باکو، پایتخت مدرن و ساحلی کشور آذربایجان است که در کنار دریای کاسپین قرار دارد. وقتی به سراغ این شهر می روید، شاید در ابتدا وسعت کم آن تعجب شما را برانگیزد؛ اما قطعا دیدن بافت به روز و اروپایی شهر برای شما خوشایند خواهد بود و به سرعت توجه تان را به خود جلب می کند. پس برنامهتان را محدود نکنید و خود را به گردشی در کوچه و پس کوچه های باکو مهمان کنید. حتما در این گردش شهری، دیدنی های بسیاری شما را سرگرم می کنند؛ اما بدون شک ساختمان حیدر علی اف چیز دیگری برای شما خواهد بود.
برای آن که مرکز حیدر علی اف را پیدا کنید، لازم نیست دقت چندانی به خرج دهید، چرا که از فواصل خیلی دور، سازه ای متفاوت، جذاب و سپید رنگ در محوطه ای وسیع خودنمایی می کند. برای تفریح و وقت گذرانی در کنار این مجموعه، گزینه های متفاوتی پیش روی شماست. می توانید تنها به تماشای این ساختمان از بیرون اکتفا کنید و یا در کنجکاوی پا را فراتر گذاشته و وارد مجموعه شوید تا ببینید درون این سازه عجیب و غریب و چشم نواز چه خبر است. اگر شما هم به اندازه ما کنجکاوید تا درباره این جاذبه مدرن آذربایجان بیش تر بدانید، همراه ساعد نیوز بمانید.
سازه ای منحصر به فرد و با معماری چشمگیر است که در مرکز شهر باکو قرار دارد.
یکی از محبوب ترین جاذبه های باکوست.
در این مرکز امکان بازدید از مجموعه ای از نمایشگاه های دایمی و جذاب را خواهید داشت.
با بازدید از این سازه همزمان می توانید درباره حیدر علی اف، سومین رییس جمهور آذربایجان و رهبر این کشور بیشتر بدانید.
مرکز حیدر علی اف یا حیدر علیف، سازهای زیبا و باشکوه است که با طراحی خارقالعاده و منحصربهفرد خود در قلب شهر باکو قرار دارد. امروزه در کنار جاذبههای تاریخی پایتخت آذربایجان، این مرکز فرهنگی یکی از مهمترین و پربازدیدترین جاذبه های گردشگری جمهوری آذربایجان و بهعنوان نمادی از شهر باکوی مدرن محسوب میشود. در حال حاضر گردشگران بسیاری در طی سفر چند روزه خود به سازه حیدر علی اف سر میزنند تا حداقل عکسی به یادگار با آن بگیرند.
ساختمان چندمنظوره حیدر علی اف به دست زاها حدید، یکی از سرشناسترین معماران قرن حاضر طراحی شد. البته باید بدانید که طراحی مرکز حیدر علیف بهصورت مشترک و با همکاری «پاتریک شوماخر» (Patrik Schumacher) صورت گرفت. این مجموعه در فاصله سالهای 2007 تا 2012 ساخته شد و ساختمانی هشت طبقه دارد که از بخشهای مختلفی مانند موزه، نمایشگاهها، آمفیتئاتر و سالن کنفرانس تشکیل میشود.
مرکز حیدر علی اف از زمان افتتاح، افتخارات بسیاری را از آن خود کرده که برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
نامزد دریافت جایزه در فستیوال جهانی معماری در سال 2014
نامزد دریافت جایزه در فستیوال دو سالانه طراحی داخلی در سال 2014
برنده جایزه طراحی سال 2014
در کنار نمایشگاههای دائمی و بینالمللی، انواع کنسرت، جشنوارهها و غیره در این مرکز برگزار میشود.وقتی نگاهی بهشکل کلی ساختمان میکنید، صعودی موجی شکل را در کل بنا میبینید که از زمین بهسمت آسمان میرود و دوباره به زمین میرسد. این طراحی نهتنها ادای احترامی به معماری پست مدرن، بلکه تمثیلی از چرخه ابدی انرژی است. خطوط مشکیرنگ روی این سازه سفید نیز به پلی شباهت دارند که زمان گذشته را به حال مرتبط میکنند. یکی دیگر از نمادهای آشکار در معماری ساختمان حیدر علی اف، وجود پیوستگی و ارتباطی هماهنگ میان تمام اجزای سازه است که به مخاطب نشان میدهد، هر کسی فارغ از جنسیت، نژاد، سن و مذهب میتواند وارد آن شود، با دیگر تعامل داشته باشد و نظرات و افکار خود را با آنها در میان بگذارد.
پس از برگزاری مسابقهای در سال 2007 در آذربایجان، شرکت معماری زاها حدید برای طراحی مرکز فرهنگی حیدر علی اف انتخاب شد. معمار ایرانی تیم طراحی شرکت زاها حدید، خانم «سارا شیخ اکبری» مسئولیت طراحی داخلی این پروژه را بر عهده داشت.
باکو روزگاری جزو اتحاد جماهیر شوروی محسوب میشد و طراحی شهری و معماری آن بهشدت تحتتاثیر آن دوره بود. از زمان استقلال این کشور در سال 1991، آذربایجان سرمایهگذاریهای سنگینی در مدرنسازی و توسعه زیرساختها و معماری باکو انجام داده و از میراث معماری شوروی بهتدریج دور شده است.
ساختمان حیدر علی اف برای استفاده بهعنوان محل اصلی برنامههای فرهنگی کشور طراحی شده و فرم و هندسه شگفتانگیز آن در مقابل معماری خشک دوره شوروی قرار گرفته است. از سوی دیگر این بنا درک و احساسات لطیف فرهنگ آذربایجانی را به نمایش میگذارد و چهره خوشبین یک ملت را نشان میدهد که نگاهشان به سوی آینده است. سبک کاری حدید ساختارشکنی بود و تصویری متفاوت از ساختارها خلق میکرد.
طرح مرکز فرهنگی حیدر علی اف، ارتباطی سیال و پیوسته بین درون ساختمان و میدان اطرافش دارد. شکل آن بهنحوی استادانه، با امواج و انشعاب، تاشدگیها و انعطافش، سطح میدان را به چشمانداز معمارانهای مبدل کرده است که عملکردهای متعددی از جمله خوشآمدگویی، دعوت، پذیرایی و هدایت بازدیدکنندگان به سطوح مختلف درون بنا دارند. ساختمان این مرکز با حالت خاص خود مرز اختلاف مرسوم میان بنای معمارانه و چشمانداز شهری را محو کرده است.
در ارتباط با کاهش ارتفاع توپوگرافی که معمولا ساختمان را به چند سطح و طبقه تقسیم میکند، این پروژه یک تراس دارد که با شیب سازه همراه میشود و ارتباطها و مسیرهای ثانویه بین ساختمان، میدان شهر و پارکینگ زیرزمین را پوشش میدهد. با این راهحل دیگر نیازی به حفاریهای اضافه نبوده و از شیب آن بهعنوان مزیت اصلی در طراحی استفاده شده است.
مرکز حیدر علی اف بهطور عمده از دو سیستم همسو تشکیل شده است؛ سازهای بتنی و شبکهای از سازههای فضاکار که با یکدیگر ادغام شدهاند. در واقع این ترکیب برای احداث سازهای بسیار بزرگ و بدون ستون مورد استفاده قرار گرفت. به این ترتیب، عناصر عمودی سازه توسط دیوارها پنهان شدند تا بازدیدکنندگان ویژگی سیال و جریان بدون وقفه را در فضای داخل مشاهده کنند. از آنجا که این ساختمان بدون ستون است، تمهیداتی برای حفاظت از چارچوب و بنا ترتیب داده شد؛ بهعنوان مثال در شرق ساختمان از ساختار تیر کنسولی بهصورت مخروطی دم چلچلهای استفاده شد. در غرب سازه نیز ستونی حجمدار و منحنی به چشم میخورد که از سطح زمین تا بخش غربی سازه امتداد مییابد و وزن ساختمان را به دوش میکشد.
فیبر شیشهای بتن مسلح (GFRC) و فیبر شیشهای پلی استر مسلح (GFRP) بهعنوان مصالح ایدئال برای پوشش این ساختمان انتخاب شدند؛ زیرا این مصالح انعطافپذیری بالایی دارند و در عین حال پاسخگوی نیازهای مرتبط با موقعیتهای گوناگون در میدان، فضاهای سنتی و درون ساختمان هستند. این مصالح برای مشکلات ساختوساز مثل تولید، جابهجایی و سرهمبندی مناسب بودند و به مسائل تکنیکی از جمله حرکتهای موضعی ناشی از پیچش، بارهای خارجی، تغییرات دمایی، زمینلرزه و نیروی باد واکنش خوبی نشان میدادند.
جالب است بدانید برای سقف مرکز فرهنگی، از سازهای فلزی به طول 90 کیلومتر استفاده شد! این سطح عظیم و غولپیکر از 12,000 قطعه با اشکال متفاوت نظیر مثلث، ذوزنقه، مستطیل و متوازیالاضلاع ساخته شد و مساحتی حدود 40,000 متر مربع دارد.
در این ترکیببندی معمارانه اگر سطوح را موسیقی فرض کنیم، آنگاه درزهای مابین آنها همانند ریتم موسیقی هستند. مطالعات فراوانی روی هندسه سطوح صورت گرفت تا پنلها بهصورت منطقی و ریاضی ارتباط خود را در امتداد ساختمان و محوطه بهصورت پیوسته حفظ کنند.
برای تاکید بر یکپارچگی ارتباط میان درون و بیرون ساختمان، نورپردازی این مجموعه با ظرافت زیادی مورد توجه قرار گرفت. استراتژی نورپردازی در روز و شب با هم متفاوت است. هنگام روز حجم ساختمان نور را منعکس میکند و بر اساس حرکت خورشید و نقطه دید پرسپکتیو، جلوه ساختمان پیوسته در تغییر است. در شب این خصیصه به نحو استادانهای توسط تجهیزات نورپردازی خودنمایی میکند.
این مجموعه شامل 3 بخش اصلی است:
موزه حیدر علی اف : یکی از جذاب ترین بخش های این موزه که در سه طبقه واقع شده و شما را با حیدر علی اف، رهبر ملی جمهوری آذربایجان و سومین رییس جمهور این کشور آشنا می کند. در این بخش، صفحه نمایش های بزرگ و لمسی قرار داده شده تا با عکس ها و زندگی نامه حیدر علی اف آشنا شوید. لباس های رسمی، مدال های مختلف، ماشین های تشریفاتی و لوازم منزل حیدر علی اف نیز در این موزه نگهداری می شوند.
آمفی تئاترها: چندین آمفی تئاتر و دو سالن چند منظوره کنفرانس با طراحی خاص در این مرکز وجود دارد. برای تزیین فضای داخلی از چوب بلوط استفاده شده تا در هر نقطه ای از سالن باشید، صداها را به وضوح بشنوید. در این آمفی تئاتر، اپراها، کنسرت ها و نمایش های مختلف برگزار می شود.
سالن های نمایشگاهی مجموعه : مرکز فرهنگی حیدر علی اف در تمام طول سال میزبان نمایشگاه ها و رویدادهای مختلف است. این بخش ها در طبقات همکف، اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم قرار دارند. همچنین چندین نمایشگاه دایمی در این مرکز وجود دارد: کلکسیون ماشین های کلاسیک که در طبقه سوم پارکینگ قرار دارد و حدودا 60 ماشین کلاسیک و کمیاب از کشورهای مختلف در این مکان گردآوری شده است که همگی مربوط به اواخر قرن نوزدهم میلادی هستند. علاوه بر ماشین می توانید پمپ بنزین های تاریخی، علایم راهنمایی و رانندگی سال های قبل، بروشورهای ماشین و ویدیوهای قدیمی را نیز ببینید. بازدید از این قسمت شامل هزینه ورودی است.نمایشگاه گنج های آذربایجان نیز در طبقه اول قرار دارد و شما را با دوره های مختلف تاریخی این کشور آشنا می کند، مانند صنایع دستی باستانی آذربایجان، فرش های نفیس، ظروف مسی، آلات موسیقی سنتی و پوشاک خاص.عروسک های هنری جزو بخش های جذاب این مجموعه است که 230 عروسک دست ساز توسط 60 عروسک ساز با ملیت هایی متفاوت وجود دارد. جنس این عروسک ها از کاغذ، پارچه، پلاستیک و چوب است.
مرکز فرهنگی حیدر علی اف یک مجموعه فرهنگی در باکو، آذربایجان است. این مجموعه توسط زها حدید معمار بریتانیایی-عراقی طراحی شدهاست. زها حدید جایزه بهترین طرح معماری سال 2014 را از سوی موزه طراحی برای طراحی مرکز فرهنگی حیدر علیف در باکو دریافت کرد.این مرکز در 12 مه 2012 افتتاح شد.این مجموعه یک ساختمان به زیر بنای 57،500 متر مربع است که دارای فرمی چشمنواز و به یاد ماندنی است ، سیالیّت و عدم استفاده از گوشههای تند سبب شدهاست که این بنا مورد توجه بسیاری قرار گیرد.این مجموعه اسم خود را وامدار اولین منشی جامعه سوسیالیستی آذربایجان و همچنین رئیسجمهور آذربایجان از سال 1993 تا 2003 یعنی حیدر علیف است.
