به گزارش سرویس اطلاعات دارویی پایگاه خبری ساعدنیوز، دومپریدون (Domperidone) یکی از داروهای پرکاربرد در درمان اختلالات گوارشی بهویژه تهوع، استفراغ و احساس پری شکم پس از غذا است. این دارو که به گروه داروهای ضد تهوع و تحریککننده حرکات دستگاه گوارش تعلق دارد، توسط پزشکان برای تسکین علائم ناشی از اختلالات معده تجویز میشود. اما دومپریدون مانند بسیاری از داروها، در کنار فواید درمانیاش، ممکن است عوارضی ایجاد کند که آگاهی از آن برای هر بیمار ضروری است. در این مقاله سعی داریم به طور کامل و بر اساس منابع معتبر علمی، موارد مصرف، عوارض جانبی، احتیاطهای لازم و نکات مهم در رابطه با مصرف دومپریدون را بررسی کنیم.
قرص دومپریدون اغلب برای درمان تهوع و استفراغ ناشی از بیماریهای مختلف مانند گاستروپارزی (فلج معده)، رفلاکس معده به مری، و برخی عوارض داروهای ضد افسردگی یا داروهای شیمیدرمانی تجویز میشود. این دارو با مهار گیرندههای دوپامین در مغز، به کاهش احساس تهوع کمک کرده و همچنین با افزایش حرکات معده و روده، موجب تسهیل در هضم غذا میشود.
علاوه بر آن، دومپریدون در برخی موارد برای افزایش ترشح شیر در مادران شیرده نیز مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال، این کاربرد باید با احتیاط فراوان و تحت نظر پزشک باشد، زیرا استفاده طولانیمدت از دارو ممکن است با عوارض قلبی همراه شود.
دومپریدون با بلوکه کردن گیرندههای دوپامینی در ناحیهای از مغز به نام شیمیورسپتور تریگر زون (CTZ) که در کنترل تهوع و استفراغ نقش دارد، اثر ضدتهوع خود را اعمال میکند. همچنین این دارو با تحریک عضلات صاف معده و دوازدهه باعث تخلیه سریعتر معده و کاهش نفخ و احساس پری شکم میشود.
این مکانیسم، دومپریدون را به دارویی مؤثر در درمان اختلالات حرکتی معده مانند گاستروپارزی تبدیل کرده است، به ویژه در بیمارانی که به دنبال استفاده از داروهای دیگر دچار کندی تخلیه معده شدهاند.
دومپریدون ممکن است باعث بروز برخی عوارض جانبی شود که شدت آنها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. شایعترین عوارض شامل خشکی دهان، کرامپ شکمی، اسهال، سردرد و خوابآلودگی است. این عوارض معمولاً خفیف بوده و پس از مدتی مصرف کاهش مییابند.
با این حال، مصرف طولانیمدت یا دوزهای بالا از دومپریدون میتواند منجر به بروز مشکلات جدیتری مانند اختلالات ریتم قلب (طولانی شدن فاصله QT)، درد قفسه سینه یا تپش قلب شود. در بیماران مسن یا کسانی که داروهای دیگر با اثر مشابه مصرف میکنند، خطر این عوارض بیشتر است.
استفاده از دومپریدون در برخی شرایط پزشکی خاص ممنوع است. بیمارانی که سابقه بیماریهای قلبی مانند نارسایی قلبی یا آریتمی دارند، نباید بدون نظارت دقیق پزشک این دارو را مصرف کنند. همچنین در بیمارانی که سطح پتاسیم یا منیزیم خونشان پایین است، ریسک عوارض قلبی افزایش مییابد.
دومپریدون نباید با برخی داروها مانند اریترومایسین، کتوکونازول یا داروهای ضد افسردگی که روی سیستم الکتریکی قلب تأثیر میگذارند، به صورت همزمان مصرف شود. ترکیب این داروها میتواند منجر به عوارض تهدیدکننده حیات شود.
مطالعات محدودی در مورد ایمنی مصرف دومپریدون در دوران بارداری وجود دارد و معمولاً توصیه میشود تنها در صورت نیاز شدید و با تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرد. در دوران شیردهی، دومپریدون ممکن است باعث افزایش ترشح پرولاکتین و در نتیجه افزایش شیر شود.
با این حال، به دلیل احتمال عبور دارو به شیر مادر و تأثیر بر نوزاد، توصیه میشود مادران شیرده تنها تحت نظر پزشک از این دارو استفاده کنند. استفاده خودسرانه از دومپریدون به عنوان افزایشدهنده شیر میتواند عواقب خطرناکی داشته باشد.
هنگام مصرف دومپریدون باید به نکاتی از جمله دوز دقیق تجویز شده توسط پزشک، مدت زمان مصرف و تداخل دارویی با دیگر داروها توجه ویژه داشت. این دارو معمولاً 15 تا 30 دقیقه قبل از غذا و در دوزهای منظم مصرف میشود. مصرف بیش از حد یا طولانیمدت میتواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.
در صورت بروز علائمی مانند سرگیجه شدید، تپش قلب، درد قفسه سینه یا واکنشهای آلرژیک مانند تورم صورت یا کهیر، باید فوراً با پزشک مشورت شود. همچنین در بیماران بالای 60 سال، پایش قلبی حین مصرف دومپریدون توصیه میشود.
دومپریدون دارویی مؤثر برای درمان تهوع، استفراغ و برخی اختلالات گوارشی است، اما مصرف آن باید تحت نظر پزشک انجام شود، زیرا با وجود فواید زیاد، ممکن است عوارضی از جمله مشکلات قلبی و تداخلهای دارویی ایجاد کند. اطلاع دقیق از موارد مصرف، منع مصرف و عوارض جانبی این دارو، به بیماران کمک میکند تا از آن بهدرستی و با حداقل خطر استفاده کنند. هرگز این دارو را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید و در صورت بروز علائم غیرعادی، بلافاصله با متخصص مشورت نمایید.
برای مشاهده مطالب مرتبط با اطلاعات دارویی اینجا کلیک کنید
