آبسه ریه چیست؟
آبسه ریه یک بیماری شدید چرکی است که در پزشکی به نکروز و مرگ بافت پارانشیم ریه و ایجاد سوراخ های پر از چرک و عفونت میکروبی گفته می شود . آبسه ریه به عنوان عارضه ای متعاقب پنومونی (ذات الریه) رخ می دهد که عامل آن باکتری های بیماری زا هستند اما گاهی ممکن است آبسه ریه در اثر استنشاق ترشحات آلوده از مجاری تنفسی فوقانی به داخل ریه، در یک فرد بیهوش یا دچار افت هوشیاری رخ دهد. افت هوشیاری ممکن است در صورت ضربه سر، استفاده از بیهوشی یا بی حسی ، مسمومیت ناشی از الکل و خواب عمیق ناشی از استفاده داروها باشد.
علایم شایع آبسه ریه
- سرفه ی همراه خلط
- خلط چرکی، رگه های خونی و گاهی بدبو
- بوی تنفس بد
- تعریق
- تب بالاتر از 3/38 درجه سانتیگراد
- لرز
- کاهش وزن
- درد سینه
علل آبسه ریه
آبسه ریه معمولاً به عنوان عارضه ای متعاقب پنومونی (ذات الریه) رخ می دهد. گاهی آبسه ریه در اثر استنشاق ترشحات آلوده از مجاری تنفسی فوقانی به داخل ریه ، در یک فرد بیهوش یا دچار افت هوشیاری ایجاد می شود. افت هوشیاری بیماران ممکن است ناشی از ضربه سر، استفاده از بیهوشی یا بی حسی برای جراحی (شامل بیحسی دندانی )، مسمومیت ناشی از الکل و خواب عمیق اعمال شده توسط داروها باشد. عامل آبسه ریه عموماً باکتری های بیماری زایی نظیر کلبسیلا، پسودوموناس ، استافیلوکوک یا استرپتوکوک بتاهمولیتیک می باشند. پنومونی (ذات الریه) با سرعت بهبود آهسته ، اعتیاد به الکل و بیهوشی عمومی برای جراحی یا صدمات اخیر منجر به بیهوشی از عوامل تشدید کننده بیماری هستند.
تشخیص بیماری
بررسی های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش خون، کشت چرک به دست آمده از آبسه جهت تعیین نوع آنتی بیوتیک تجویزی و عکس ساده ریه و اسکن ریه باشد. برونکوسکوپی (استفاده از یک وسیله چشمی با چراغی در نوک آن که از نای عبور داده شده و وارد برونش ها می گردد) در موارد مشکوک به ورود جسم خارجی به ریه است.
درمان آبسه ریه
- معمولا با درمان آنتی بیوتیکی طولانی مدت (تا شش ماه) قابل علاج است.
- ترک استعمال دخانیات
- در حد امکان به تمرین های ورزشی با تنفس عمیق بپردازید.
- نحوه تخلیه ریه را بیاموزید تا به خروج ترشحات نایژه ای کمک کنید. به این ترتیب که از ناحیه شکم روی تخت قرار بگیرید و سر و سینه شما از لبه تخت آویزان باشد. خود را وادار به سرفه کنید. این کار را تا هنگامی که دیگر قادر به دفع خلط نباشید، ادامه دهید. این عمل را دو بار در روز، به مدت 5 تا 10 دقیقه انجام دهید.
- در صورت عدم بهبود آبسه، گاهی جراحی برای تخلیه چرک آبسه یا برداشت آبسه و قسمت درگیر ریه لازم می شود.
بهترین رژیم غذایی برای درمان آبسه ریه
با افزایش مصرف مایعات و نوشیدن روزانه حداقل هشت لیوان مایعات ، بدن مجبور به دفع قسمتی از این مایعات از طریق ریه دفع می شود ، بنابراین ترشحات ریوی رقیق تر و دفع آن با سرفه آسان تر می شود .
اگر شما مبتلا به سرماخوردگی نیستید و در محل بسیار آلوده زندگی نمی کنید ولی دچار سرفه و تنگی نفس هستید، باید به یک پزشک متخصص برای تجویز تست تنفس مراجعه کنید.
عوارض احتمالی آبسه ریه
اگر درمان آنتی بیوتیکی آبسه جواب ندهد ، آبسه مزمن شده و عوارضی را ایجاد می کند که عبارتند از :
- کاهش وزن
- کم خونی
- بیماری مزمن ریه
- آمپیم یا خونریزی شدید در ریه به علت پاره شدن آبسه
- گسترش عفونت به سایر نواحی بدن به ویژه مغز
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر با موارد زیر در طی درمان رو برو شدید سریعا به پزشک مراجعه کنید:
- تب رو به بالا و بیشتر از3/38 درجه سانتیگراد
- ترشحات غلیظ با وجود درمان
- تغییر در رنگ، مقدار یا قوام خلط سینه
- سرفه خلط دار، تب یا احساس ناخوشی که پس از درمان عود نماید.
پیشگیری از آبسه ریه
- اقدام فوری جهت درمان طبی در موارد عفونت های تنفسی و به ویژه پنومونی (ذات الریه).
- حفظ بهداشت مطلوب دهان و دندان برای جلوگیری از عفونت های دهانی که می تواند منجر به آبسه ریه گردد.
سخن پایانی
تا هنگامی که عکس ریه نشان دهنده پاک شدن عفونت باشد، فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری خود را کاهش دهید.
مصرف مایعات را افزایش دهید به طوری که روزانه حداقل هشت لیوان مایعات مصرف کنید. با مصرف مایعات بیش از حد معمول ، بدن مجبور می شود تا قسمتی از این مایعات را از طریق ریه دفع کند و بنابراین ترشحات ریوی غلیظ ، رقیق تر شده و دفع آن با سرفه آسان تر می گردد.
