فتق ناف چیست؟
فتق نافی باعث برجستگی و بیرون زدگی ناف در کودک می شود. معمولا این تورم موقع گریه کردن، سرفه کردن و زور زدن خود را نشان می دهد. وقتی بچه به پشت خوابیده و آرام است عموما تورم برطرف می شود. فتق ناف در کودکان غالبا بدون علامت است ولی در سنین نوجوانی گاهی می تواند دردناک باشد.
علل فتق ناف در کودکان
در دوره جنینی طناب نافی از ناف کودک بیرون زده می شود. نزدیک و بلافاصله بعد از زایمان و کامل شدن جنین، جدار شکم (حلقه ی نافی) خود به خود بسته می شود. ضعف عضلات و عدم بسته شدن رینگ یا حلقه نافی سبب ایجاد فتق ناف در کودک می شود. علل دیگر ایجاد فتق در بالغین شامل چاقی، حاملگی های متعدد، آسیت شکمی، جراحی های شکمی و دیالیز صفاقی مزمن است.
علائم فتق ناف کودکان
- فتق ناف باعث ایجاد یک برآمدگی نرم در نزدیک ناف می شود.
- اگر کودک شما فتق ناف داشته باشد، موقع گریه، سرفه یا زور زدن او متوجه آن می شوید.
- زمانی که کودک آرام است و یا به پشت خوابیده است، فتق ناف ممکن است دیده نشود.
- فتق ناف در کودکان معمولا دردی ندارد.
- فتق نافی که در دوران بزرگسالی ظاهر می شود، می تواند باعث درد و ناراحتی شکمی شود.
تشخیص فتق ناف
معمولا با شرح حال و معاینه بالینی تشخیص فتق نافی داده می شود البته در مواردی از سونو گرافی و CT اسکن برای تشخیص آن استفاده می شود.
عوارض فتق ناف در نوزادان
فتق ناف در کودکان به ندرت عوارضی را به دنبال دارد. زمانی که بخش بیرون زده بافت روده، در شکاف ایجاد شده بین ماهیچه ها گیر افتاده و دیگر نتوانید آن را با دست به داخل حفره شکمی هل دهید، می تواند برای نوزاد عوارضی را به دنبال داشته باشد که باعث کاهش جریان خون می شود و بافت روده و درد در ناحیه شکم را همراه دارد و اگر خون رسانی به طور کامل قطع شود بافت روده کاملا فاسد میشود.
در این حالت عفونت ممکن است در تمامی حفره شکمی پخش شود و شرایط خطرناکی را برای نوزاد و یا فرد به وجود آورد .احتمال انسداد روده در بزرگسالانی که فتق ناف دارند، بیشتر است . معمولا برای درمان این شرایط به صورت اورژانسی جراحی انجام می شود.
درمان فتق نافی چگونه است؟
اغلب موارد فتق نافی بین سنین 1 تا 2 سالگی به طور خود به خود خوب می شود. پزشک محتویات بیرون زده از فتق ناف را هنگام معاینه ی بالینی با دست جا می اندازد. البته والدین نباید خودشان این کار را انجام دهند. بعضی از والدین با بستن سکه بر روی ناف سعی در بهبودی فتق نافی دارند ولی مطالعات نشان داده که هیچ تاثیری در بسته شدن حلقه نافی نداشته و حتی در این افراد نسبت به کودکان دیگر بسته شدن نقص نافی به طور خود به خود دیرتر اتفاق می افتد.
علاوه بر آن احتمال عفونت ناف در این کودکان بیشتر است. جراحی فتق نافی در این کودکان توصیه می شود: در کودکان با فنق ناف دردناک، قطر نقص و فتق نافی بیش از 1.5 سانتی متر باشد، طی 2 سال پی گیری مداوم قطر آن کاهش پیدا نکند، تا 4 سالگی بهبودی حاصل نشود و نهایتا مواردی که محتویات شکمی بیرون زده و گیر افتاده باشد که درمان جراحی اورژانس نیاز می شود.
در بزرگسالان درمان جراحی برای پیشگیری از بزرگ شدن، درد و خطر گیر افتادن احشا داخل شکمی توصیه می شود. درمان جراحی از طریق یک برش که زیر ناف داده شده انجام، محتویات بیرون زده جا انداخته می شود و سپس نقص جدار شکم در محل ناف ترمیم می شود.
درمان خانگی و گیاهی فتق ناف کودک
تخم شوید
یکی از بهترین مواد برای درمان باد فتق در طب سنتی استفاده از تخم شوید می باشد. این روش برای اولین بار در کتاب های حکیم محسن رزاق نوشته شده بود و سپس تمام اطبای طب سنتی از آن استفاده می کردند. در این روش شما باید مقداری تخم شوید را بو بدهید و سپس وقتی که قهوه ای شد آن را بکوبید و در مقداری سرکه سیب مخلوط و سپس از آن میل کنید.
شیرین بیان
از شیرین بیان بیشتر برای درمان باد فتق شکم استفاده می شود چرا که این ماده بر روی دیواره های معده و مری تاثیر می گذارد. برای استفاده از شیرین بیان باید آن را کوبیده و از سپس درون یک ظرف شیری بریزید و از آن هر روز استفاده کنید. بهتر است کسانی که به بیماری های گوارشی دچار هستند این روش را انتخاب نکنند.
گل ختمی
گل ختمی نیز از دیگر دارو های پیشنهادی برای درمان باد فتق می باشد که سال ها است توسط پزشکان استفاده می شود. گل ختمی می تواند ترشح اسید معده را کاهش بدهد و بر روی ترمیم فاسیا تاثیر بگذارد. بدین منظور باید ریشه گل ختمی را در آب جوش بریزید و بعد از 15 دقیقه محلول بوجود آمده را با سرکه سیب مخلوط کنید و سه بار در روز بعد از وعده های غذایی میل کنید.
ریشه زنجبیل
ریشه زنجبیل نیز از جمله دارو های مفید برای درمان باد فتق می باشد. ریشه زنجبیل می تواند درد های شکم را کاهش دهد و جلوی ترشح اسید معده را بگیرد و از آسیب رساندن به دیواره های مری و معده جلوگیری کند. نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که استفاده بیش از اندازه زنجبیل باعث آسیب رساندن به معده شما می شود.
بابونه
استفاده از چای بابونه به کاهش درد های شما کمک می کند و همچنین می تواند از تولید اسید معده جلوگیری کند. پزشکان طب سنتی عقیده داشته اند که مصرف روزانه چای بابونه راحت ترین راه برای رفه باد فتق می باشد.
آب هویج
در هویج نیز ترکیبات بسیار مفیدی برای کاهش تورمات و کاهش التهابات دیواره های معده وجود دارد که می تواند به شما در درمان این بیماری کمک کند. بهتر است که در هر روز یک لیوان آب هویج تازه میل کنید.
سخن پایانی
وقتی والدین متوجه برجستگی و تورم در ناف کودک شان می شوند، ویزیت دکتر متخصص لازم است. البته در بعضی شرایط نیاز به ویزیت اورژانسی کودک توسط دکتر ایجاد می شود. از جمله: اگر کودک در ناف احساس درد شدید کند، وقتی که فتق با استفراغ همراه باشد و زمانی که تورم و برجستگی ناف دردناک و حساس باشد.
