زردآلو یکی از بهترین و مفیدترین میوه ها است. متاسفانه این میوه پرخاصیت فقط در سه ماه فصل تابستان موجود است و به همین دلیل سالهاست که برگه خشک شده زردآلو با نام قیسی برای تمام فصول به شیوه ای صنعتی یا سنتی تولید می شود. طبق بررسی های انجام شده، خواص زردآلو و قیسی در موارد جزئی با یکدیگر تفاوت دارد. چرا که شیوه خشک کردن برگه های زردآلو به گونه ای است که مواد مغذی موجود در آن غلیظ و حفظ می شوند و فقط آب میوه تبخیر و اندکی ویتامین های محلول در آب و حساس به حرارت آن تخریب می شوند.
قیسی مانند زردآلو سرشار از ویتامین های A ، C و K، آهن، فسفر، پتاسیم و کلسیم است و خواص زیادی برای بیشتر ارگان های بدن دارد. یک فنجان قیسی حاوی حدود ۳۱۳ کالری و غنی از فیبر غذایی است که می تواند در درمان یبوست نقش داشته باشد. این میان وعده عالی همچنین منبع خوبی از لوتئین و زاگزانتین، دو نوع آنتی اکسیدان، است که به عنوان تقویت کننده سلامت چشم شناخته شده اند.
ارزش غذایی قیسی
طبق محاسبات انجام شده، ۱۰۰ گرم قیسی حاوی موارد زیر است:
- ۲۴۱ کالری
- ۴ گرم پروتئین
- ۵ گرم چربی
- ۶۳ گرم کربوهیدرات
- ۳ گرم فیبر غذایی
- ۱۱۶۰ میلی گرم پتاسیم
- ۵۵ میلی گرم کلسیم
- ۳ میلی گرم آهن
- ۳۲ میلی گرم منیزیم
- ۷۱ میلی گرم فسفر
- ۲ میکروگرم سلنیوم
- ۱۸۰ میکروگرم ویتامین A
- ۱ میلی گرم ویتامین C
- ۳ میلی گرم ویتامین K
- ۲ میلی گرم روی
- ۱۰ میکروگرم فولات
انواع زرد آلو
از جمله ارقام اصلی زردآلو که در بازار یافت می شود موارد زیر است:
- Canine: میوه درشت، بسیار آبدار و معطر است. دارای گوشتی نرم و به رنگ زرد کمی به مایل به قرمز است. این یکی از محبوب ترین گونه های اسپانیایی است.
- Moniqui: نوعی زردآلو زودرس است که تقاضای زیادی دارد. میوه هایی با اندازه متوسط با گوشت سفید و پوست کرم تولید می کند.هسته دارای بافت سخت و کمی تلخی است.
- Búlida: یکی دیگر از گونه های اسپانیایی است که رنگ آن زرد مایل به قرمز، بافت قوی و محتوای قند و عطر بالا دارد.
- Mitges: یکی از اولین گونه هایی است که در بازار یافت می شود. به خاطر اندازه اش متمایز است.
- Paviot: این رقم در نیمه دوم تیر و نیمه اول مرداد می رسد. میوه های بسیار درشت با پوست طلایی و گوشت زرد با تمایل به قرمزی، شیرین و معطر تولید می کند.
- Roussillon Red: این یکی دیگر از انواع دیررس است که اواخر تیر و مرداد به بازار می آید. میوه های بسیار بزرگی به رنگ زرد نارنجی متمایل به قرمز و پالپ نارنجی دارد
کاربرد و خواص قیسی و زرد آلو
زردآلو میوه های زرد یا نارنجی مایل به قرمز به قطر حدود ۳ یا ۴ سانتی متر و طول ۸ سانتی متر است اگرچه میوه های بزرگتر هم وجود دارد. گوشت آن زرد رنگ است و روی هسته را می پوشاند. درخت زردآلو معمولی عمدتا برای تولید زرد آلو پرورش داده می شود. میوه ها را می توان به صورت خام، شربت، مربا یا به عنوان زردآلو خشک (معروف به قیصی) مصرف کرد. صنعت آب میوه اغلب از این میوه برای تولید آبمیوه هایی با کیفیت انحصاری استفاده می کند یا آن را با سایر آب میوه هایی که زردآلو با رایحه ها و قندهایش به آن کمک می کند، مخلوط می کند.
خواص مفید قیسی برای بدن
خواص قیسی و زرد آلو برای سلامتی بسیار زیاد است زیرا حاوی املاح و ویتامین های مفید بسیاری هستند. زردآلو یک میوه تابستانی بی نظیر است که پس از خشک شدن به قیسی تبدیل می شود و می توان در همه فصل های سال از آن استفاده کرد.
فیبر بالا و طبیعت خنک قیصی و زرد آلو برای رفع مشکلات گوارشی از جمله یبوست بسیار مفید است. زرد آلو سرشار از آنتی اکسیدان است بنابراین برای پیشگیری از بیماری ها و همچنین مقابله با سرطان فوق العاده است.
خواص قیسی برای یبوست
قیسی یا برگه زرد آلو منبعی غنی از پکتین و سلولز است که از این رو می تواند به عنوان یک ملین طبیعی عمل کرده و به درمان یبوست کمک کند. مصرف قیسی یک گزینه مناسب برای تقویت و بهبود عملکرد دستگاه گوارش است . همچنین فیبر موجود در قیسی برای بهبود فرآیند گوارش در بدن مفید بوده و موجب درمان یبوست می شود. درنتیجه از جمله خواص قیسی می توان به تاثیر آن در درمان یبوست اشاره کرد.
خواص قیسی برای کودکان و نوزادان
یکی از خواص قیسی این است که حاوی مقادیر بالایی از ویتامین ها، مواد معدنی و مواد مغذی ضروری برای رشد کودکان است. برگه زرد آلو سرشار از فیبر بوده که به تقویت دستگاه گوارش کودک و همجنین درمان یبوست کودکان و نوزادان کمک می کند. پس از اتمام شش ماهگی نوزاد می توانید کم کم به نوزاد خود قیسی یا برگه زرد آلو بدهید. فقط نکته ای که باید توجه داشته باشید این است که به دلیل بالا بودن میزان فیبر در قیسی یا برگه زرد آلو باید از زیاده روی و افراط در مصرف آن پرهیز کنید زیرا ممکن است موجب بروز عوارضی مانند اسهال و ایجاد نفخ در نوزادان گردد.
خواص قیسی برای ریه و سرفه
از جمله خواص قیسی این است که دارای خواص ضد سرفه بوده و همچنین برای ریه مفید است. با توجه به مطالعات و پژوهش های صورت گرفته نتایج حاکی از آن است که مصرف ریه می تواند در جلوگیری از سرطان ریه نقش مفید و موثری داشته باشد.
خواص قیسی برای کبد
قیسی یا برگ زرد آلو موجب افزایش فعالیت کبد می شود و می واند در درمان و پیشگیری از بیماری های کبد مانند کبد چرب مفید و موثر باشد. از خواص قیسی این است که موجب تسریع دفع مواد زائد از بدن شده و به بهبود عملکرد سم زدایی کبد کمک می کند.
خواص قیسی برای کم خونی
قیسی یا برگه زرد آلو منبعی غنی و آلی از آهن است و می تواند به افزایش تولید گلبول های قرمز کمک کرده و به درمان کم خونی کمن کند. قیسی یک میان وعده مناسب است و علاوه بر درمان کم خونی می تواند برای کنترل فشار خون افراد مبتلا به فشار خون بالا نیز گزینه ای موثر باشد. بنابراین کنترل فشار خون و درمان کم خونی از دیگر خواص قیسی هستند.
خواص قیسی در بارداری
مصرف قیسی یا برگ زرد آلو می تواند از ابتلا به کم خونی در خانم های باردار در طول بهرداری جلوگیری کند. از دیگر خواص قیشی این است که حاوی مس و پتاسیم است و به همین دلیل توصیه می شود که در دورلن بارداری در رژیم لاغری و رژیم غذایی مادران باردار قرار گیرد. درمان ناباروری، خونریزی پس از زایمان، اسپاسم در دوران بارداری و درمان عفونت واژن از دیگر خواص قیسی است. علاوه بر این قیسی می تواند موجب افزایش شیر مادر در دوران شیردهی شود.
خواص قیسی در طب سنتی
بدون شک با طب سنتی آشنایی دارید، همان طور که از نام این روش درمانی مشخص است، طی طب سنتی از مواد طبیعی و ارگانیک استفاده می شود. بدین ترتیب از این خوراکی و میوه خشک شده برای درمان برخی از بیماری ها استفاده می کنند.
- ویتامین کا قیسی برای کم خونی مفید است
- ویتامین کا قیسی مانع از خون ریزی می شود
- ویتامین کا قیسی باعث لخته شدن خون می شود
- پتاسیم قیسی به متابولیسم بدن کمک می کند
- پتاسیم قیسی فعالیت اندام ها و بافت های بدن را افزایش می دهد
- قیسی بر روی اختلالات تنفسی تاثیر مثبت می گذارد
- قیسی برای جلوگیری از حملات آسم کاربرد زیادی دارد
طرز تهیه قیسی
طرز تهیه قیسی یا برگه زرد آلو روش های مختلفی دارد. برای تهیه قیسی به این صورت است که به سینی توری مخصوص خشک کردن میوه یا شرینی نیاز دارید. سپس سینی توری را روی سینی شیرینی پزی قرار دهید و دقت کنید که سینی توری حتماً به شکلی قرار بگیرد که هوا اطراف میوه جریان داشته باشد.
- روش اول : پس از آماده کردن سینی، بهترین و با کیفیت ترین زرد آلو ها را جدا کنید و آن ها را از وسط نصف کنید، هسته زرد آلو را خارج کرده و زرد آلو ها را له چهار قسمت تقسیم کنید. زردآلوهای خرد شده را به صورتی که داخل زرد آلو رو به بیرون باشد روی سینی بچینید و اجازه دهید برای مدت زمان سه تا هفت روز در آفتاب مانده و خشک شوند.
- روش دوم: در این روش از طرز تهیه قیسی باید دو قاشق غذاخوری نمک را در ۴ لیتر آب حل کنید. سپس زردآلوی رسیده را در محلول آب و نمک قرار دهید و با دست زردآلوها را نصف کنید و هسته آن ها را خارج کنید. سپس کمی زردآلو ها را فشتر دهید تا داخل آن ها بیرون بیاید و سپس آن ها را در سینی بچینید. یک پارچه با بافت توری روی زردآلوها بکشید تا حشرات روی آنها ننشینند. می توانید به جای محلول آب و نمک از محلول آب و لیموترش نیز استفاده کنید.
- روش سوم: این طرز تهیه قیسی به صورت خشک کردن زردآلو در فر است. زرد آلوها را شسته و خشک کنید، سپس آن ها را نصف کرده و هسته میوه را خارج کنید. بعد زردآلو ها را به صورت یک لایه در سینی مخصوص خشک کردن قرار دهید به صورتی که قسمت برش خورده ی میوه رو به بالا باشد که آب آن داخل فر نریزد. فر را روی درجه ۵۰ درجه سانتی گراد بگذارید و سینی زردآلو ها را داخل فر قرار دهید. پس از اینکه پوست زردآلوها شروع به جمع شدن کرد، دمای فر را تا ۶۵ درجه سانتی گراد زیاد کنید و تا انتهای فرایند خشک شدن زردآلوها روی همین درجه نگه دارید. در فر را کمی باز بگذارید تا رطوبت از آن خارج شود. پس از خشک شدن کامل زردآلوها سینی را از فر خارج کردخ و اجازه دهید برای مدت زمان ۱۲ ساعت در دمای اتاق مانده و خنک شوند.
- روش چهارم : در این روش زردآلو را با مایکروویو خشک می کنید. ابتدا زردآلو ها را شسته و خشک کنید و سپس آن ها را به صورت نازک برش بزنید اما نه آنقدر نازک که سطح سینی مایکروویو بچسبند. برش های زرد آلو را پس از شست و خشک کردن سبنی مایکروویو در آن بچینید و بین آن ها فاصله مناسب بگذارید. مایکروویو را روی حالت Defrost یا یخ زدایی گذاشته و مدت زمان را هم برای سی دقیقه تنظیم کنید. پس از گذشت سی دقیقه به زردآلو ها سر بزنید اگر هنوز خشک نشده بودند برای پنج تا ده دقیقه دیگر مجددا همین کار را تکرار کنید .
- روش پنجم : در این روش از طرز تهیه قیسی یا برگه زردآلو، زردآلو را به کمک میوه خشک کن، خشک می کنید. ابتدا زردآلوها را شسته و خشک کنید و سپس هسته آن ها را بگیرید. سپس زرد آلو ها را به شکلی که طرف برش خورده ی آن ها رو به بالا باشد داخل سینی دستگاه بچینید و بین آن ها فضای کافی برای عبور جریان هوا بگذارید. زمان و دمای دستگاه را طبق راهنمای آن تنظیم کنید. عموما برای این کار دمای میوه خشک کن را روی ۵۷ درجه سانتی گراد و زمان را به مدت ۱۲ ساعت تنظیم می کنند.