آشنایی با جاذبه های برج دختر باکو

چرا بازدید از قلعه دختر باکو پیشنهاد می‌شود؟

• قلعه دختر باکو از مکان‌های بسیار قدیمی پایتخت آذربایجان بوده و یکی از اصلی‌ترین میراث‌داران تاریخ و تمدن این شهر است.

• این قلعه همواره در کانون اسرار و افسانه‌های اساطیری ادبیات آذربایجان بوده است. چنانچه به مراجعه به اشعار و داستان‌ها می‌توان نام آن را تحت عنوان قیز قالاسی به خوبی مشاهده کرد.

• قلعه دختر به عنوان یکی از نمادهای اصلی شهر باکو در لیست میراث فرهنگی یونسکو به ثبت جهانی رسیده است.

قلعه دختر در باکو

قلعه ی دختر در باکو به زبان آذری Qiz qalasi خوانده می شود و از جمله مهمترین نمادهای تاریخی کشور آذربایجان به شمار می رود. این قلعه از لحاظ جغرافیایی در جنوب شرقی باکو قرار گرفته و در کنار قصر شیروان شاه مجموعه ای مهم در پایتخت این آذربایجان یعنی باکو به شمار می رود. هر دوی این سازه ها در سال 2000 در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند و هنگامی که به سراغ قلعه دختر در باکو می روید، ساختمانی با ارتفاع 30 متر را خواهید دید. این قلعه در 8 طبقه ساخته شده است که در تمام طبقاتش مجموعه هایی تاریخی در معرض دید هستند و موزه قلعه را تشکیل می دهند. از پله های قدیمی قلعه که بالا بروید و خودتان را به بالای قلعه برسانید می توانید چشم اندازی بی نظیر از کوچه پس کوچه های باکو داشته باشید و بافت قدیمی شهر را بهتر ببنید.

هنگامی که در تاریخ، معماری و هدف ساخت قلعه دختر جستجو می کنیم سوالات بسیاری از ساخت این قلعه برایتان به وجود می آید که در دیوارهای پر رمز و راز می توان بسیاری از آن ها را متوجه شد. به طور مثال قدمت دقیق قلعه دختر یکی از موضوعاتی است که پس از سالیان طولانی هنوز به اثبات نرسیده و محل اختلاف بسیاری است. به عقیده گروهی از پژوهشگران در 3000 سال پیش ساخته شده و به عقیده برخی دیگر، متعلق به قرن دوازدهم میلادی است. در هر حال این موضوع باعث نشده تا به قلعه دختر بی توجهی شود و برعکس، همواره محملی برای ادبیات داستانی و نمایشی آذربایجان بوده است. به این ترتیب ردپای قلعه دختر در بسیاری از افسانه های این کشور به چشم می خورد که ریشه های فرهنگی، مذهبی و تاریخی سرزمین را به نمایش می گذارند.

چاه آب در قلعه دختر

یک موضوعی که باعث جذابیت بیشتر قلعه دختر در باکو شده است وجود چاه آبی است که در آن وجود دارد. این چاه آب 21 متری در طبقه ی سوم قلعه ی دختر در باکو قرار دارد و قطر دهانه ی آن 70 سانتی متر است که در دیوار قلعه جاسازی شده است. باستان شناسان با بررسی بخش هایی از چاه قلعه دختر متوجه شدند قدمتش به قرن دوازدهم میلادی برمی گردد. این چاه همچنین یک ورودی در طبقه همکف هم دارد که اخیرا در یکی از کاووش های یک باستان شناس به نام عباس اسلاموف کشف شد. با بررسی هایی که بر روی آب چاه انجام شد، مشخص شد که برای نوشیدن مناسب است.

عملکرد انتقال آب از باران از این چاه به این صورت بود که لوله ای سفالی با قطر 25 تا 30 سانتی متر از طاقچه قلعه تا چاه نیز ادامه دارد و آب باران را به درون چاه انتقال می دهد. به هر کدام طبقات دوم تا هفتم قلعه دختر در بامو ناودان های نیم دایره ای شکل کشیده شده که در انتها به چاه آب می رسیدند. جالب است بدانید که آب این قلعه با توجه به نزدیکی آن به دریای آب شیرین و همینطور جمع آوری آب باران قابل آشامیدن محسوب می شده است و از همین رو برای مردم این منطقه بسیار ارزش و اهمیت داشته است.

معماری قلعه دختر در باکو

این برج معماری زیبا و منحصر بفردی دارد . حتی از این قلعه به عنوان یکی از بهترین و زیباترین جاذبه‌های تاریخی شهر باکو یاد می‌کنند . جنس این قلعه از سنگ می‌باشد و تمامی قسمت‌های قلعه نیز از سنگ ساخته شده‌است . داخل این قلعه به گونه ای ساخته شده‌است که می‌تواند 200 نفر را در خود جای دهد . قسمت شرقی این قلعه دیدی مناسب رو به آسمان دارد و برخی می‌گویند از این قلعه نیز برای علم نجوم نیز استفاده می‌شده‌است . در ورودی این قلعه به صورت دوگانه ساخته شده‌است و بعد از ورود با سقف‌های بلند مواجه خواهید شد . زمانی که از پله‌های سنگی به سمت بالای قلعه حرکت می‌کنید پنجره‌های کوچکی را می‌بینید که بر روی دیوارها قرار گرفته‌اند.

علت نام گذاری قلعه دختر در باکو

فلسفه ی نام گذاری قلعه ی دختر در باکو از نظر یکی از اساتید برجسته ی باکو به نام پروفسور ماهر خلیفه زاده کلمه «دختر» به این اشاره دارد که ساختمانی مستحکم و غیر قابل نفوذ بود و هیچ وقت به دست دشمن نیوفتاده است. همچنین از نقطه نظر دینی می توان این گونه تفسیر کرد که اهریمن هیچگاه فرصت لمس قلعه را پیدا نکرده است. البته این گفته ها هیچ دلیل باستان شناسانه و دقیقی ندارد و نمی توان آن ها دلیل محکم برای اثبات این موضوع دانست.

افسانه دختری با موهای آتشین در برج دختر باکو

در زمان های قدیم یک قلعه باستانی در باکو وجود داشت. این قلعه دارای معبد آتش بود. در دوران بسیار قدیم دشمن قلعه را محاصره کرد. دشمن به مردم دستور داد تا تسلیم شوند، اما آن ها امتناع کردند. بنابراین دشمن محاصره را برای تخریب قلعه و به اسارت کشیدن تمام ساکنان آن آغاز کرد. مدافعان بسیاری در تلاش برای جلوگیری از توقف حملات دشمن کشته شدند.

در همین حال، فرمانده دشمن دستور داد تا خطوط تامین آب قطع شود. هیچ آب و غذایی وجود نداشت و تنها بوی خون و مرگ استشمام می شد. مغ افضل به همراه سایر روحانیون زرتشتی در کنار آتش مقدس شروع به خواندن دعا کردند و از اهورامزدا کمک خواستند تا آنها را نجات دهد و دشمن را به عقب راند.

سرانجام دعای آنها شنیده شد. در روز بعد مردم دیدند قطعه بزرگی از آتش مقدس از بالای برج به پایین افتاد و دختر زیبایی از آتش بیرون آمد. او مو های آتشین بلندی داشت. جمعیت زانو زده و شروع به دعا کردن، کرد. او به مردم گفت: نگران نباشید، من به شما کمک کرده و از شما محافظت می کنم.

یک شمشیر و کلاه به من دهید و یکی از دروازه های قلعه را باز کنید. در همین حال، فرمانده دشمن در انتظار این بود تا دروازه باز شود و پهلوانی بیرون آید تا جنگ تن به تن آغاز شود. اگر پهلوان در این مبارزه تن به تن پیروز می شد ارتش دشمن عقب نشینی می کرد و اگر دشمن پیروز می شد آنها تمام ساکنان را به اسارت می گرفتند.

دروازه باز شد و فرمانده دید که پهلوانی برای مبارزه با او از قلعه بیرون آمده است. جنگ سنگینی آغاز شد. در یکی از لحظات پر برکت خداوند، پهلوان فرمانده را از اسب به پایین کشید و چاقویی را بر گردنش گذاشت.

فرمانده فریاد زد: شما پیروزید. تو چه کسی هستی؟ کلاه خود را در بیاور تا چهره ات را ببینم. پهلوان! او کلاهش را برداشت و فرمانده دختری با مو هایی به رنگ آتش را دید. فرمانده به گریه افتاد و از جنگ با باکو دست کشید. پس از آن مردم محلی نام این قلعه را برج دختر گذاشتند.

چگونه به قلعه دختر باکو برویم؟

همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، قلعه دختر در جنوب شرقی شهر قدیم باکو واقع شده است. برای دسترسی به این مکان گزینه‌های مختلفی وجود دارد. شما می‌توانید به سادگی از تاکسی یا خودروی شخصی برای رفتن به قلعه دختر استفاده نمایید. البته استفاده از مترو نیز بدین منظور کاملا مناسب و مقرون به صرفه است. کافیست سوار مترو شوید و خودتان را به ایستگاه مترو نظامی گنجوی برسانید تا پس از آن تنها با حدود 5 تا 6 دقیقه پیاده روی شاهد زیبایی قلعه دختر باکو باشید.