ورزش بولس یا پتانگ
تمام آنچه برای بازی پتانک نیاز دارید یک دست توپ، یک عدد جک، و یک زمین با هر نوع جنس کفپوش می باشد. سطح زمین بازی مورد تائید فدراسیون بین المللی، می تواند پوشیده از هر جنسی باشد. در اقصی نقاط جهان بر روی ماسه، خاک، چمن، موکت و نوع زمستانی آن روی برف نیز بازی می شود. ابعاد زمین بازی دارای ٤ متر عرض و ١٥ متر طول در مسابقات رسمی بوده و این اندازه می تواند تا ٣ در ١٢ متر در مسابقات غیررسمی متغیر می باشد. توپ های استاندارد مورد تائید فدراسیون بین المللی پتانک، دارای ٧٠/٥ تا ٨٠ میلیمتر قطر و وزنی معادل ٦٥٠ تا ٨٠٠ گرم می باشند. جک استاندارد مورد تائید فدراسیون بین المللی پتانک، از جنس چوب و دارای ٣٠ میلیمتر قطر و وزنی معادل ١٠ تا ١٨ گرم می باشد.
تاریخچه بولس
ریشه بازی بولس به اروپا باز می گردد، در واقع بولس از بازی های سنتی و بسیار محبوب اروپایی محسوب می شود. البته با توجه به اینکه این بازی ریشه های فرانسوی دارد در بسیاری از مستعمره های این کشور در آسیا و آفریقا نیز محبوب شده است.
در قرن ششم قبل از میلاد در یونان باستان این بازی را به صورت بیخ دیواری بازی می کردند. به طوری که سکه و یا یک سنگ مسطح (که بعد ها تبدیل به توپ شد) را به سمت دیوار پرتاب می کردند، اما در مرحله بعدی بروز شده آن، هدفی را در فاصله دور قرار می دادند و سعی می کردند توپ را در حالتی نزدیک تر به هدف پرتاپ کنند. البته سال های بعد و پس از امپراطوری روم، توپ های سنگی جای خود را به توپ های چوبی داد.
این ورزش چه موقع به کشور ما رسید؟
پتانک بعد از معرفی به دنیا از کشور فرانسه در دهه ۵۰ با ایجاد فدراسیون جهانی رونق گرفت اما در ایران از ۲۰ سال پیش توسط یک ایرانی اهل شیراز به نام آقای قربان پور که در یکی از کشورهای آسیای شرقی باشگاه وزنه برداری داشت به ایران و طبیعتاً شیراز آورد. دلیل اینکه از آسیای شرقی نیز این ورزش به ایران آمد این است که بیشتر توپ ها یا گوی های پتانک در این کشورها تولید می شود و در نتیجه این فرد ایرانی در آنجا توانست با ورزش پتانک آشنا شده و آن را به ایران بیاورد.
پتانک در شیراز پا گرفت و کم کم در سایر کشور نیز برگزار شد اما ۱۰ سالی است که این ورزش به طور جدی در ایران معرفی شده و تحت نظارت فدراسیون بولینگ، بیلیارد و بولس فعالیت دارد حتی چندین مورد مسابقات قهرمانی کارگران کشور و چهار دوره قهرمان کشوری نیز در سطح ایران برگزار شده است.
قوانین تعداد نفرات و گوی ها :
این بازی به سه شکل قانونی از لحاظ تعداد نفرات و توپ ها انجام می شود
۱- بازی یک به یک تعداد گوی برای هر نفر سه عدد
۲- بازی دو به دو ( یعنی هر تیم با دو بازیکن ) هر نفر سه گوی
۳- بازی سه به سه ( یعنی هر تیم سه بازیکن) هر نفر دو گوی
چرا پتانک تحت نظارت فدراسیون بولینگ و بیلیارد است؟
ابتدا باید گفت آن سه ورزش که نامشان همراه هم یک فدراسیون را تشکیل می دهند به تنهایی یک ورزش ساده نیستند و خود دارای بخش های مختلفی هستند، مثلاً بیلیارد مجموعه ای از بازی هایی مانند ایت بال، ناین بال، اسنوکر، کارامبول و … است لذا بولس هم به همین معنی است بولس یا بول در انگلیسی به معنای توپ است و بولس به مجموعه بازی هایی مانند بوجیا، پتانک، شوتینگ و… گفته می شود که با توپ های خاص بازی می شوند به همین دلیل مجموعه بازی های توپی با هم در کنار هم قرار گرفته و فدراسیونی به این نام را تشکیل داده است.
جريمه ها براي گوی هاي غير قانوني
هر بازيكن مجرم به خاطر شكستن شرايط بالا (۴) فورا از مسابقات با شريكش صلب صلاحيت خواهد شد.
اگر گویی وسط قرار نداده باشد بلكه پوشيده شده باشد يا از طرف توليدكننده معيوب باشد، امتحان رسمي را با موفقيت طي نمي كند. يا با نورمها (قوانيني) كه خارج از پاراكرافهاي ۱ و ۲ و ۳ بالا تنظيم شده، موافق نباشد، بازيكن بايدآن را تغيير دهد. همچنين او ممكن نيست مجموعه را تغيير دهد.
شكايتهاي مرتبط با اين ۳ پاراگراف و شكايتهاي انجام شده توسط بازيكنان صرفاً قبل از شروع بازي قابل پذيرش هستند. اين به طرفداري از بازيكنان، است بنابراين براي اطمينان از اين است كه بولسهاي آنها و حريفانشان مطابق با قوانين بالا است.
شكايتهاي مرتبط با (۴) در هر زماني طي بازي قابل پذيرش است، اما آن اعتراضها بايد بين پايان بازيها صورت پذيرد. بهرحال، از پايان سومي به بعد اگر شكايتي در مورد بولس حريف صورت گيرد كه ثابت كند كه بي اساس است، ۳ امتياز به نمرات حريف اضافه مي گردد.
داور يا هيئت ژوري ممكن است در هر زماني نياز باشد كه بولسهاي يك يا چند بازيكن را امتحان كنند.