با نگاهی به تاریخ، متوجه می شویم که از سالها پیش وانیل به طعم بستنی در اروپا تبدیل شده است. به همین روش ، اسپانیا نیز قرن ها وانیل را به شیرینی های شکلات اضافه کرده است. سپس، تاکنون وانیل به عنوان اصلی ترین طعم دهنده کیک، دسر و نوشیدنی ها تولید می شود. همانطور که همه ما می دانیم، وانیل به دلیل داشتن عطر و طعم دلنشین و شیرین به عنوان دسر محبوب و نوشیدنی مورد استفاده قرار می گیرد ؛ در ادامه بحث بررسی خواص خوردنی ها قصد داریم تا به خواص و فواید وانیل بپردازیم ، با ما همراه باشید.
- کربوهیدرات 13 گرم
- فیبر 0 گرم
- قند 13 گرم
- پروتئین 0.1 گرم
- کلسیم 11 میلی گرم
- ویتامین ث 0 میلی گرم
- آهن 0.1 میلی گرم
- منیزیم 12 میلی گرم
پودر وانیل چیست و چگونه به دست می آید؟
پودر وانیل چگونه بدست می آید ؟ ماده معطر وانیل از میوه این گیاه وانیل گرفته می شود. میوه آن به شکل غلاف لوبیا است. برای تهیه ی محصول صنعتی، قبل از اینکه کاملاً برسد آن را می چینند و خشک می کنند. البته یک نکته جالب این که میوه وانیل در موقع چیدن، میوه ها عطری ندارد.
ولی پس از اینکه چیده شد در دوران خشک کردن و عمل آوردن ان، عطر مطبوع وانیل در آن ایجاد می شود. در ایران وانیل را به شکل پودر سفید می شناسند و از آن استفاده می کنند. این پودر در اصل محصولی شیمیایی است به نام «وانیلین» که بر اساس بو و مزه وانیل اصلی تهیه و تولید می شود وانیلین تنها یکی از 36 بوی گوناگون وانیل را دارد.
در واقع پودر وانیل با گیاه وانیل تفاوت زیادی دارد. پودر این گیاه از اسانس و عطر وانیلین تشکیل شده است. این پودر در 2 نوع شکری و ساده تهیه و به فروش می رسد. وانیل شکری در حقیقت همان وانیل پودری است که آن را با شکر ترکیب می کنند.
انواع مختلفی از این گیاه در بازار وجود دارد که می تواند برای شما سوال باشد که چه تفاوتی با هم دارند و هر کدام چه ویژگی هایی داشته و چگونه باید استفاده شوند. در ادامه به بررسی سه نوع رایج از این گیاه می پردازیم و اطلاعات لازم را با شما به اشتراک می گذاریم.
نوع اول به نام ماداگاسکار شناخته می شود که با اصطلاح انگلیسی Madagascar Bourbon Pure Vanilla بیان می شود.
ماداگاسکار درصد زیادی از تولید این گیاه را به خود اختصاص می دهد و می توان گفت که بزرگ ترین تولید کننده وانیل در جهان است. از ویژگی هایی این نوع این است که ماداگاسکار وانیلین بیشتری نسبت به سایر نوع های این گیاه دارد. وانیلین ماده موثر وانیل است که خاص بودن طعم یک نوع وانیل از وانیل های دیگر را تعیین می کند و بو و طعم ویژه ای به آن می دهد.
نوع بعدی مربوط به وانیل مکزیکی است. این نوع رتبه دوم وانیل در جهان را دارد چرا که میزان وجود وانیلین یا همان ماده موثر در نمونه مکزیکی تقریبا برابر با نصف مقداری است که در وانیل ماداگاسکار وجود دارد. به همین خاطر عطر و طعم نوع مکزیکی ضعیف تر از نوع ماداگاسکار است. اما نوع مکزیکی ویژگی های خاص خود را دارد. از جمله این ویژگی ها این است که نوع مکزیکی کمی ته مزه دودی و میوه ای دارد که طرفداران خاص خود را می تواند داشته باشد.
نوع بعدی و نهایی مربوط به تاهیتی است. نوع تاهیتی نیز یک گونه متفاوت است. در این نوع درصد وجود وانیلین در مقایسه با دو نوع دیگر بسیار کم تر است. همچنین عطری مانند گل دارد.
بنابر این توصیحاتی که ارائه کردیم بهترین نوعی که می توانید برای بهره مندی از خواص این گیاه تهیه کنید، نوع ماداگاسکار است. این نکته را به خاطر داشته باشید که انواع صنعتی و مصنوعی این گیاه پرطرفدار نیز وجود دارد که قیمت کمتری نیز دارد. اما این نوع صنعتی تنها اسانس وانیل را دارد و هیچ گونه خاصیتی برای شما نخواهد داشت. پس اگر فروشگاهی وانیل های ارزان به شما ارائه کرد، شک نداشته باشید که از نوع صنعتی است.وانیل بعد از زعفران در دومین جایگاه ادویه گران قیمت قرار دارد.
خواص وانیل
وانیل یا ورق قَماری میوه گیاهی است از خانواده ثعلب (Orchidaceae) ها می باشد. این گیاه دارای پایه ای رونده بوده و بومی جنگل های مرطوب قاره آمریکا است.دانه های این گیاه را پس از فرآوری تخمیر می کنند تا عطر مطبوع آن ها بیرون بیاید و عموماً به صورت پودر یافت می شود و در بعضی موارد آن را با الکل اتیل و آب مخلوط کرده که به صورت عصاره وانیل به بازار عرضه می شود که عموماً حاوی ۳۵٪ الکل می باشد. عصاره وانیل ممکن است دارای شکر، شربت ذرت یا پروپیلن گلیکول نیز باشد. معروف ترین کاربرد این گیاه در ایران در شیرینی پزی و ساخت بستنی است. سرخپوستان توتوناک سازندگان اولیه وانیل بودند.وانیل یکی از ادویه جات گران قیمت است که به طور گسترده ای استفاده می شود. محبوبیت این ادویه به دلیل عطروطعم دل پذیر آن است که عطری خفیف و معطر دارد.
۱. کمک به سلامت قلب
تحقیقات دربارهٔ اثرات وانیل روی وضعیت قلب و عروق بدن نشان می دهند که این ماده (به ویژه به کمک مواد فعال موجود در خود) به کاهش کلسترول کمک می کند. کاهش سطح کلسترول برای افرادی که به شدت در خطر ابتلا به سکته قلبی و مغزی هستند بسیار ضروری است. کاهش کلسترول می تواند مانع از بروز تصلب شرایین شود و از لخته شدن خون و بروز التهاب در رگ های خونی جلوگیری کند.
۲. التیام بخشیدن زخم ها
وانیل سرشار از آنتی اکسیدان است. بنابراین می تواند از شکستن و تجزیه سلول ها و بافت های بدن جلوگیری و به رشد طبیعی و مجدد سلول های بدن کمک کند. علاوه بر این، با توجه به خواص ضدمیکروبی وانیل، امکان استفاده از آن برای حفاظت از سیستم ایمنی و کاهش استرس در بدن هم وجود دارد. مصرف وانیل باعث می شود تا زخم ها و بیماری ها سریع تر بهبود و التیام پیدا کنند.
۳. پیشگیری از سرطان
یکی از مهم ترین ویژگی های آنتی اکسیدان ها، حذف رادیکال های آزاد از بدن است. محصول جانبیِ فرایند سوخت و ساز بدن، رادیکال های آزاد هستند که مشکلاتی مانند سرطان و بیماری های مزمن ایجاد می کنند. اما مصرف عصارهٔ وانیل به ویژه به شکل غلیظش از بروز اثرات منفی وجود رادیکال های آزاد در بدن جلوگیری می کند.
۴. کاهش التهاب
در قرن های گذشته هم، از وانیل برای کاهش التهاب در قالب های مختلف استفاده می شده است. کاهش التهاب، یکی از مهم ترین خواص وانیل است و برای کم کردن التهاب کبد استفاده می شود. التهاب کبد هم دلایل متنوعی دارد که یکی از مهم ترین آنها، مصرف بیش از اندازهٔ الکل است. اما وانیل با ویژگی های مفید خود به رفع التهاب عروق خونی، نقرس و مشکلات التهابی مشابه می انجامد.
۵. درمان و مراقبت از مو
از وانیل برای تولید محصولات بهداشتی و آٰرایشی هم استفاده می شود. خواص وانیل به تقویت و زیبایی پوست و مو کمک شایانی می کند. اگر از ریزش مو های خود ناراحت هستید، استفاده از روغن اسانس وانیل در ترکیب با روغن های گیاهی دیگر باعث تقویت مو و خون رسانی به پوست سر می شود. در نتیجه، موها رشد بهتری خواهند داشت و چهره تان را هم زیباتر می کنند.
۶. پیشگیری از آکنه
جنگیدن با آکنه های پوستی بسیار خسته کننده و در موارد بسیاری همراه با شکست و تسلیم شدن است. اما اگر از خواص وانیل در رفع آکنه باخبر باشید، مشکل تا حد زیادی حل می شود. وانیل به خاطر اینکه دارای ویژگی های ضدمیکروبی است با قدرت به جنگ جوش ها و آکنه ها می رود و ضمن درمان دلایل اصلی ایجاد آکنه به بهبود وضعیت پوست کمک می کند. از خواص وانیل باید به از بین بردن جای جوش و آکنه هم اشاره کرد.
۷. تسکین اضطراب و تشویش
شاید شما هم به نقش بوها و رایحه ها در درمان بیماری ها و مشکلات اعتقادی نداشته باشید اما بسیاری از درمان های خانگی طبیعی از طریق حس بویایی به بهبود مشکلات جسمی و روحی مختلف کمک می کنند. رایحه و عطر وانیل هم روی مغز اثر می گذارد و به فرد، آرامش القا می کند. به همین خاطر، استفاده از وانیل برای درمان تشویش و استرس مزمن مفید است.
۸. کمک به کاهش وزن
بعضی از محققان معتقدند که وانیل به خاطر خاصیت کاهش اشتها باعث کاهش وزن هم می شود. وانیل با کاهش کلسترول، سوخت وساز بدن را مؤثرتر و بهتر می کند و شما را به اهدافی که برای کاهش وزن در سر دارید، نزدیک می کند.
۹. درمان مشکلات تنفسی
وقتی که سرفه می کنید، سرما خورده اید یا دچار عفونت تنفسی هستید، هر نوع مادهٔ ضدالتهاب و مسکنی می تواند مفید باشد. عصارهٔ وانیل در ترکیب با آب گرم، سطح داخلی گلو را می پوشاند و با ایجاد حالتی مانند بی حسی به بهبود وضعیت گلو کمک می کند. ویژگی های ضدمیکروبی وانیل، ضمن بهبود زخم های گلو و کاهش سرفه ها منجربه از بین رفتن عفونت ها و بیماری های مختلف می شود.
۱۰. کمک به هضم بهتر در دستگاه گوارش
پیشینیان ما نیز به خواص وانیل در بهبود فرایند هضم غذا پی برده بودند و از آن استفاده می کردند. گفته می شود که بوی این گیاه باعث کاهش حالت تهوع می شود. مصرف چای وانیلی هم التهاب روده را تسکین می دهد و از استفراغ، اسهال، انقباض شکمی و ناراحتی های معده جلوگیری می کند.
فرق وانیلا و وانیلین
وانیلا طعم دهنده طبیعی موجود در گیاه وانیل می باشد، وانیلین یا وانیل سنتتیک یک جایگزین عصاره ی وانیل است که به صورت طبیعی در چوب و لیگنین وجود دارد و چون عطر قوی تری از وانیل و عصاره وانیل دارد در صنعت وانیلین را به طور مصنوعی استخراج کرده و به جای وانیلا استفاده می کنند.
وانیلین را یا از چوب و لیگنین استخراج می کنند یا از نفت که در این صورت به عنوان یک طعم دهنده ی مصنوعی شناخته می شود و می تواند باعث ایجاد واکنش های آلرژیک در برخی افراد شود.
وانیلین هیچ نوع خاصیتی ندارد و می تواند با رهاسازی مواد شیمیایی احساس اعتیاد را در فرد ایجاد کند و در برخی افراد هم باعث ایجاد واکنش های آلرژیک و سردرد می شود.