برای بسیاری از مردم رفتن به دندانپزشكی یكی از ترسناك ترین تجربه های دنیاست. اما تحقیقات نشان می دهد، درمان پوسیدگی دندان ها و توجه به سلامت و بهداشت دهان نه فقط برای داشتن دندان های سفید و زیبا مفید است بلكه می تواند جان انسان ها را از خطر مرگ نجات دهد. مراجعه مرتب به دندانپزشك، مسواك زدن منظم و داشتن دهان پاكیزه طول عمر را افزایش داده و از بسیاری از بیماری های خطرناك مانند كم خونی و سكته پیشگیری می كند. دانشمندان هر روز رابطه تازه ای را بین یكی از بیماری های مرتبط با لثه و دیگر بیماری های مزمن پیدا می كنند. تحقیقات نشان می دهد، مسواك نزدن می تواند باعث ابتلا به بسیاری از بیماری های مزمن و خطرناك مانند سكته، حمله قلبی، دیابت، فشار خون بالا و حتی ناباروری شود. آمارها تخمین زده می شود نیمی از جمعیت جهان به یكی از انواع بیماری های لثه دچار باشند. ولی خبر خوب این است كه اگر یك فرد مسواك زدن را شروع كند و به فكر درمان پوسیدگی دندان های خود بیفتد این عوامل خطرزا به تدریج برطرف می شود و حتی ممكن است بعضی از بیماری های او به طور كامل درمان شوند. به گفته «دكتر دامین والمزلی» از سازمان دندانپزشكی انگلستان بیشتر بیماری های مرتبط با لثه درمان پذیر هستند و البته با رعایت نكات بسیار ساده می توان از درصد زیادی ازآنها پیشگیری كرد. در این مطلب سعی می كنیم بیماری هایی را معرفی كنیم كه درصورت رعایت نكردن بهداشت دهان و دندان ممكن است در آینده نزدیك سراغ شما بیایند. می توانید با انجام كارهای بسیار ساده مانند دو بار مسواك زدن در روز، محدود كردن استفاده از نوشیدنی های شیرین، سیگار نكشیدن و مراجعه به دندانپزشك هر دو سال یك بار تا حد زیادی از ابتلا به آنها پیشگیری كنید.
عوارض مسواک نزدن
عدم مسواک زدن روزانه باعث سکته قلبی می شود
مسواک زدن روزانه و منظم باعث از بین رفتن باکتری های موجود در دهان می شود. اگر هر روز مسواک نزنید و یا اینکه این کار را درست انجام ندهید، این باکتری ها می توانند وارد جریان خون شده و به اعضای حیاتی بدن مانند قلب برسند. در این صورت این باکتری ها روی پلاک های آتروم (رسوبات چربی روی دیواره سرخرگ ها) جمع می شوند و خطر بروز سکته قلبی افزایش پیدا می کند.
قابل ذکر است افرادی که دچار بیماری های پارادونتال هستند، بیشتر در معرض خطر بیماری های قلبی عروقی (سکته قلبی، سکته مغزی و غیره) قرار می گیرند. بیماری های پارادونتال، زمینه عفونی (باکتریایی) دارند که بافت های دندانی شامل لثه ها و استخوان ها را درگیر و تخریب می کنند. گفتنی است که عکس این مسئله نیز صادق است. افرادی که سلامت دستگاه قلب و عروق شان حساس و آسیب پذیر است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های پارادونتال (بیماری های عفونی دهان و دندان) قرار می گیرند.
عدم مسواک زدن روزانه باعث دردهای مفصلی می شود
سهل انگاری در مسواک زدن روزانه باعث می شود باکتری های دهان وارد جریان خون شوند و زمینه را برای ایجاد آسیب در ناحیه مفاصل فراهم کنند. محققان در بررسی های خود به این نتیجه رسیده اند احتمال آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) در افرادی که به بیماری های عفونی لثه مبتلا هستند بسیار بالاتر است.
برخی از باکتری های عامل پارادونتیت (التهاب لثه ها و بافت استخوانی دندان ها) آنزیمی تولید می کنند که اسیدآمینه آرژینین را به سیترولین تبدیل می کند که برای بدن بیگانه است. سیستم دفاعی بدن در برابر این مولکول بیگانه شروع به تولید آنتی بادی هایی می کند که جزو علائم آرتریت روماتوئید (بیماری خودایمنی) محسوب می شوند. متاسفانه این بیماری تا حد زیادی فلج کننده است. گفتنی است خطر بروز پارادونتیت در افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند نیز بیشتر است.
عدم مسواک زدن روزانه خطر زایمان زودرس را بالا می برد
خانم های باردار باید مسواک زدن روزانه را جدی بگیرند، چون اهمال کاری در این امر باعث افزایش خطر زایمان زودهنگام و تولد نوزادانی با وزن کم می شود. اگر باکتری های موجود در دهان از طریق مسواک نزدن وارد جفت خانم باردار شوند، خطر زایمان زودرس و تولد نوزادان کم وزن افزایش پیدا می کند.
توجه کنید اکثر عوارض بارداری، عفونی هستند. این عفونت ها از طریق واژن (مانند زگیل) و خون که باکتری ها امکان ورود دارند ایجاد می شوند. به علاوه متخصصین بر این عقیده هستند که تغییرات هورمونی، زمینه ساز خطرات بیماری پارادونتال می شود. این متخصصین به خانم های باردار توصیه می کنند که از روزهای اولیه بارداری به دندانپزشک مراجعه کنند.
عدم مسواک زدن روزانه باعث افزایش قند خون در دیابتی ها می شود
افرادی که به دیابت دچار هستند، باید به طور روزانه و با دقت مسواک بزنند، چون اگر باکتری های موجود در دهان با مسواک زدن از بین نروند، می توانند بافت هایی که دندان ها را محافظت می کنند تخریب نمایند. به این مشکل نیز بیماری پارادونتال گفته می شود.
عدم مسواک زدن روزانه، راه ورود باکتری ها را باز می کند
داشتن دندان پوسیده امر رایجی است و راه ورود باکتری ها می باشد. اگر به طور روزانه و صحیح مسواک نزنید، باکتری ها زیاد و آسیب رسان می شوند. مسواک باعث می شود که پلاک های دندان که حاوی باکتری هستند از بین بروند.
بهترین راه این است که روزانه سه بار و هر با به مدت حداقل دو دقیقه مسواک بزنید تا مسواک به تمام قسمت های دندان ها برسد. شاید در انتخاب مسواک برقی و مسواک های معمولی شک داشته باشید. باید بدانید که هیچ کدام از این مسواک ها مزیتی بر دیگری ندارند. اگر بخشی از دندان ها را به درستی مسواک نزنید، پلاک ها در آن قسمت انباشته می شوند و مشکل ایجاد می کنند. بنابراین مهم این است که با صبر و حوصله مسواک بزنید. نخ دندان را نیز فراموش نکنید و به سلامت دهان و دندان هایتان اهمیت ویژه ای بدهید.
آرتروز
معمولا بیماری آرتروز، خود را با تورم و احساس داغ شدگی در مفاصل بدن نشان می دهد. به تازگی دانشمندان آلمانی متوجه شدند، افرادی كه لثه های متورم دارند با احتمال 10 برابر بیشتر از افراد سالم به این بیماری دچار می شوند.البته درصورتی كه فرد بیمار لثه های خود را درمان كند به تدریج علائم بیماری آرتروز هم برطرف خواهد شد. میزان تركیبات مضر در خون افرادی كه با مراجعه به دندانپزشك پلاك های دندانی خود را برطرف كنند، بعد از 6 هفته به طور قابل توجهی كاهش پیدا می كند و همراه با آن درد مفاصل هم كمتر می شود. به تازگی توجه جهانی نسبت به ارتباط بین بیماری های لثه و آرتروز افزایش پیدا كرده است و بر همین اساس تعداد زیادی از كشورها تلاش می كنند مردم خود را به رعایت بهتر بهداشت دهان و دندان تشویق كنند. باكتری های چسبیده به دندان ها پروتئین هایی را داخل جریان خون ترشح می كنند كه باعث تحریك سیستم ایمنی بدن انسان می شود و خود را با دردهای مفصلی نشان می دهد.
سرطان
شاید عجیب به نظر برسد اما واقعیت این است كه مسواك نزدن هم می تواند خطر ابتلا به بعضی از انواع سرطان ها را در انسان بیشتر كند. به طور كلی افرادی كه به بهداشت دندان و لثه های خود توجه نشان می دهند با احتمال 14 درصد كمتر به سرطان دچار می شوند. در بعضی موارد، ارتباط بین بیماری های لثه و سرطان بسیار بیشتر است. برای مثال یك فرد با دندان های خراب و لثه های متورم با احتمال 49 درصد بیشتر از دیگران ممكن است به سرطان كلیه دچار شود. احتمال ابتلای این شخص به سرطان های لوزالمعده و خون هم به ترتیب 54 و 30 درصد نسبت به سایرین بیشتر است. به نظر می رسد تورم و بیماری های مزمن لثه می تواند منجر به ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن انسان شده و سلول های او را در برابر تومورهای سرطانی آسیب پذیر كند. بعضی دیگر از محققان هم معتقدند، باكتری های موجود در پلاك های دندانی به طور مستقیم می تواند منجر به تولید بافت های سرطانی در اعضای حیاتی بدن شوند.