مصر سرزمین امپراتورهای قدرتمند است، جایی که همه آن را با بناهای پر رمز و رازش میشناسیم. شاید با اهرام مصر یا بیابانهایش آشنایی داشته باشید اما اینبار معابدی را معرفی خواهیم کرد که بهراستی شگفت انگیز هستند، معابد ابوسمبل. این نیایشگاهها به دستور رامسس دوم یکی از معروفترین فرعونهای مصر ساخته شدند. قدمت این بناها به سال 1213 پیش از میلاد بازمیگردد.
نکتهای که معابد ابوسمبل را از دیگر بناهای تاریخی مصر مجزا میکند، جابهجایی آنهاست. ماجرای انتقال این ساختمانها از آنجایی شروع شد که دولت مصر تصمیم به ساخت سدی در منطقهی اسوان گرفت. هدف از ساخت این سد تولید برق و هدایت و تامین آب کشاورزی بود. پس از بررسیهای اولیه مشخص شد که با ساخت این سد معابد ابوسمبل به زیر آب خواهند رفت و تخریب میشوند. با وجود این مشکل بزرگ مسئولان مربوطه خواستار ساخت سد بودند، در آخر تصمیم بر آن شد که معابد ابوسمبل را قطعه قطعه کرده و به مکان مناسبتری منتقل کنند.
چهار مجسمه عظیم (به ارتفاع 20 متر) از او در طرفین ورودی معبد وجود دارد. این معبد رو به شرق است و Re-Horakhty یکی از خدایان خورشید درست در بالای فرورفتگی سردر ورودی قرار دارد. یکی از ویژگیهای این معبد، چگونگی سامان دادن جهت قرارگرفتن آن است که باعث شده دو بار در سال، در 22 فوریه و 22 اکتبر، پرتوهای خورشید دقیقاً به داخلیترین مکان مقدس معبد بتابد و مجسمههای چهار خدای نشسته در آن مکان که عبارتند از Path, Amun-Re, Ramesses II و Re-Horakhty را کاملاً درخشان و روشن کند. ساخت این چهار مجسمه 20 سال به طول انجامید.
معبد بزرگ که به معبد رامسس دوم شهرت دارد ارتفاعی برابر 30 متر و طولی برابر 35 متر دارد و به اندازه 64 متر در داخل کوه گسترش پیدا کرده است.
در بخش ورودی این معبد چهار مجسمه بزرگ به ارتفاع بیست و یک متر از فرعون رامسس دوم با تاج و لباس های مخصوص قرار داده شده اند، همچنین در کنار پای این مجسمه ها تندیس های کوچکتری از فرزندان رامسس دوم، همسر و مادر آن، خدایان حفاظت، نمادهای قدرت و همچنین تندیس هایی از دشمنان فرعون نظیر لیبی ها، هیت ها و … را می توان مشاهده کرد.
هنگام ورود به این معبد سالن اول با هشت ستون بزرگ و حکاکی های زیبا و سالن دوم با چهار ستون و مجسمه رمسیس دوم که با الهه ها پتاح (ptah)، آمون و هورختی (horakhty) نشسته است که نشان دهنده احترام فرعون و همسرش به خدایان است، تزئین شده اند همچنین بر روی دیوار بخش هایی از نبرد فرعون به تصویر کشیده شده اند.
در قسمت ورودی معبد کوچک تر با 12 متر ارتفاع و 28 متر طول، که به همسر فرعون رامسس دوم ملکه نفرتاری منصوب است و در 100 متری شمال شرقی معبد بزرگ واقع شده است، چهار تندیس از فرعون رامسس و دو تندیس از ملکه نفرتاری به ارتفاع ده متر و همچنین چند تندیس کوچک وجود دارند. در بخش داخلی این معبد نیز شش ستون که الهه حاثور (hathor) را به تصویر کشیده اند قرار داده شده اند، همچنین کتیبه ها و نقش و نگارهایی از ملکه نفرتاری و فرعون رامسس بر دیوارهای این معبد ترسیم شده اند.
در سال 1960 دولت مصر برای تولید برق و همچنین کنترل آب کشاورزی مشغول ساخت بزرگترین سد مصر در منطقه اسوان شد. نظر باستان شناسان این بود که با آبگیری سد اسوان معبد ابوسیمبل به زیر آب میرود. معبدی که برای ساخت آن بیش از 50000 هزار سنگتراش به صورت شبانه و روزی تلاش کرده بودند. فشارهای بینالمللی به دولت مصر و همچنین تلاش یونسکو موجب انتقالی شد که در نوع خود یکی از افتخارات مهندسان عصر حاضر به حساب میآید. یک تیم آلمانی مسئولیت انتقال این یادگار باستانی را به عهده گرفت. ابتدا محلی که از نظر شرایط و موقعیت جغرافیایی با محیط اصلی همخوانی داشت انتخاب شد. مهندسین با ارههای الکتریکی این کوه مرتفع را به قطعات 3 تا 5 تنی تقسیم کردند و آن را به مکانی که در نظر گرفته شده بود، انتقال دادند. جرثقیلهای غولپیکر قطعات را با دقت و وسواس به محل میبرد و مهندسان و معماران آن را به روی یکدیگر نصب میکردند. جدا کردن کتیبهها و هیروگلیفها یک کار طاقت فرسا بود. اما این کار عظیم با دقت انجام گرفت. همانگونه که ساخت معبد ابو سمبل شگفتانگیز است، جابجایی و انتقال این بنای عظیم نیز انسان را بهتزده میکند و لازم است ذکر شود که این معبد در سال 1817 توسط جووانی باتیستا بلتسونی کشف شد در حالی که تا آن موقع معبد زیر شنها و ماسهها یی که در طول دو هزار سال معبد را فرا گرفته بود مدفون بود.

دربارهی معابد ابوسمبل میتوان ساعتها صحبت کرد و به معرفی هر بخش از آن پرداخت اما تا از نزدیک به دیدار آن نروید اوج شکوه و عظمتش را درک نخواهید کرد بنابراین در اینجا برخی از حقایق جالب را در رابطه با معابد ابوسمبل بیان میکنیم تا کمی بیشتر با این سازهی باارزش آشنا شوید.
معابد ابوسمبل حدود 2 هزار سال زیر شن و ماسه مدفون بودند و کسی از وجودشان خبری نداشت. سرانجام فردی به نام جووانی باتیستا بلتسونی در سال 1817 میلادی اینجا را کشف کرد و اعراب به گنجینهای ارزشمند دست یافتند.
حقیقت جالب دیگر در رابطه با معابد ابوسمبل نام آن است. اگر دقت کرده باشید این بناها به دستور رامسس دوم ساخته شدند، بنابراین بهتر بود که به نام این پادشاه یا ملکه خوانده شوند؛ حالا این سوال پیش میآید که ابوسمبل که بود؟ ابوسمبل نام راهنماییست که برای نخستینبار جووانی باتیستا بلتسونی را در مصر راهنمایی میکرد و باعث شد تا وی این معابد را کشف کند.
ارتفاع مجسمههای کنار در ورودی 20 متر است اما ارتفاع بنا به 30 متر میرسد و ارتفاع درهای ورودی نیز 21 متر هستند.
اغلب گردشگرانی که بلیت کشتیهای کروز رود نیل را خریداری میکنند به دیدار معابد ابوسمبل نیز میروند و بازدید از این جاذبهی زیبا بخش مهمی از گردش آنها را تشکیل میدهد؛ اما با این حال به صورت مستقل نیز میتوانید از این معابد دیدن کنید.
نام این بنا در فهرست یونسکو میدرخشد.

اگر علاقهمند هستید که از معابد ابوسمبل دیدن کنید باید بگوییم که استفاده از اتومبیل شخصی یا کرایهای را پیشنهاد نمیکنیم زیرا جادهها زیاد مناسب نیستند و رانندگی برای افرادی که راهها را نمیشناسند دشوار خواهد بود.استفاده از تور آسانترین و امنترین روش برای رسیدن به این معابد به شمار میآید. گفتنیست که بازدید از این بنا کاملا امن است و نباید در این زمینه نگران باشید.با این اوصاف اگر بازهم دوست دارید که خودتان به صورت انفرادی از این بنا دیدن کنید، میتوانید از آدرس زیر کمک بگیرید:
آدرس: مصر، استان اسوان، معبد ابوسمبل

معبدهای ابوسمبل، شامل دو معبد سنگی بزرگ در حبشه، جنوب مصر در غرب دریاچه ناصر و در 230 کیلومتری جنوب غربی شهر اسوان قرار دارد. این معبدهای دوقلو در زمان حکومت رامسس دوم، یکی از فراعنه مصر، در قرن 13 پیش از میلاد مسیح به عنوان یادبودی ماندگار از وی و ملکهاش نفرتاری ساخته شد. در ساخت این معبد بیش از 50 هزار نفر از سنگتراشان تلاش میکردند. بین سال های 1966- 1964یونسکو (UNESCO) انجام پروژه جابجایی معبد را به عهده گرفت و دولت مصر معبد را در صخره ای 200 فوت بالاتر از محل اصلیاش مجددا بازسازی کرد.
لطفا اگر تجربهی بازدید از این معابد را دارید، خاطرات و تجربیاتتان را با ما در میان بگذارید. منتظر دیدگاهها و سفرنامههای شما خوبان هستیم.