شرایط نگهداری و پرورش گیاه فیکوس الاستیکا

گیاه فیکوس الاستیکا (معروف به گیاه لاستیکی، درخت لاستیکی، گیاه درختی لاستیک) به دلیل برگهای واکسی و ظاهر بزرگ آن یکی از گیاهان آپارتمانی محبوب است. این گیاه بخاطر داشتن برگهای بزرگ و زیبا دکوراسیون هر خانه ای را تکمیل میکند.
این گیاهان میتوانند تا بیش از 30 متر در زیست بوم خود در جنوب شرقی آسیا رشد کنند.به عنوان یک گیاه آپارتمانی ، فیکوس الاستیکا بین1 تا 3 متر در هر مکانی ارتفاع میگیرد.
فیکوس الاستیکا اسمش را مدیون شیره گیاهی اش است، که گاهی اوقات برای لاستیک سازی استفاده میشود. هم چنین برگهای فیکوس الاستیکا ظاهر براق و لاستیکی دارند. این گیاهان مرتفع هستند واگر نگهداری از آنها به درستی صورت گیرد برگهای زیبایی تولید میکنند.فیکوس الاستیکا معمولا گونه هایی با رنگ سبز تیره یا برگ های رنگی دارند.برای مثال: گونه هایی که تحت عنوان “پادشاه سیاه” یا “شرابی” نامیده میشوند، برگهای سیاه مایل به قرمز دارند.
نگهداری از فیکوس الاستیکا آسان است و اگر به دنبال یک گیاه آپارتمانی بلند هستید که مهمان هایتان را تحت تاثیر قرار دهد نگهداری از فیکوس الاستیکا ارزشمند است.

مراقبت و پرورش درختچه فیکوس الاستیکا

کلید نگهداری از فیکوس الاستیکا تعادل است که به معنای مقدار صحیح آب و نور است.اگر بتوانید مقدار درستی از هر دو را برایش فراهم کنید، شما یک درخت فیکوس شاد، قوی و بلند خواهید داشت.اگر گیاه فیکوس پژمرده شد به شما خواهد گفت نیاز به نور یا آب بیشتری دارد. درباره شرایط ایده آل و مراقبت از گیاه فیکوس الاستیکا در ادامه بخوانید.

نور مناسب برای فیکوس الاستیکا

این درختچه جزء گیاهان خانگی است که به نور معمولی نیاز دارد و بهتر است که آن در معرض نور از جنوب یا شرق قرار دهید اما مراقب باشید که کل روز به آن نور برسد و از طرفی نور را مستقیما به آن نتابانید چرا که نور داغ خورشید به طور مستقیم باعث سوختن این گیاه می شود و از طرفی قرار دادن در نور کم نیز رشد آن را متوقف می کند . گیاهانی که در مکان تاریک نگهداری می شوند برگ های پایینی خود را از دست می دهند و دراز و بد شکل می شوند و رنگ شان کدر و کم رنگ می شود.

آب دادن به فیکوس الاستیکا

در فصل تابستان بهتر است که هر هفت روز هفته را به این گیاه آب بدهید و در فصل زمستان نیز این آب دادن را به هر 10 روز یا 14 روز کاهش دهید . میزان آب دادن را باید با وضعیت رشد این گیاه تنظیم کنید و همچنین باید نور را نیز در نظر داشته باشید و خلاصه اگر می خواهید که فیکوس شادابی داشته باشید ، خاک آن را با آب زیاد گل و با کم آب دادن خشک و کویری نکنید . قبل از آبیاری سوراخ های زهکش گلدان را بررسی کنید.

رطوبت مورد نیاز فیکوس الاستیکا

برای تامین رطوبت مورد نیاز گیاه بهتر است یک ظرف آب در کنار آن قرار دهید و یا هفته ای یک تا دو بار اقدام به غبارپاشی کنید. توجه داشته باشید که غبار پاشی در زیر نور مستقیم آفتاب باعث ایجاد لکه های سوخته بر روی برگ های گیاه می شود پس از انجام این کار خودداری کنید.

دمای مناسب برای فیکوس الاستیکا

اگر دمای خانه شما به گونه ای است که خودتان در آن راحت هستید و احساس گرما یا سرما ندارید، یعنی اینکه دمای گیاه نیز مناسب است.ترجیح این گیاه دمای بین 15تا 21 درجه سانتی گراد است و همچنین می تواند در فصل زمستان در دمای کمتر از 10 درجه سانتی گراد نیز دوام بیاورد و از طرفی رطوبت را نیز دوست دارد اما میزان این شرجی بودن نباید خیلی بالا باشد . این گیاهان در برابر تغییرات دمایی حساس هستند و بنابراین بهتر است که آن ها را در مناطقی استفاده کنید که به یکباره تغییرات دمایی ندارند .

کوددهی فیکوس الاستیکا

استفاده از کود گیاهی را بهتر است که به اوایل بهار موکول کنید . کود گیاهی را برای گیاهان داخل نیز استفاده کنید و اگر کودهای گیاهی در دسترس شما نیستند، می توانید از کود ارگانیک مایع استفاده کنید . این کود را بار دیگر در اواخر تابستان به گیاه بدهید اما در مصرف آن زیاده روی نکنید زیرا کود بیش از حد باعث سوختن آن می شود .

خاک مناسب برای فیکوس الاستیکا

حتما از خاک گلدان ارگانیک برای این گیاه استفاده کنید و همچنین زهکشی این خاک نیز باید عالی باشد. مواد و اجزای تشکیل دهنده این خاک باید با کیفیت بسیار بالایی باشند.

تعویض گلدان فیکوس الاستیکا

هرچقدر که زودتر گلدان را عوض کنید ، گیاه شما بلند تر می شود و از طرفی بلند تر شدن آن نیز باعث می شود که زودتر به عوض کردن گلدان مجبور شوید که می توانید این کار را هر دو سال یا هر 4 سال یک بار انجام دهید که تمام این ها بستگی به سایز کنونی این گیاه دارد.برای تعویض گلدان زمانی که خاک گلدان خشک شد به کف و دیواره های گلدان چند ضربه بزنید و گیاه را از گلدان خارج کنید. سپس گیاه را در گلدانی بزرگ تر بگذارید و گلدان را با خاک تازه پر کنید. در صورتی که گلدان شما چند سایز بزرگ تر از گلدان قبلی باشد، رشد گیاه با اختلال مواجه خواهد شد.اگر نمی توانید گلدان گیاه را تعویض کنید، چند سانتی متر از خاک رویی گلدان را جدا کنید و آن را با خاکی تازه عوض کنید.

تکثیر فیکوس

ازدیاد آن به وسیله کاشت قلمه های ساقه و برگ یا خوابانیدن هوائی در بهار و تابستان انجام می شود.

تکثیر فیکوس از طریق قلمه ساقه

در اواخر بهار یا اوایل تابستان از ساقه ها قلمه تهیه کنید.طول مناسب برای قلمه حدود ۱۵ سانتی متر است.هر قلمه باید حداقل یک برگ داشته باشد.در صورت زیاد بودن تعداد برگ ها آن ها را حذف کنید.بعد از تهیه ی قلمه شیره ای از آن خارج می شود که برای خروج آن نیم ساعت در آب قرار بدهید.قلمه را در بستری از خاک برگ و شن یا پرلیت و کوکوپیت یا هر ترکیب سبک دیگری قرار بدهید و خاک را همیشه مرطوب نگه دارید.و در هوای گرم با دمای حدود ۲۵-۲۷ درجه نگهداری کنید.بعد از کاشت قلمه ها روی گلدان را با پلاستیکی شفاف بپوشانید تا شرایط گلخانه ای برای رشد بهتر قلمه ها فراهم شود.

تکثیر فیکوس از طریق قلمه برگ

برای تکثیر گیاه می توانید روش قلمه برگ را امتحان نمایید.یعنی به وسیله چاقو استریل در ابتدای بهار یک برگ نسبتا جوان را از شاخه جدا کنید.سپس به این برگ هورمون جوانه زنی زده و آن را درون گلدانی پر از خاک برگ و شن یا پرلیت و کوکوپیت یا هر ترکیب سبک دیگری قرار بدهید.قلمه ها را به مکانی گرم با رطوبت بالا منتقل کنید.برای حفظ رطوبت و ایجاد شرایط گلخانه ای مانند حالت قبل می توانید از پلاستیکی شفاف کمک بگیرید.به این صورت که روی قلمه ها را کاملا بپوشانید.در طول مدت جوانه زنی خاک را مرطوب نگه دارید و برای این کار می توانید از اسپری آبپاش استفاده کنید.این کار بسیار زمان بر است پس اگر بعد از گذشت مدتی نشانه ای از رشد ندیدید نا امید نشوید.بعد از گذشت زمان و دادن جوانه ی جدید زمانی که تعداد برگ های جدید به ۳ الی ۴ عدد رسید.می توانید گیاه را به گلدانی جدید منتقل کنید و آن را به صورت مستقل پرورش دهید.

تکثیر فیکوس از طریق خوابانیدن هوایی

اوایل بهار یا پاییز از این روش می توان استفاده کرد.برای اینکار شاخه هایی با قطرحدود ۸ تا ۲۰ میلی متر(حدودا قطر یک خودکار) را که جوان و قوی هستند انتخاب کرده.سپس ما بین دو بند شاخه برشی سطحی به طول حدود ۲ سانتی متر از پایین به بالا ایجاد کنید.در صورت وجود برگ در نزدیکی محل برش ساقه، برگ را حذف کنید تا فضا برای کار کردن فراهم باشد.این برش باید در داخل پوست ساقه شکاف ایجاد کند.

بهتر است مابین لایه پوست و چوب گیاه مانعی مثل یک تکه چوب نازک مثل چوب کبریت قرار داده شود.همچنین می توانید قطعه ای از پوست ساقه را جداکنید.در صورتی که هورمون ریشه زایی در اختیار دارید محل برش را به آن آغشته نمایید تا بهتر و سریع تر ریشه دهد.سپس محل برش داده شده را با خزه مرطوب و سپس پلاستیک بپوشانید.نکته مهم اینکه خزه را از قبل درون ظرف آب گذاشته تا خوب مرطوب شده باشد.و قبل از گذاشتن روی ساقه گیاه کمی آن را فشار دهید تا آب اضافی در خزه خارج شود.قسمت پایین و بالای پلاستیک را با تکه ای نخ دور شاخه ببندید.هر روز محل را با اسپری آب مرطوب کنید.میتوانید بالای پلاستیک را باز کرده و آب را روی آن اسپری کنید و یا به زیر پلاستیک تزریق کنید.بعد از حدود یک تا دو ماه محل برش داده شده ریشه دار می شود.وشما می توانید شاخه را از قسمت زیرین ریشه قطع کنید و درگلدان جدید بکارید.

هرس کردن فیکوس الاستیکا

این روش به شما کمک می کند که سایز درختچه خود را کنترل کنید که بیش از حد افزایش پیدا نکند . البته این کار به جلوگیری از افزایش طول بی رویه کمک می کند، نه پهنای آن . حتما قسمت های برش داده شده را تمیز نگه دارید و از هرس کردن این گیاه در فصل زمستان خودداری کنید . دستگاه های خود را نیز برای انجام این کار کاملا تمیز و ضد عفونی کنید .

تمیز کردن برگ های فیکوس الاستیکا

برای تمیز کردن برگ ها از اسفنج مرطوب و یا پارچه ی پنبه ای کمک بگیرید و با کمک آب برگ ها را تمیز کنید. توجه داشته باشید که استفاده از مواد شیمیایی براق کننده برای گیاه مضر است و بهتر است از این کار صرفنظر کنید.

آفات فیکوس الاستیکا

درختچه فیکوس مانند دیگر گیاهان خانگی در معرض خطر حمله حشرات ، زنبورها و عنکبوت می باشد . تنها و بهترین راه ممکن این است که با چشمانتان مراقبت از این گیاه را افزایش دهید و هر زمان که حشرات را دیدید ، مانع از نزدیکی آن ها به گیاه شوید.از جمله افاتی که به گیاه حمله می کند ، کنه تار عنکبوتی و شپشک می باشد . برای مبارزه با این آفات می توانید از سموم سیستمیک استفاده کنید.نماتد گره ریشه و تریپس نیز از دیگر افات این گیاه هستند.

اگر گیاه در شرایط گرم و مرطوب قرار بگیرد دچار بیماری لکه برگی قارچی خواهد شد .برای جلوگیری از فعالیت افات و شادابی برگهای گیاه در یک لیتر اب به اندازه یک قاشق چای خوری اب لیمو بریزید اب را خوب تکان دهید و بعد با پارچه نخی برگها را تمیز کنید.

عوارض و درمان فیکوس الاستیکا

• لوله و خشک شدن برگها به علت تاخیر در ابیاری و یا نور مستقیم خورشید است . برای درمان این حالت گیاه پس از حذف برگهای خشک گیاه گلدان را برای مدت 15دقیقه درون تشت اب قرار دهید تا ریشه اب لازم را دریافت کند.
• ازعلت های زرد شدن برگ های گیاه ابیاری بیش از اندازه، بستر دائم خیس، غرقاب کردن خاک است . برای آبیاری مجدد گیاه اجازه دهید خاک گلدان خشک شود.
• اگر برگ ها زرد شد و در زیر برگ ها تارهای عنکبوت مشاهده نمودید ، کنه تار به گیاه حمله کرده است که برای از بین بردن آن می توانید از سم کنه کش کمک بگیرید.
• عملکرد بد ریشه یا کوچک بودن گلدان سبب توقف رشد و ریزتر شدن برگ ها می شود پس در این صورت ریشه را بازدید و در صورت نیاز گلدان را با یک سایز بزرگتر تعویض کنید.
• علت ایجاد لکه های سفید پنبه ای روی برگها یا ساقه گیاه حمله شپشک ارد الود است . برای از بین بردن شپشک ها اقدام به سمپاشی با سم حشره کش کنید.
• یکی از علائمی که نشان می دهد گیاه ابتلا به افت است ظاهر شدن برگهای رنگ پریده با لکه های قهوه ای است . برای درمان این علائم آفت زدگی ابتدا با پنبه اغشته به سم حشره کش لکه ها را خیس و یا با سم حشره کش نفوذی اقدام به سمپاشی کنید . دوباره این کار را پس از پانزده روز تکرار نمایید.

سمی بودن فیکوس الاستیکا

این گیاه می تواند باعث ایجاد حساسیت هایی در پوست افراد شود . پس بعد از کار کردن و یا لمس کردن آن ، حتما کل دست را کامل و با دقت بشویید که مشکلات و حساسیت های بعد از لمس این گیاه می توان معده و شکم شما را درگیر کند و باعث مشکلاتی مثل اسهال و استفراغ شود که بستگی به میزان حساسیت شما دارد .

نکات مهم در مورد نگهداری از درختچه فیکوس

• در مورد ریشه های خشک شده این گیاه نگران نباشید که این ها جزء چرخه طبیعی رشد گیاه در طبیعت هستند .
• ممکن است که سوختگی هایی را در نوک برگ ها مشاهده کنید که به دلیل کیفیت آب و یا کود شما می باشد .
• حتما این گیاه را از صورت خود دور نگه دارید و برای کار کردن با آن از دستکش استفاده کنید. دستکش های شما باید کاملا بلند باشند .
• برگ های بزرگ و شفاف فیکوس به راحتی کثیف می شوند و هنگام کثیفی نیز ممکن است لک های سفید را روی آن ها مشاهده کنید که بهترین راه تمیز کردن آن این است که از یک پارچه مرطوب و نرم بدون ضایعات برای تمیز کردن برگ های آن استفاده کنید .
• این گیاه نسبت به رشد بالای خود هزینه چندان زیادی ندارد زیرا رشد آن بسیار سریع است.
• اگر فضا و نور کافی و مناسب را در منزل دارید، پس هرگز در استفاده از این درختچه به عنوان یک گیاه خانگی تعلل و درنگ نکنید .
• مهم ترین رمز موفقیت در نگهداری از این گیاه حفظ تعادل است :یعنی این که باید در میزان آب دادن ، کود دادن ، نوع خاک و رسیدن نور به گیاه نهایت اعتدال را رعایت کنید . خود گیاه به شما نشان می دهد که کدام مورد را زیاد و کدام را کم دریافت کرده است ؛ کافی است که چند ماهی آن را در منزل نگهداری کنید تا خود بخود به این موارد پی ببرید .
  شرایط نگهداری و پرورش گل هیپوستس