علل سیروز کبدی و راههای درمان آن

سیروز کبدی چیست؟

یک مرحله از زخم (فیبروز) کبد است که به دلیل بسیاری از انواع بیماری ها و بیماری کبد، مانند هپاتیت و اعتیاد به الکل مزمن، ایجاد می شود.هر بار کبد شما آسیب می بیند - چه با بیماری، یا با مصرف بیش از حد الکل و چه دلیل دیگری - تلاش می کند خودش را ترمیم کند.در این فرآیند، زخم روی زخم شکل می گیرد.

سیروز پیشرفت می کند و بیشتر و بیشتر شکل می گیرد و برای کبد مشکل می شود ( سیروز خفیف). سیروز پیشرفته، تهدید کننده زندگی است. آسیب کبد ناشی از سیروز به طور کلی نمی تواند انجام نشده باشد.اما اگر سیروز کبد زودتر تشخیص داده شود و درمان شود، آسیب بیشتر می تواند محدود و به ندرت معکوس شود.

علایم سیروز کبدی :

سیروز اغلب هیچ نشانه یا علامتی ندارد مگر این که آسیب کبد گسترده باشد. زمانی که علایم و نشانه ها رخ می دهند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• خستگی
• به راحتی خونریزی یا کبودی دیده می شود
• فقدان اشتها
• حالت تهوع
• تورم در پاها، پاها یا قوزک پا (تورم)
• کاهش وزن
• خارش پوست
• تغییر رنگ زرد در پوست و چشم ها (یرقان)
• تجمع سیالات در شکم (آسسیت)
• رگ های خونی مانند عنکبوت بر روی پوست
• قرمزی کف دست
• برای زنان عدم یا عقب و جلو افتادن دوره های مربوط به یائسگی
• برای مردان، از دست دادن نیروی جنسی، بزرگ شدن سینه و یا کوچک شدن پروستات
• گیجی، چرت زدن و صحبت کردن با لکنت زبان (آنسفالوپاتی کبد)

علل سیروز کبدی

• اعتیاد به الکل مزمن
• هپاتیت ویروسی مزمن (هپاتیت B، C و D)
• چربی انباشته شده در کبد (بیماری چربی کبد غیر الکلی)
• تجمع آهن در بدن (هموکروماتوز)
• فیبروز کیستیک
• وجود مس در کبد (بیماری ویلیسون)
• ضعف مجاری صفراوی (آترزی صفراوی)
• نقص آنتی تیپسین آلفا - 1
• اختلال در متابولیسم قند (گالاکتوزمی یا بیماری ذخیره گلیکوژن)
• اختلال ژنتیکی (سندرم آلاگیل)
• بیماری کبدی ناشی از سیستم ایمنی ضعیف بدن (هپاتیت ایمنی)
• تخریب مجاری صفراوی (سیروز اولیه)
• التیام و استفاده از مجاری صفراوی (اسکلروز اولیه)
• عفونت هایی مانند سیفیلیس یا بروسلوز
• داروها، از جمله متوترکسات یا ایسانیوزید

تشخیص سیروز کبدی

پزشکان اغلب از روی علائم بیمار و آزمایش از وجود این بیماری مطلع می شوند و گاهی نیز به اسکن و نمونه برداری از کبد روی می آورند.

تست های آزمایشگاهی

پزشک ممکن است برای چک کردن علائم عملکرد نادرست کبد، مانند بیلی روبین اضافی، و همچنین برای آنزیم های خاصی که ممکن است آسیب کبد را نشان دهد، دستور تست خون را صادر کند.براساس نتایج آزمایش خون، ممکن است پزشک بتواند علت اصلی سیروز را تشخیص دهد. او همچنین می تواند از آزمایش های خون برای کمک به شناسایی این که سیروز چقدر جدی است، استفاده کند.

تست های تصویر برداری

الاستوگرافی های تشدید مغناطیسی (MRE) را می توان توصیه کرد.این آزمایش تصویربرداری پیشرفته سخت شدگی و سفت شدن کبد را مشخص میکند. تست های تصویربرداری دیگر مانند MRI، CT و فراصوت نیز ممکن است انجام شوند.

نمونه برداری

نمونه بافت ضرورتا برای تشخیص مورد نیاز نیست. با این حال، ممکن است پزشکتان از آن برای تشخیص شدت، میزان و علت آسیب کبد استفاده کند.

پیشگیری از سیروز کبدی

الکل : اگر مبتلا به سیروز هستید الکل نخورید. اگر بیماری کبدی دارید، باید از الکل دوری کنید.

رژیم غذایی سالم: یک رژیم غذایی گیاهی انتخاب کنید که پر از میوه و سبزیجات است.کل حبوبات و منابع ناب پروتئین را انتخاب کنید. مقدار غذاهای چرب و سرخ شده را کاهش دهید.

حفظ یک وزن سالم: مقدار اضافی چربی بدن می تواند به کبد شما آسیب برساند. اگر چاق باشید یا اضافه وزن داشته باشید، با پزشک خود درباره یک برنامه کاهش وزن صحبت کنید.

ریسک ابتلا به هپاتیت را کاهش دهید: به اشتراک گذاشتن سرنگ و داشتن رابطه جنسی بدون محافظ می تواند خطر هپاتیت B و C را افزایش دهد. از پزشک خود در مورد واکسیناسیون هپاتیت سوال کنید.اگر نگران خطر ابتلا به سیروز کبد هستید، با پزشک خود درباره راه هایی که می توانید ریسک آن را کاهش دهید، صحبت کنید.

درمان سیروز کبدی

زمانی که سیروز برای کبد رخ می دهد، بیمار تصور می کند کبدش چنان تخریب شده و دیگر امکان برگشت ندارد، اما واقعیت این است که اگر عامل مسبب را بتوان درمان یا حذف کرد، بیماری فروکش کرده و امکان بازگشت و ساخت مجدد این کارخانه وجود دارد. لازم به ذکر است که در مراحل پیشرفته سیروز، تنها گزینه درمانی پیوند کبد است.

انواع درمان سیروز کبدی

درمان سیروز کبدی ناشی از سوء مصرف الکل

کبد، وظیفه ی تجزیه و دفع سموم از بدن را بر عهده دارد. وقتی مقدار زیادی نوشیدنی الکلی می نوشید، کبد باید بیشتر کار کند تا بتواند الکل را تجزیه کند. برای محافظت از کبد باید نوشیدن الکل را متوقف کنید. شاید این کار سخت باشد؛ مخصوصا اگر عادت به مصرف زیاد نوشیدنی های الکلی داشته باشید. ولی چاره ای نیست! می توانید برای کمک به روند ترک الکل از پزشک تان راهنمایی بخواهید تا او درباره ی راه های ترک الکل به شما توضیحاتی بدهد. راه هایی از قبیل:

• مشاوره ی فردبه فرد با درمان گر؛
• گروه های حمایتی که به شما کمک می کنند تا عامل مصرف بیش ازحد نوشیدنی های الکلی را کنترل کنید؛
• تجویز داروهایی مانند نالتروکسان و آکامپروسات.

درمان سیروز کبدی ناشی از هپاتیت

ویروس هپاتیت B و C موجب آسیب به کبد و بروز سیروز کبدی می شوند. درمان سیروز کبدی و این بیماری ها می تواند از آسیب بیشتر به کبد جلوگیری کند. گزینه های درمان عبارت اند از:

داروهای ضدویروس: این داروها به ویروس هپاتیت حمله می کنند. داروی تجویزی به نوع هپاتیت بستگی دارد. شایع ترین عوارض جانبی این داروها عبارت اند از: ضعف، سردرد، حالت تهوع و اختلالات خواب.

اینترفرون (اینترفرون آلفا-۲b): این پروتئین ها به دستگاه ایمنی کمک می کنند تا با ویروس هپاتیت بجنگد. عوارض جانبی احتمالی اینترفرون عبارت اند از: سختی در تنفس، گیجی، تغییرات وزنی و افسردگی.

درمان سیروز کبدی ناشی از بیماری کبد چرب غیرالکلی

این بیماری در اثر تجمع چربی و آسیب رساندن به کبد ایجاد می شود. اگر به اضافه وزن یا چاقی مبتلا باشید، احتمال ابتلا به این بیماری افزایش می یابد. بهترین راه مبارزه با سیروز کبدی ناشی از کبد چرب غیرالکلی، کاهش وزن، کنترل رژیم غذایی و ورزش کردن است.

درمان هایی برای هپاتیت خودایمنی و سیروز صفراوی

در هر دوی این بیماری ها دستگاه ایمنی بدن به کبد حمله می کند و به آن آسیب می زند. در سیروز صفراوی نیز دستگاه ایمنی به مجرای صفراوی حمله می کند و آسیب می زند. مجرای صفراوی وظیفه ی حمل مایع گوارشی (صفرا) را از کبد به کیسه ی صفرا و روده بر عهده دارد.

پزشکان هپاتیت خودایمنی را به کمک داروهای استروئیدی و سایر داروهایی که موجب توقف حمله ی دستگاه ایمنی به کبد می شوند، کنترل می کنند. عوارض جانبی این داروها عبارت اند از: افزایش وزن، دیابت، ضعف استخوان ها و فشار خون بالا.

درمان اصلی سیروز صفراوی به کمک داروهای اورسودیول (اورسودوکسی کولیک اسید) انجام می شود. این داروها از سرعت آسیب زدن به کبد می کاهند. عوارض جانبی اورسودیول عبارت اند از: اسهال، یبوست، گیجی و دردِ پشت.

پیوند کبد

سیروز کبدی می تواند تا حدی به کبد آسیب بزند که آن را به طور کامل از کار بیندازد. این امر نارسایی کبد نامیده می شود. پیوند کبد به معنای تعویض کبد با کبد سالمی از یک فرد اهداکننده است. برای دریافت کبد باید در لیست دریافت کنندگان عضو قرار بگیرید تا اهداکننده ای به شما کبد اهدا بکند یا بخشی از کبد دوست یا اعضای خانواده تان را به شما پیوند بزنند.

این پیوند می تواند به شما کمک کند تا بیشتر زندگی کنید. اما این عمل خطراتی مانند خونریزی و عفونت را نیز به همراه دارد. پس از عمل جراحی برای جلوگیری از پس زدن عضو جدید توسط بدن تان، باید داروهایی مصرف کنید. این داروها دستگاه ایمنی را سرکوب می کنند. ولی از طرف مقابل خطر بروز عفونت ها را افزایش می دهند.

سخن پایانی

افراد مبتلا به سیروز کبدی ناشی از کبد غیر چرب باید وزن خود را کاهش دهند که می تواند با ورزش یا تغییر در رژیم غذایی این کار را انجام دهند درحالی که تلاش به کاهش وزن می کنید لازم است مصرف پروتئین را نیز بالا ببرید . همچنین قند خون خود را نیز کنترل کنید. رعایت بهداشت برای جلوگیری از عفونت بسیار ضروری است پس لازم است اصول بهداشتی را نیز رعایت کنید.