احادیثی درباره آتش جهنم
جَهَنَّم یا دوزخ جایگاه انسان های بدکار (گناه کار، منافق، کافر و مشرک) در جهان پس از مرگ است که در آن سزای اعمال خود را خواهد دید. در قرآن افزون بر نام جهنم، نام های دیگری مانند جَحیم، سَقَر و سَعیر نیز اشاره به جهنم یا طبقه ای از آن دارد و در موارد زیادی نیز فقط با واژه «النار» (آتش) از آن یاد شده است.در فرهنگ ایران، نام دوزخ بازمانده از ایران باستان به عنوان معادلی برای جهنم کاربرد داشته است. جهنم نه تنها در نصوص دینی مانند قرآن و روایات بازتاب وسیعی داشته، بلکه در حیطه دانش هایی چون کلام، فلسفه و عرفان نظری هم مباحثی را به خود اختصاص داده است.جهنم به معنای چاه بسیار ژرف، در اصل، نام آتشی است که خداوند با آن گناه کاران را مجازات می کند و در اصطلاح قرآن کریم به معنای جایگاه عذاب اخروی است که بدکاران و کافران در آنجا به کیفر اعمال خود می رسند.بیشتر واژه شناسان مسلمان، جهنم را واژه ای غیرعربی و معرب شمرده اند. گروهی نیز، آن را عربی می دانستند. جوهری و راغب اصفهانی جهنم را واژه ای فارسی شمرده اند. راغب اصل واژه را «جهنام» می داند. ابن اثیر، ابن منظور و سیوطی به احتمال عبری بودن اصل این واژه نیز اشاره دارند و آن را برگرفته از «كِهِنّام» عبری می دانند.محققان معاصر غربی جهنم را برگرفته از واژه «گِه هینُّم» یا «جِهینَُم» عبری، به معنای دره یا وادی بنی هینَُم به شمار آورده اند.
احادیثی از پیامبر در باب آتش جهنم
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
«یا أَباذَرٍّ؛ وَلَوْكانَ لِرَجُل عَمَلُ سَبْعینَ نَبِیّاً لاَسْتَقَلَّ عَمَلَهُ مِنْ شِدَّةِ ما یَرى یَوْمَئِذ. وَ لَوْأَنَّ دَلْواً صُبَّ مِنْ غِسْلینِ فى مَطْلَعِ الشَّمْسِ لَغَلَتْ مِنْهُ جَماجِمُ مِنْ مَغْرِبِها. وَلَوْ زَفَرَتْ جَهَنَّمُ زَفْرَةً لَمْ یَبْقَ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ وَلانَبِىٌّ مُرْسَلٌ إِلاّ خَرَّجاثِیاً عَلى رُكْبَتَیْهِ، یَقُولُ: رَبِّ نَفْسى نَفْسى، حَتّى یَنْسى إِبْراهیمُ إِسْحقَ، یَقُولُ: یارَبِّ أَنَا خَلیلُكَ إِبْراهیمُ فَلاتَنْسَنى.
یاأَباذَرٍّ؛ لَوْ أَنَّ إِمْرَأَةً مِنْ نِساءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ أَطْلَعَتْ مِنْ سَماءِ الدُّنْیا فى لَیْلَة ظَلْماء لاََ ضائَتْ لَهَا الاَْرْضُ أَفْضَلَ مِمّا یُضیئُها الْقَمَرُ لَیْلَةَ الْبَدْرِ وَلَوَجَدَ ریحَ نَشْرِهاجَمیعُ أَهْلِ اْلأَرْضِ وَلَوْ أَنَّ ثَوْباً مِنْ ثِیابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ نُشِرَ الْیَوْم فى الدُّنْیا لَصَعِقَ مَنْ یَنْظُرُ إِلَیْهِ وَما حَمَلَتْهُ أَبْصارُهُمْ»
براى رسیدن به مقام خوف الهى راههایى وجود دارد، از جمله مطالعه در حالات خائفان و خداترسان است كه در صورت شناخت آنان، انسان مى تواند آنها را به عنوان بهترین الگوها، در جهت كسب حالت خوف و خشیت از مقام الهى، برگزیند. از این جهت در این روایت مقام خوف بهترین بندگان خداوند، ملائكه، معرفى گردید و ما در درس گذشته راجع به آن بحث كردیم.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
نارُكُم هذهِ جُزءٌ مِن سَبعينَ جُزءا مِن نارِ جَهنّمَ ، لكُلِّ جُزءٍ مِنها حَرُّها .
اين آتش دنيا يكى از هفتاد جزء آتش دوزخ است، كه هر يك از آن اجزا، داغى خود را دارد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لَو أنَّ شَررَةً من شرَرِ جَهنّمَ بالمَشْرِقِ ، لَوجدَ حَرَّها مَن بالمَغْرِبِ .
اگر يك جرقّه از جرقّه هاى دوزخ در شرق عالم بيفتد كسانى كه در غرب عالم به سر مى برند گرماى آن را مى يابند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
إنَّ الرّجُلَ مِن أهلِ النّارِ لَيُعَظَّمُ للنّارِ حتّى يكونَ الضِّرْسُ مِن أضْراسِهِ كاُحُدٍ .
اهل دوزخ براى آتش چندان درشت مى شوند كه هر يك از دندانهايشان به اندازه كوه اُحد مى شود.
احادیثی از امام علی علیه السلام در باب آتش جهنم
امام على عليه السلام :
النّارُ غايَةُ المُفَرِّطينَ .
آتش، فرجامِ واپس ماندگان است.
امام على عليه السلام :
إنّها نارٌ لا يَهْدَأ زَفيرُها ، و لا يُفَكُّ أسِيرُها ، و لا يُجْبرُ كَسِيرُها ، حَرُّها شَديدٌ ، و قَعْرُها بَعيدٌ ، و ماؤها صَديدٌ .
دوزخ آتشى است كه شعله آن فروكش نمى كند و اسير آن رهايى نمى يابد و شكسته آن ترميم نمى شود . داغى آن سخت و ژرفايش بسيار و آبش چركابه است .
امام على عليه السلام :
احذَروا نارا قَعْرُها بَعيدٌ ، و حَرُّها شَديدٌ ، و عَذابُها جَديدٌ ، دارٌ لَيس فيها رَحمَةٌ ، و لا تُسمَعُ فيها دَعْوةٌ ، و لا تُفَرَّجُ فيها كُرْبةٌ .
بترسيد از آتشى كه ژرفايش بسيار است و گرمايش شديد و عذابش نو به نو. سرايى است كه در آن رحمتى نباشد و دعا و خواهشى در آن شنوده نشود و اندوهى در آن زدوده نگردد.
امام على عليه السلام :
احْذَروا نارا حَرُّها شَديدٌ ، و قَعْرُها بَعيدٌ ، و حُليُّها حَديدٌ .
بترسيد از آتشى كه گرمايش شديد است و ژرفايش بسيار و زيور آلاتش آهن.
امام على عليه السلام :
احذَروا نارا لَجَبُها عَتيدٌ ، و لَهَبُها شَديدٌ ، و عَذابُها أبدا جَديدٌ .
بترسيد از آتشى كه موج خروشان آن تناور است و زبانه اش گسترده و عذابش همواره تازه.
امام على عليه السلام :
نارٌ شديدٌ كَلَبُها ، عالٍ لَجَبُها ، ساطِعٌ لَهَبُها ، مُتأجِّجٌ سَعيرُها ، مُتَغيّظٌ زَفيرُها ، بَعيدٌ خُمودُها ، ذاكٍ وَقودُها ، مُتَخوَّفٌ وَعيدُها .
آتشى است سخت گزنده، امواجش خروشان و بلند، زبانه اش شعله ور، خروشش خشم آلود، فسرده شدنش دور و دير، آتش گيره اش فروزان و تهديدش هراس انگيز.
امام على عليه السلام :
فكيف أسْتَطيعُ الصَّبرَ على نارٍ لو قَذَفتْ بشَرَرَةٍ إلى الأرضِ لأحْرَقَتْ نَبْتَها ، و لو اعْتَصمَتْ نَفْسٌ بقُلّةٍ لأنْضَجَها وَهْجُ النّارِ في قُلّتِها . و أيُّما (إنّما) خَيرٌ لِعَليٍّ أنْ يكونَ عند ذي العَرشِ مُقَرَّبا أو يكونَ في لَظىً خَسيئا مُبَعَّدا مَسْخوطا علَيهِ بجُرمِهِ مُكَذّبا؟!
چگونه بر آتشى صبر كنم كه اگر جرقه اى به كره زمين اندازد، همه گياهانش را بسوزاند و اگر كسى به قله كوهى پناه برد، داغى آن، او را در آن جا بپزد. كدام يك براى على بهتر است: اين كه نزد خداوند صاحب عرش، مقرّب باشد، يا در زبانه آتش دوزخ قرار گيرد و رانده شده و دور افتاده و به سبب گناهش مغضوب درگاه و تكذيب شده باشد؟!
احادیثی از امام صادق علیه السلام در باب آتش جهنم
امام صادق عليه السلام :
إنَّ اللّه َ تباركَ و تعالى أقسَمَ بعِزّتِهِ و جلالِهِ أنْ لا يُعَذِّبَ أهلَ تَوحيدِهِ بالنّارِ أبَدا .
خداوند تبارك و تعالى به عزّت و جلال خود سوگند ياد كرده كه يكتا پرستان را هرگز با آتش ، عذاب ندهد.
امام صادق عليه السلام :
إنَّ اللّه َ تباركَ و تعالى حَرّمَ أجْسادَ المُوحِّدينَ على النّارِ .
خداوند تبارك و تعالى پيكرهاى يكتا پرستان را بر آتش حرام كرده است.
امام صادق عليه السلام :
إنّ في جَهنّمَ لَوادِيا للمُتَكبِّرينَ يُقالُ لَه : سَقَرُ ، شَكا إلى اللّه ِ عزّ و جلّ شِدّةَ حَرّهِ ، و سَألَهُ أنْ يأذَنَ لَه أنْ يَتَنفّسَ ، فتَنَفّسَ فأحْرَقَ جَهنّمَ !
در جهنم براى متكبران درّه اى است به نام سقر. آن درّه از شدّت حرارتِ خود به خداوند عزّ و جلّ شكايت بُرد و خواهش كرد اجازه اش دهد تا نفسى بكشد. پس، نفسى كشيد كه دوزخ را سوزاند!
اوصاف آتش جهنم
آتش مهم ترین عذابی که جهنم بدان شناخته شده است، آتش سوزانی است که موجب شده است در بسیاری از موارد قرآن کریم به جای افتادن در جهنم، از افتادن در آتش سخن گوید؛ اما قرآن اصرار دارد با به کار گرفتن صفاتی خاصی برای این آتش، مانند «آتش سوزان»یا «آتش سرپوشیده» برکننده پوست، و اینکه چیزی را باقی نمی گذارد ویژه بودن آن را نشان دهد. این آتش که به عنوان «نار الله» شناخته شده و ستون های برافروخته دارد برخلاف آتش های زمینی، از قلب ها آغاز می شود و شعله وری آن از درون به بیرون است.هیزم های آتش جهنم نیز دور از انتظار است؛ انسان ها خود هیزم آتش اند و در برخی آیات سخن از آتشی است که هیزم آن انسان ها و سنگ هاست.برخی عذاب های یادشده در جهنم در حاشیه آتش اند، مانند سَموم که باد سوزان جهنم است و حَمیم که آبی سوزان است که هم به دوزخیان نوشانده می شودو هم برای گونه های دیگر عذاب کاربرد دارد.
آشنایی با احادیثی درباره گرسنگی
