به گزارش سرویس سلامت خانواده پایگاه خبری ساعدنیوز، شقاقل (Parsnip) که با نامهای دیگری همچون "هویج وحشی" یا "زردک ریگی" نیز شناخته میشود، یکی از سبزیجات ریشهای مغذی و پرخاصیت است که از دیرباز در طب سنتی و رژیمهای غذایی سالم جایگاه ویژهای داشته است. این گیاه با ظاهری شبیه به هویج اما با رنگی کرم یا زرد روشن و طعمی شیرینتر و آجیلی، منبعی غنی از فیبر، ویتامینها و مواد معدنی ضروری است. در ادامه، به ژرفای دنیای این گیاه سفر کرده و خواص شگفتانگیز و نکات مهم در مصرف آن را برمیشماریم.
شقاقل به لطف ترکیبات مغذی منحصر به فرد خود، فواید متعددی برای سلامتی ارائه میدهد که آن را به یک افزودنی ارزشمند برای هر رژیم غذایی تبدیل میکند.
این ریشه پرخاصیت، منبعی فوقالعاده از ویتامین C است. این ویتامین یک آنتیاکسیدان قوی است که به تولید گلبولهای سفید خون کمک کرده و بدن را در برابر عفونتها و بیماریها مقاوم میسازد. مصرف منظم شقاقل، به خصوص در فصول سرد سال، میتواند به پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا کمک شایانی کند.
مقادیر بالای فیبر محلول و نامحلول در شقاقل، آن را به یک دوست واقعی برای سیستم گوارش تبدیل کرده است. فیبر به حرکت منظم رودهها کمک کرده، از یبوست جلوگیری میکند و با تغذیه باکتریهای مفید روده، به سلامت کلی دستگاه گوارش یاری میرساند.
شقاقل سرشار از پتاسیم است؛ یک ماده معدنی کلیدی که به تنظیم فشار خون کمک میکند. پتاسیم با کاهش اثرات منفی سدیم، تنش را در رگهای خونی کاهش داده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی را کم میکند. علاوه بر این، فیبر موجود در آن به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) خون نیز کمک میکند.
این گیاه حاوی ترکیبات آنتیاکسیدانی متنوعی مانند فالکارینول است که با رادیکالهای آزاد مبارزه میکنند. رادیکالهای آزاد مولکولهای ناپایداری هستند که به سلولها آسیب رسانده و در فرآیندهای پیری و بروز بیماریهای مزمن نقش دارند.
شقاقل حاوی مواد معدنی مهمی چون منگنز و فسفر است که برای حفظ تراکم و سلامت استخوانها ضروری هستند. همچنین وجود فولات (ویتامین B9) در این گیاه، آن را برای رشد و تکامل سلولی، به ویژه در دوران بارداری، به یک ماده غذایی مفید تبدیل کرده است.
یک فنجان (حدود 133 گرم) شقاقل خام خرد شده دارای ارزش غذایی زیر است:
کالری: حدود 100
کربوهیدرات: 24 گرم
فیبر: 6.5 گرم
پروتئین: 1.5 گرم
ویتامین C: 25٪ از نیاز روزانه
ویتامین K: 25٪ از نیاز روزانه
فولات (B9): 22٪ از نیاز روزانه
پتاسیم: 16٪ از نیاز روزانه
منگنز: 16٪ از نیاز روزانه
از دیدگاه طب سنتی ایران، طبع شقاقل گرم و تر است. به همین دلیل، مصرف آن برای افرادی که طبع سرد و خشک دارند، بسیار توصیه میشود. این گیاه به عنوان مقوی قوای جنسی، بازکننده انسدادهای کبدی و طحال و همچنین مفید برای گرم کردن معده و کلیهها شناخته میشود.
با وجود فواید فراوان، مصرف شقاقل ممکن است برای برخی افراد با عوارضی همراه باشد:
حساسیتهای پوستی: برگها و ساقه گیاه شقاقل حاوی ترکیباتی به نام "فورانوکومارین" هستند که در تماس با پوست و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، میتوانند باعث ایجاد بثورات پوستی و حساسیت نوری (فیتوفوتودرماتیت) شوند. بنابراین، هنگام برداشت یا پاک کردن این گیاه باید احتیاط کرد. خود ریشه پخته شده معمولاً این مشکل را ایجاد نمیکند.
اگزالات: شقاقل مانند بسیاری از سبزیجات دیگر حاوی اگزالات است. افرادی که سابقه سنگ کلیه از نوع اگزالات کلسیم دارند، بهتر است در مصرف آن احتیاط کرده و با پزشک خود مشورت نمایند.
تداخل با برخی داروها: به دلیل داشتن مقادیر بالای ویتامین K که در انعقاد خون نقش دارد، افرادی که داروهای رقیقکننده خون مانند وارفارین مصرف میکنند، باید در مصرف شقاقل اعتدال را رعایت کنند تا در اثربخشی دارو تداخلی ایجاد نشود.
شقاقل یک سبزی ریشهای بسیار مغذی، خوشطعم و پرفایده است که میتواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی، گوارش و سلامت قلب کمک کند. با طبع گرم و تر، این گیاه جایگاه ویژهای در طب سنتی دارد. با این حال، آگاهی از مضرات احتمالی آن، به خصوص برای افراد با شرایط خاص پزشکی، ضروری است. گنجاندن متعادل این ریشه ارزشمند در برنامه غذایی میتواند گامی مثبت در جهت ارتقای سطح سلامت عمومی بدن باشد.
برای مشاهده سایر مطالب مرتبط با سلامت خانواده اینجا کلیک کنید
