برای رفع زردی از آن باید پیشگیری کرد عبارتند از:
-
الکل
الکل برای بسیاری از بافت های داخلی بدن، از جمله کبد، سمی است. مصرف الکل باعث التهاب مزمن، کاهش عملکرد کبد و منجر به فیبروز می شود. اکثر افراد مبتلا به زردی یا سایر شرایط کبدی باید سعی کنند از الکل جلوگیری کنند.
-
کربوهیدرات های تصفیه شده
سودا، نان سفید و ماکارونی حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات هستند. مصرف کربوهیدرات بیش از حد با تعدادی از شرایط سلامتی مرتبط است که باعث کاهش عملکرد کبد، از جمله دیابت نوع ۲ و چاقی می شود.
-
غذاهای بسته بندی شده، کنسرو شده و دودی شده
بسیاری از غذاهای بسته بندی شده، کنسرو شده یا دودی شده، مخصوصا گوشت و سبزیجات کنسرو شده حاوی مقادیر بالای نگهدارنده هستند. این مواد نگهدارنده معمولا از نمک ها و موادی مانند نیترات و سولفات استفاده می کنند. نمک، هضم و متابولیسم را دشوار می کند و فشار بر روی کبد وارد می کند. مواد غذایی با ۱.۵ گرم (گرم) نمک به ازای هر ۱۰۰ گرم (یا ۰.۶ گرم سدیم) آن، با مقدار نمک زیاد در نظر گرفته می شود.
-
چربی اشباع شده و ترانس
غذاهای سرخ شده، روغن زیتون و فست فود حاوی مقادیر زیادی از چربی های اشباع و ترانس هستند که به راحتی قابل هضم نمی باشند، به ویژه آنهایی که با روغن های گیاهی حاوی هیدروژنه آماده می شوند. برخی از محصولات لبنی، از جمله پنیر، شیر و ماست های پر چربی، همچنین حاوی مقادیر بالای چربی اشباع هستند. محققان کاملا مطمئن نیستند چرا، اما مطالعات نشان می دهد که افرادی که مقدار زیادی چربی اشباع و ترانس را مصرف می کنند، تغییرات کبدی و افزایش مقاومت به انسولین را تحت تاثیر قرار می دهند. انسولین به کنترل میزان قند خون کمک می کند. مصرف زیاد چربی های اشباع و ترانس نیز به چاقی و سوء تغذیه مرتبط است، که هر دو عوامل خطر برای شرایط کبدی، از جمله زردی می باشد.
توصیه می شود که میزان چربی اشباع شده را در حدود ۵ تا ۶ درصد کل کالری محدود کنید و سعی کنید کلسترول را از بین ببرید.
-
ماهی خام و یا نوشیدنی یا صدف ها
ماهی های خام و صدف های حلزون ممکن است حاوی سموم باشد که می تواند به کبد و سایر ارگان های گوارش آسیب برساند. همچنین حاوی ویروس ها، باکتری ها و انگل هایی است که می توانند کبد را آلوده کنند.
-
گوشت گاو و گوشت خوک
گوشت های غنی مانند گوشت گاو و گوشت خوک، حاوی مقادیر زیادی اسید آمینه های حیوانی و چربی هایی است که می تواند برای هضم سخت بوده و به کبد آسیب بزند.بیشتر مطالعات نشان می دهد گوشت هایی مانند گوشت مرغ و ماهی و پروتئین های گیاهی مانند حبوبات و توفو، منابع پروتئینی مفید بر عملکرد کبد هستند.