رژیم غذایی کم کاری تیروئید ؛ تیروئید غده پروانه ای شکل در جلوی گردن است که هورمون T3 و T4 را تولید و به داخل خون ترشح می کند. همچنین این غده فعالیت های متابولیک بدن مانند ضربان قلب و کالری سوزی را نیز تنظیم می کند اما تیروئید کم کار این هورمون ها را به اندازه تولید نمی کند. در نتیجه فرد احساس خستگی و افسردگی می کند و حتی نگاه کردن به غذاها سبب افزایش وزن می شود. استفاده از هورمون های مصنوعی باعث می شود دوباره احساس طبیعی داشته باشید اما خوردن غذاهایی خاص و محدود کردن مصرف بعضی دیگر از غذاها نیز کمک می کنند تیروئید بهتر کار کند. پیروی از برنامه غذایی مناسب کمک می کند از دوز های بالاتر هورمون های مصنوعی استفاده نکنید. حتی ممکن است برای کنترل عملکرد تیروئیدتان دیگر به این نوع از هورمون ها نیازی نداشته باشید. بنابراین در ادامه این مقاله توضیح خواهیم داد که چه غذاهایی برای کم کاری تیروئید ارزش استفاده دارند و از چه غذاهایی باید پرهیز کرد؟ یک حقیقت: کم کاری تیروئید درمان ندارد اما استفاده از برنامه مناسب برای تیروئید کمک می کند این مشکل را مدیریت کنید.
علت کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد؛ همچنین ممکن است در برخی از افرا به صورت خفیف بروز کند و علائمی نداشته باشد و یا برای برخی دیگر به شدت آزاردهنده باشد. در زیر با انواع علت کم کاری تیروئید آشنا شوید:
- التهاب تیروئید: التهاب تیروئید درنتیجه ی حمله سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید به وجود می آید که نوعی بیماری خود ایمنی است و هاشیموتو نام دارد. در این حالت غده تیروئید قادر نیست حجم کافی هورمون را تولید کند. بیماری التهاب تیروئید در زنان شایع تر از مردان است.
- التهاب تیروئید پس از زایمان: در حدود ۱۱-۵٪ خانم ها، ممکن است پس از زایمان دچار التهاب تیروئید و درنتیجه کم کاری تیروئید شوند. این شرایط در زمان کوتاهی پس از زایمان ایجاد می شود و اغلب موقتی است.
- کم کاری تیروئید پس از درمان پرکاری تیروئید: پس از درمان تیروئید با ید رادیواکتیو و یا با عمل جراحی، ممکن است فرد مستعد به کم کاری تیروئید شود که علت آن از دست دادن بخشی از غده تیروئید است و اغلب چند ماه تا چند سال پس از درمان به وجود می آید.
- کمبود ید: برای کارکرد صحیح، غده تیروئید به ید نیاز دارد. بسیاری از افراد میزان کمی ید در رژیم غذایی روزانه خود دارند که سبب می شود مستعد ابتلا به کم کاری تیروئید شوند. با مصرف نمک های یددار می توان این مسئله را رفع کرد.
انواع کم کاری تیروئید
همان طور که گفته شد، علت کم کاری تیروئید متنوع است و درنتیجه ی همین علل، به انواع مختلف دسته بندی می شود. برای مثال می توان آن را به کم کاری تیروئید خفیف و کم کاری تیروئید شدید تقسیم کرد. همچنین علائم، سختی و پاسخ به درمان در کم کاری تیروئید در بارداری، کم کاری تیروئید در کودکان و کم کاری تیروئید در نوزادان می تواند متفاوت باشد. به همین دلیل می توان کم کاری تیروئید را بر اساس شدت و علت آن، به انواع متفاوت تقسیم کرد.
علائم کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید علائم متفاوتی دارد و بر اساس شدت بیماری و شرایط فرد، می تواند متغیر باشد. برخی افراد ممکن است یک یا چند علامت کم کاری تیروئید را داشته باشند، اما به کم کاری تیروئید دچار نباشند؛ و برعکس، ممکن است شخصی بدون علامت، تیروئید کم کار داشته باشد. علائم کم کاری تیروئید به دلیل کاهش سوخت وساز بدن اتفاق می افتد. از علائم تیروئید کم کار می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آهسته شدن حرکات
- بی اشتهایی
- احساس ضعف و خستگی
- خشکی پوست
- عدم تحمل سرما
- یبوست
- گرفتگی عضلات
- کم شدن حافظه
- عدم تمرکز
- احساس خواب آلودگی در طول روز
- افزایش وزن
- بی حسی دست ها و پاها
- پف آلود شدن صورت، به ویژه زیر چشم ها
- گواتر
علائم کم کاری تیروئید در زنان
علائم کم کاری تیروئید در زنان می تواند هر یک از عوامل بالا باشد و همان طور که گفتیم، فردبه فرد، متفاوت است. اما زنان علائم دیگری نیز می توانند داشته باشند. از سایر علائم کم کاری تیروئید در زنان می توان به خونریزی ماهیانه به صورت شدید و نامنظم و همچنین ترشح شیر از پستان ها اشاره کرد.
مسئله مهم دیگر در ارتباط با کم کاری تیروئید در زنان، مربوط به زمان بارداری ست. ازآنجایی که ممکن است فردی دچار کم کاری تیروئید در بارداری باشد، در زمان بارداری باید داروی خود را مصرف نماید و لووتیروکسین که قرص کم کاری تیروئید است، در این دوران بی خطر است. معمولا یکی از عواملی که سبب می شود پزشک دوز مصرفی دارو را افزایش دهد، بارداری است. با توجه به تغییر در میزان دارو، چنانچه فردی کم کاری تیروئید در بارداری را تجربه می کند، باید در طی این دوران در فواصل کوتاه تری به پزشک مراجعه نماید و دوز داروی خود را چک کند.
رژیم غذایی مناسب برای کم کاری تیروئید
در مبارزه با کم کاری تیروئید، غذاهای غنی از ید به شدت توصیه می گردند.در زیر فهرستی از غذاهای مناسب برای کم کاری تیروئید آمده است.
غذاهای غنی از ید برای کم کاری تیروئید
- نمک ید دار
- غذاهای دریایی و جلبک های دریایی
- ماهی آب های شور
- سوشی
- نوری رولز (نوعی غذای ژاپنی که از جلبک های دریایی درست می شود)
- نمک دریای سلتیک
غذاهای غنی از سلنیوم برای کم کاری تیروئید
- گوشت
- مرغ
- ماهی آزاد
- ماهی تن
- کلیه غلات تصفیه نشده
- آجیل برزیلی
- محصولات لبنی
- سیر
- پیاز
مواد غذایی مضر در رژیم غذایی کم کاری تیروئید
همانطور که اشاره شد، در رژیم غذایی کم کاری تیروئید همانقدر که باید برخی از مواد غذایی را بیشتر مصرف کرد، لازم است تا برخی دیگر را محدود و یا حذف کرد. مواد غذایی که در ادامه معرفی می کنیم بهتر است محدودیت و ممنوعیتی برای مصرف آنها جهت درمان کم کاری تیروئید در نظر گرفت.
1. کاهش و حذف گلوتن
برای برخی از موارد حذف کامل این ماده ضروری نیست اما در مواردی که فرد به تیروئیدیت هاشیموتو مبتلا باشد لازم است تا گلوتن را از رژیم غذایی خود کاملا حذف کند. زیرا با مصرف گلوتن بدن به اشتباه به بافت های روده حمله می کند که این موضوع به دلیل پروتئینی بودن بافت گلوتن است که ممکن است اغلب برای بیماران مبتلا به بیماری های خود ایمنی مانند بیماران مبتلا به سلیاک بیشتر دیده شود.برای کاهش یا حذف گلوتن در رژیم غذایی کم کاری تیروئید بهتر است مواد غذایی غلاتی مانند جو، گندم و چاودار و مواد غذایی تهیه شده با آنها مانند نان، ماکارونی و ماء الشعیر در نظر گرفته شوند.
2. تداخل در ترشح هورمون با گواتروژن ها
یکی دیگر از موادی که به طور مستقیم بر ترشح هورمون های تیروئید تاثیر می گذارد، گواتروژن ها هستند. این ماده مستقیما بر جذب یُد موثر است و متاسفانه بسیاری از مواد غذایی که مصرف می شود حاوی آن هستند. تا جای ممکن باید در رژیم غذایی کم کاری تیروئید از مصرف مواد غذایی حاوی آن پرهیز کرد .گواتروژن ها در چه مواد غذایی وجود دارند؟
- برخی از انواع میوه و سبزیجات از جمله سیب زمینی شیرین، توت فرنگی، انواع کلم، اسفناج و…
- سویا و مواد غذایی به دست آمده از آن مانند توفو، شیر سویا و تمپه و…
- برخی از انواع آجیل مانند بادام زمینی
- برخی از دانه ها مانند دانه کاج و ارزن
- غذاهای فراوری شده مانند هات داگ و انواع کیک ها
نکات مهم برای رژیم غذایی کم کاری تیروئید
- رژیم غذایی به تنهای نمی تواند کم کاری تیروئید را درمان کند و باید طبق نظارت پزشک روند دقیق برای تغذیه در کنار درمان دارویی پیش گرفته شود.
- ویتامین C موجود در میوه و سبزیجات به سوخت و ساز تیروزین کمک می کند؛ از مصرف آنها غافل نشوید.
- خانواده ویتامین B در مبتلایان به کم کاری تیروئید سطح کمی دارد که بهتر است از مواد غذای حاوی آن در رژیم غذایی کم کاری تیروئید به اعتدال وجود داشته باشد.
- ویتامین E به متابولیزه شدن سلنیوم منجر می شود که بهتر است منابع طبیعی حاوی آن روزانه مصرف شوند.
- ویتامین A، پروتئین و فیبر برای بهبود بیماری کم کاری تیروئید موثر هستند که در رژیم غذایی باید گنجانده شوند.
اثرات کاهش وزن بر کم کاری تیروئید
از دست دادن وزن می تواند به مقدار زیادی در مدیریت کم کاری تیروئید به شما کمک کند. این یک واقعیت است، افراد چاق بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های تهدید کننده سلامت مانند کم کاری تیروئید قرار می گیرند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل، مصرف مناسب ید و ورزش می تواند یک زندگی سالم و عاری از کم کاری تیروئید را برای شما به ارمغان داشته باشد. رژیم غذایی و ورزش نه تنها به عملکرد مناسب تیروئید شما کمک می کنند، بلکه سلامتی کل بدن شمارا نیز تضمین خواهند کرد.
تعداد وعده های غذایی توصیه شده برای کم کاری تیروئید
از نظر پزشکی ثابت شده است که مصرف وعده های غذایی مکرر و کوچک در مقایسه با خوردن غذای زیاد و حجیم در طول روز برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید بسیار مناسب تر است. مطالعه ای نشان داده است که خوردن 5 الی 6 وعده غذایی کوچک در روز به کاهش وزن کمک خواهد کرد، همچنین علائم کم کاری تیروئید را نیز کاهش می دهد. این کار نه تنها به هضم غذا در روده ها کمک می کند، بلکه سطح انرژی شمارا نیز بالا نگه می دارد. یخچال و کابینت های خود را با میان وعده های سالم پر کنید و در فواصل زمانی مختلف از خوردنان ها لذت ببرید. این کار نه تنها به حفظ رژیم غذایی شما کمک می کند بلکه در ازدست دادن وزن نیز به شما کمک خواهد نمود. زمانی که کوچک ترین احساس گرسنگی در شما ایجاد می شود، به جای مصرف غذاهای غنی از قند، یک سیب یا موز میل کنید.
اثرات مثبت یک رژیم غذایی خوب بر متابولیسم
از آنجا که داشتن کم کاری تیروئید می تواند باعث کند شدن متابولیسم بدن شود، شما باید درک کنید که حفظ یک رژیم غذایی مناسب، می تواند زندگی شمارا نجات دهد. مبتلایان به کم کاری تیروئید، سوخت و سازشان آهسته است، درنتیجه در این حالت افزایش وزن اجتناب ناپذیر است. اگر وزن شما افزایش یابد، شما دچار مشکلات دیگری خواهید شد که ناشی از اضافه وزن است، مانند دیابت و فشار خون بالا. چسبیدن مجدانه به یک رژیم غذایی مناسب نه تنها وضعیت عملکرد تیروئید شمارا بهبود می بخشد، بلکه بسیاری از بیماری های زمینه ای شمارا نیز درمان خواهد کرد، بیماری هایی که می توانند مسبب اصلی مشکلات و کم کاری تیروئید شما باشند. هر فردی شرایطش منحصر به فرد است، از این رو، هر شخصی مجموعه ای متفاوت از علائم را تجربه می کند. بسیار مهم است که یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید و بهتر است به توصیه های پزشک خود خوب گوش فرا دهید.
آشنایی با درمان های خانگی سوزش معده
