اختلال بیزاری جنسی را می توان به عنوان بیزاری بیش از حد از رابطه جنسی تعریف کرد. افرادی که از رابطه جنسی بیزار هستند اغلب از صحبت در مورد رابطه جنسی اجتناب می کنند و نگران آن هستند. موضوع رابطه جنسی می تواند برای فرد باعث تنش، پریشانی، عقب افتادگی و حتی استفراغ شود. افراد مبتلا به اختلال بیزاری جنسی معمولاً از رابطه جنسی اجتناب می کنند. میل جنسی ندارند و خود را مجبور به انجام فعالیت جنسی می کنند، زیرا شریک زندگی آنها بیشتر آن را می خواهد.
این اختلال تنها به عدم تمایل به رابطه جنسی ختم نمی‌شود، بلکه وقتی فرد با همسر خود ارتباط جنسی برقرار میکند احساساتی مانند تنفر، انزجار، ترس و سایر احساسات مشابه را تجربه میکند. این بیزاری میتواند اشکال مختلفی داشته باشد و ممکن است مربوط به جنبه‌های ویژه‌ای از روابط جنسی، مانند دیدن اندام‌های جنسی و یا بوی بدن طرف مقابل و یا حتی مربوط به بوسیدن در رابطه زناشویی، در آغوش گرفتن و یا نوازش باشد. این اختلال ممکن است در اثر عوامل روانی یا ترکیبی از عوامل جسمی و روانی ایجاد شود. همچنین این بیزاری میتواند مادام‌العمر (ژنتیکی) باشد یا اینکه پس از یک تجربه آسیب‌زا به وجود آمده باشد.
گاهی اوقات فرد شرایط جسمی خاص مانند دوران یائسگی، دوران قاعدگی، افسردگی پس از زایمان، دوران نقاهت یک بیماری یا شرایط نامناسب روحی ناشی از مرگ یکی از عزیزان، از دست دادن شغل و … را می‌گذراند و کمتر شدن میل به رابطه جنسی طبیعی است. نداشتن وقت کافی یا تنها نبودن با همسر نیز به از دست دادن میل جنسی منجر می‌شود. این‌ها علل طبیعی نوسانات در تمایلات جنسی محسوب می‌شوند و عموما موقتی هستند. برخی شرایط روحی مانند افسردگی، خستگی، یا استرس نیز علاقه جنسی را کاهش می‌دهند. اما بیزار بودن از رابطه جنسی، اختلالی است که فرد از رابطه جنسی متنفر بوده و اغلب از برقراری رابطه اجتناب میکند.
آمار نسبتا کمی در مورد تعداد افراد مبتلا به این اختلال وجود دارد، زیرا این نوع اختلال، اغلب با اختلالات دیگر یا نوسانات طبیعی مرتبط با استرس اشتباه گرفته می‌شود. همچنین، افراد زیادی از مطرح کردن مسائل مربوط به رابطه جنسی با پزشک اجتناب می‌کنند، به‌طوری که تعداد افرادی که به دنبال کمک هستند احتمالا کمتر از تعداد افراد مبتلا به این اختلال هستند.
گاهی اوقات افراد در برهه ای از زندگی خود با مشکلاتی مواجه می شوند که میلشان به رابطه جنسی را از دست داده یا شرایط روحیشان به گونه ای است که لذتی از رابطه جنسی نمی برند.ولی اگر این بی میلی جنسی طولانی شود یا حتی تبدیل به انزجار جنسی شود میتواند نشانه اختلال بیزاری جنسی باشد. در صورتی که در طول رابطه جنسی یا هنگام فکر کردن به رابطه جنسی ، فرد دچار اضطراب یا حمله پانیک شود میتوان احتمال ابتلا به این اختلال را بسیار بالا دانست.علایم اصلی اختلال بیزاری جنسی عبارتند از :
اجتناب از هر گونه و هر سطح از رابطه جنسی
احساس ترس و تنفر از فعالیت جنسی
بروز مشکلات متعدد در زندگی مشترک
حملات پانیک در مواجه شدن با رابطه جنسی از جمله احساس خفگی ، تپش قلب ، ضعف ، تهوع ، سرگیجه و مشکلات تنفسی.
شدت اختلال بیزاری جنسی در برخی از بیماران به قدری زیاد است که از تمام رفتارهای جنسی حتی معاشقه مثل بوسیدن و لمس کردن بیزارند و در مواجه شدن با این موقعیت ممکن است علایمی خفیف مثل عدم علاقه ، بیزاری خفیف تا استرس و اضطراب متوسط و علایم شدید مثل نداشتن لذت ، پریشانی روانی شدید و علایم پانیک را مشاهده کنند.
در موارد شدید معمولا فرد از هر بهانه ای برای رابطه نداشتن با همسرش استفاده می کند مثل خوابیدن در زمان متفاوت از همسر، صرف زمان بیشتر در محل کار ، فرار از محیط خانه و تلاش برای کاهش جذابیت جنسی خود.
از آنجا که بیزاری جنسی یک اختلال روانی محسوب می شود مانند تمام اختلالات روانی دیگر تا قبل از بررسی کارشناسان نمی توان علت دقیقی برای آن بیان نمود. ولی معمولا تجربه های دردناک ناشی از سو استفاده جنسی میتواند در بروز این اختلال موثر باشد. علت دیگر آن میتواند بهم خوردن تعادل هورمونی باشد که منجر به کاهش و بی میلی جنسی می شود.
استرس
مصرف مواد مخدر
ترس از بارداری
تنفر از همسر
تربیت و آموزش جنسی نامناسب
نگرش اشتباه به مسائل جنسی مثل خطرناک بودن یا گناه آلود بودن رابطه جنسی
زایمان و افسردگی بعد از زایمان
مهم ترین عوامل شناخته شده ایجاد بیزاری و انزجار جنسی هستند.
امکان شیوع اختلال بیزاری جنسی در هر دو جنس به یک اندازه است ولی براساس مطالعات انجام شده از آنجا که زنان بیشتر از مردان قربانی تجاوز و انواع دیگر آزار جنسی می شوند ، شیوع آن در زنان کمی بیشتر از مردان است.
آمار دقیقی از بیماران مبتلا به بیماری جنسی وجود ندارد چرا که اغلب علایم این بیماری از جمله سردی و بی میلی جنسی را با نوسان طبیعی میل جنسی در اثر مشکلات و استرس های زندگی روزمره اشتباه می گیرند. علاوه بر این که حرف زدن در مورد مشکلات جنسی به خصوص برای آقایون کاری سخت و دشوار است و به همین دلیل تعداد کمی از این افراد برای درمان مراجعه می کنند.
تشخیص اختلال بیزاری جنسی معمولا زمانی انجام می شود که فرد یا همسرش درباره مشکل و نارضایتی خود از رابطه با پزشک یا روان درمانگر صحبت می کنند. اولین گام انجام معاینات و آزمایشات تشخیصی برای حذف علل پزشکی زمینه ساز اختلال است. عدم ابتلا به بیماری های مسری جنسی، بدشکلی جسمی، تمیز نبودن همسر و ابتلا به واژینیسموس از مواردی است که می توانند باعث پرهیز از رابطه جنسی شوند.
بر اساس توصیفات راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، فرد مبتلا به اختلال بیزاری جنسی نه تنها از هر گونه ارتباطی جنسی با همسر خود پرهیز می کند، بلکه احساسی منفی نسبت به این رابطه و حتی احتمال انجام آن دارد. بسیاری از دیگر اختلالات جنسی دارای علائم و نشانه هایی هستند که تشخیص اختلال بیزاری جنسی را دشوار می کند.
یکی از اختلالاتی که بسیار شبیه به بیزاری جنسی است، اختلال برانگیختگی جنسی زنانه است که به ناتوانی مداوم زن برای حفظ یا رسیدن به پاسخ روان شدن واژن در طول فعالیت جنسی اطلاق می شود. فقدان روان سازی مشکلی جسمی است که می تواند علتی فیزیکی یا روانی داشته باشد. زنانی که دچار این مشکل هستند، رابطه جنسی دردناکی را تجربه می کنند و در نتیجه این تجربه دردناک از رابطه جنسی خودداری می کنند. این اختلال به سادگی با بیزاری جنسی اشتباه گرفته می شود، زیرا هر دو به صورت مشکل در علاقه و میل به رابطه جنسی خود را نشان می دهند.
گفتیم اختلال بیزاری جنسی علت های مختلفی دارد. گاهی این علل جسمی است که با انجام برخی آزمایشات و مصرف بعضی دارو ها قابل حل است. اگر فرد مشکل هورمونی داشته باشد، با درمان های لازم می توان شرایط را به حالت عادی برگرداند. گاهی ریشه روانی دارد و در اینجا باید از یک روانپزشک و روانکاو کمک خواست. در بسیاری موارد روانکاو از فرد می خواهد تا از جلسات زوج درمانی کمک بگیرد.
در این جلسات به صورت بی پرده از بعضی مسائل که گاهی زوجین از گفتن آن ها شرم دارند پرده برداری می شود و علت این اختلال تا حدی برطرف می شود. حساسیت زدایی سیستماتیک یکی از روش هایی است که درمانگران برای درمان این اختلال استفاده می کنند. بدین صورت که درمانگر مدام فرد را در برابر محرک ها قرار می دهد تا بتوانند میزان حساسیت و واکنش اضطرابی بیمار را نسبت به مسئله مشاهده کند.
بعد از شناسایی محرک های ناراحت کننده از تکنیک های حساسیت زدایی استفاده می کند. با تمام این نکاتی که در مورد بیزاری جنسی گفته شد گاهی لازم است ما سبک زندگی خود را تغییر دهیم تا بتوانید تغییراتی را در زندگی خود ایجاد کنیم. رابطه جنسی و سلامت آن یکی از ارکان مهم و اساسی در ماندگاری و بقای زندگی زناشویی است.
بیزاری جنسی یک نوع اختلال جنسی بوده که مانند سایر اختلالات جنسی قابل درمان است، به شرطی که فرد مبتلا و همسر او هر دو تلاش کنند و از هر کمک و همکاری در این زمینه دریغ نکنند. در غیر این صورت این اختلال به مشکلات بزرگی مانند طلاق و خیانت منجر خواهد شد.
