شاید این اسم به نظر شما عجیب باشد، اما گیاه یونجه سرشار از ویتامین ها ی ضروری برای سلامتی است. اگر وزن شما کمتر از میزانی است که با توجه به قدتان در محدوده ی سالم در نظر گرفته می شود(BMI کمتر از 18.5)، پس شما با مشکل کمبود وزن روبه رو هستید که یک مشکل جدی برای سلامتی است. هر فردی، چه مرد، چه زن و چه کودک، ممکن است دچار کمبود وزن باشد. به طور کلی، مردم بیشتر به دنبال کاهش وزن بوده و نگران چاقی هستند، اما در واقعیت، کمبود وزن یک مشکل بسیار جدی تر از اضافه وزن است.
عرق یونجه چیست؟
یونجه (Medicago sativa یا Alfalfa) رایج ترین بقولاتی است که در سرتاسر جهان کاشته و برداشت می شود. منشأ آن در آسیا است، اما امروزه ایالات متحده بزرگترین تولیدکننده ی آن است. نام آن ریشه در یک عبارت عربی به معنای «پدر همه غذاها» دارد و استفاده سنتی از آن به هزاران سال پیش برمی گردد. یونجه حداقل 4000 سال است که به عنوان یک گیاه دارویی مورد استفاده قرار می گرفته و امروزه نیز استفاده ی دارویی از آن رواج دارد. عرق یونجه هم که به صورت مستقیم از گیاه یونجه تهیه می شود، هزاران سال است که در طب چینی و هندی یک داروی با ارزش بوده. به طور سنتی اعتقاد بر این است که این گیاه دارویی برای بهبود حافظه، شیردهی، مشکلات کلیوی و آرتریت مفید است. این گیاه ارزشمند در طب سنتی چینی (TCM) و طب سنتی هند (آیورودا) جایگاه ویژه ای دارد. در ایران زمین نیز از دیرباز، عصاره ی این گیاه با نام عرق یونجه مورد مصرف قرار می گرفت، اما امروزه با پیشرفت علم و کشف خواص بیشمار عرق یونجه برای افزایش وزن و دیگر خواص سلامتی، استفاده از آن چندین برابر شده است.
ترکیبات گیاه یونجه
گیاه یونجه دارای انواع ویتامین ها و مواد معدنی بوده و از این رو مصرف آن بسیار مفید است. یونجه گیاهی است که سرشار از ویتامین های گروه A,C,E,K است که همگی برای سلامت عمومی بدن بسیار مورد نیاز هستند. این گیاه دارای آنزیم های بسیاری مانند امولسین، اینورتاز، پکتیاز و همچنین آنزیم آمیلاز است که به هضم مواد نشاسته ای کمک می کند. یونجه یکی از منابع پروتئین است، زیرا 20% آن را پروتئین تشکیل می دهد. پروتئین هایی مانند لیزین، آرژنین، هیستیدین، آدنین، فیل آلانین، آسپاراژین و سیسین. از مواد معدنی که در این گیاه یافت می شود، می توان به منیزیم، آهن و آرسنیک (به مقدار اندک) و سیلیس اشاره کرد. همچنین یونجه دارای اسید فسفریک هم است.
تاثیر عرق یونجه بر افزایش وزن
عرق یونجه در مقایسه با جوانه و برگ های خام یونجه، دارای فرم غلیظ تری از مواد مغذی است و از آنجایی که به شکل مایع است، راحت تر هضم شده و توسط بدن جذب می شود. عرق یونجه همراه با جینسینگ یک داروی ثابت شده در درمان هومیوپاتی است. عرق یونجه در بهبود اشتها و افزایش وزن معروف است و سرشار از اسیدهای آمینه، ویتامین ها، مواد معدنی و مواد مغذی ضروری است که به بازیابی سلامت جسمی و روانی و ساخت عضلات کمک می کنند. عرق یونجه همچنین تراکم استخوان شما را افزایش می دهد که بدین ترتیب نیز به افزایش وزن کلی بدن کمک می کند. جای تعجب نیست که یونجه به طور فزاینده ای برای بهبود سلامت افرادی که از سوء تغذیه، سوء هاضمه ی عصبی و پرخوری عصبی رنج می برند، استفاده می شود. این ماده از ناتوانی های ناشی از بیماری هایی مانند سل، تیفوئید، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و دیابت که باعث ایجاد حالت کاشکسی (کاهش شدید وزن، تحلیل رفتگی عضلات و ضعف عمومی که در بیماری های مزمن یا اختلالات عاطفی رخ می دهد) می شوند، مراقبت می کند.
فواید یونجه
- کنترل کلسترول خون: یونجه موجب از بین رفتن کلسترول بد خون می شود. و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد.
- تسکین مشکلات گوارشی: طبق تحقیقات، یونجه در معالجه مشکلات گوارشی بسیار مؤثر است. با استفاده از این گیاه بی نظیر می توانید از بیماری های زخم معده، سوء هاضمه، نفخ، حالت تهوع و… جلوگیری کنید. جوانه های یونجه به دلیل داشتن فیبر، برای درمان یبوست مزمن مشهور هستند.
- کاهش سموم بدن: یونجه با خاصیت سم زدایی، به عنوان یک ماده غذایی عالی، برای تمیز کردن بدن تبدیل شده است. مصرف متعادل روزانه از این گیاه موجب تمیز شدن بدن شما از داخل می شود.
- جلوگیری از سرطان: یونجه حاوی اسید آمینه ای با نام کاناوانین است که برای جلوگیری از بروز سرطان شناخته شده است. پس با وارد کردن یونجه در رژیم غذایی خود می توانید از بروز سرطان جلوگیری کنید.
- قطع خونریزی: این گیاه معجزه آسا دارای کلروفیل، آهن و ویتامین K بالایی است. این مواد مغذی به تولید اضافی خون در بدن کمک می کنند. یونجه برای درمان لثه ها، خونریزی بینی و کم خونی مورد استفاده قرار می گیرد.
- کاهش وزن: چای یونجه با خاصیت سم زدایی موجب کنترل سطح قند خون می شود. علاوه بر این، با داشتن پروتئین و فیبر بالا، برای کسانی که قصد لاغر شدن دارند، یک میان وعده فوق العاده است. جوانه یونجه می تواند به همراه یک سالاد سبزیجات خوشمزه، تا ساعت ها شما را سیر نگاه دارد.
- مبارزه با افسردگی: چای یونجه دارای اثرات آرام بخش بر سیستم عصبی است. یک فنجان چای یونجه می تواند در کاهش استرس به شما کمک کند و اضطراب را دور نگاه دارد. همچنین در رفع بی خوابی و سایر اختلالات خواب کاملاً تاثیرگذار است.
- چاق کننده طبیعی: جالب است بدانید که عرق یونجه عملکردی معکوس نیز دارد و اندام و صورت شما را پُر تر نشان می دهد. این گیاه دارای خواص انرژی زایی ست. پس افراد لاغر می توانند دردو نوبت صبح و بعدظهر یک فنجان از این عرق همراه با شکر، میل کنند. البته توجه داشته باشید که در مصرف آن زیاده روی نکنید. مصرف زیاد این گیاه، موجب از بین رفتن ویتامین E در بدن می شود.
- مفید برای کودکان: این گیاه برای کودکان خاصیت انرژی زایی و تقویت اشتها دارد. همچنین برای گرفتگی بینی کودکان و داشتن خوابی راحت در شب کمک می کند. بهتر است قبل از خواب مقدار کمی از عرق یونجه را میل کنند. یونجه دارای مقادیر زیادی از اسیدهای آمینه و ویتامین های ضروری برای رشد کودکان است. اما زیاده روی در مصرف آن و بدون مشورت با پزشک، توصیه نمی شود.
- ترک اعتیاد: به علت وجود ماده ساپونین، در ترک اعتیاد موثر است.
خواص عرق یونجه
- شربت یونجه هم در کنار عرق یونجه فواید زیادی دارد. طرز تهیه شربت یونجه به این شرح است که 100 گرم یونجه خشک در یک لیتر آب می جوشانیم تانصفه شود. در مرحله بعدی مایع را صاف نموده با 900 گرم شکر مخلوط کرده کمی می جوشانیم تا شربت مانند شود.
- از خواص عرق یونجه اینست که از ان برای بازشدن قاعدگی استفاده می شود. همچنین میتوانید 5 گرم تخم یونجه در 150 سی سی آب جوشانده در حمام یا بعد از حمام میل کنید.
- نکته دیگر اینکه خوردن یونجه جهت تصلب شرایین مفید است. به گزارش الو دکتر طب نصف استکان از عرق آن 5 بعدازظهر میل شود.
- جالب است بدانید یونجه کنترل کننده شهوت است.
- از خواص عرق یونجه اینست که از ان برای سرماخوردگی استفاده می شود . برای این کار تخم آن 5 گرم در 150 سی سی آب ریخته و جوشانده ای تهیه کنید.
- جالب است بدانید کسانی که در ادرار آن ها خون وجود دارد از خود یونجه یا دمکرده یونجه استفاده کنند.
- یاداوری می کنیم مصرف زیاد یونجه باعث عدم جذب ویتامین E می شود.
- همچنین خوردن یونجه تازه باعث نفخ می شود و حتی خطرناک است.
- یادتان نرود که در بعضی ها یونجه ایجاد خارش می کند.
- این را بدانید که طبع عرق یونجه گرم و تر است.
- از خواص یونجه این است که یونجه ملین و چاق کننده صورت است با احتیاط خورده شود. عرق آن 10 صبح و 5 بعدازظهر نصف استکان به مدت 14 روز سپس تا 2 ماه میل نشود.
- از خواص عرق یونجه میتوان به ازدیاد شیر مادر اشاره کرد.
- برای نرم کردن ورم ، کافی است که یونجه را کوبیده با عسل مخلوط نموده به صورت ضماد بگذارید.
- عرق یونجه و یونجه از خونریزی های داخلی جلوگیری می کند در نتیجه برای خونریزی سینه مفید است.
- از خواص عرق یونجه و شربت یونجه اینست که برای درمان آب آوردن شکم از شربت یونجه استفاده شود.
- لازم به ذکر است ف اندازه مصرف یونجه در سال نباید بیش از یک کیلو باشد.
- از یونجه برای درمان ترک اعتیاد استفاده می شود . یونجه را خرد کرده به مدت 2 ماه در الکل خیس کنید سپس صاف نموده هنگام خماری مقداری از آن را با آب مخلوط کرده 200 گرم یونجه + یک لیتر الکل 30 درجه و مصرف کنید.
- همچنین برای تقویت ستون فقرات می توان از یونجه استفاده کرد روغن یونجه به صورت مالیدنی و خودیونجه به صورت خوردن برای این کار مفید است .
- گیاه یونجه خشک عطسه آور است.
- برای درمان کم خونی می توان از عرق یونجه یا یونجه یا شربت یونجه استفاده کرد.
- از دیگر خواص روغن یونجه و یونجه انست که یونجه زیادکننده منی است.
- برای درمان لاغری یونجه را با شکر بخورید و همچنین می توانید عرق یونجه را با شکر مخلوط کرده، 10 صبح و 5 بعدازظهر نوش جان کنید.
- برای تصفیه خون عرق یونجه میل کنید.
- جهت جلوگیری از لرزش بدن و درمان آن از یونجه استفاده کنید. بذر یونجه را در روغن زیتون جوشانده سپس بر بدن فلج بمالید.
- همچنین برای معالجه نرمی استخوان و رشد کودکان از یونجه و عرق یونجه استفاده کنید، البته زیاد مصرف نشود و سعی کنید از یونجه تازه و جوان استفاده شود.
عوارض عرق یونجه
این تصور همواره اشتباه است که مصرف داروها و عرقیات گیاهی به هر میزان مشکلی ایجاد نمی کند و کاملا بدون عوارض است. بلکه این قبیل گیاهان هم به دلیل دارا بودن برخی از مواد معدنی که در خود دارند، اگر بیش از حد مصرف شوند نه تنها درمانگر نیستند، بلکه مشکل ساز هم می شوند. در مورد گیاه یونجه و عرق آن هم به همین صورت؛ یونجه با اینکه خود دارای ویتامین E است. مصرف زیاد آن جذب این ویتامین را مختل می کند. توجه داشته باشید که نباید بیش از یک کیلوگرم یونجه در سال مصرف شود. مصرف بی رویه آن به دلیل خاصیت ملینی که دارد مشکلات گوارشی را به همراه خواهد داشت و با اینکه برای پوست و مو بسیار مفید است همانطور که گفته شد کاهش جذب ویتامین E را به همراه دارد که نبود این ویتامین برای سلامت پوست و مو مضر است.
سخن آخر
طبع عرق یونجه گرم و خشک است. به همین دلیل معمولا توصیه می شود افرادی که مزاج گرم دارند، در مصرف آن نباید زیاده روی کنند. اما در طب سنتی به عنوان مصلح عرق یونجه، مواردی معرفی می شود که می توان از آن برای متعادل ساختن طبع آن کمک گرفت. گزینه هایی همچون این موارد برای این منظور عالی هستند: کاهو، کاسنی، عرقیات با طبع سرد.