آشنایی با خواص بومادران برای سلامتی بدن

گیاه بومادران یک گیاه علفی چند ساله است که نام نام علمی گیاه بومادران Achillea millefolium است. گیاه دارویی بومادران طبع گرم و خشک دارد. تمام قسمت های این گیاه دارویی می توانند مورد استفاده قرار گیرند. از جمله نام های دیگر بومادران می توان به گیاه خونریزی بینی، سرباز، ملوفیل و فلفل سیاه پیر اشاره کرد. خواص بومادران برای درمان بیماری ها و سلامت بدن فراوان است. گیاه بومادران حاوی موادی از جمله فلانوئید ها، روتین، تانین، کومارین، سینئول، لاکتون، اوژنول، ساپونین و آنتی اکسیدان های دیگر است.

بومادران چیست؟

بومادران یک گیاه علفی چند ساله است و تقریباً تمام قسمت های گیاه از نظر پزشکی مفید هستند. این گیاه که بومی مناطق زیادی در نیم کره شمالی است, هزاران سال قدمت دارد - حتی به افسانه های یونان باستان هم می رسد. نام های عامیانه زیادی برای این گیاه وجود دارد, از جمله فلفل سیاه پیر, گیاه خونریزی بینی, ملوفیل, سرباز و غیره. هم برگ ها و هم گل های بومادران خوراکی هستند, ساقه هایش را هم می توان برای مرهم موضعی خرد و استفاده کرد.

برگ های گیاه بومادران بوی خاصی دارند که کمی تند یا فلفلی هستند, به خصوص وقتی که برای آزاد کردن ترکیبات آروماتیک خرد می شوند. آمریکایی های بومی و بریتانیایی باستانی از این گیاه به طور گسترده ای استفاده می کردند و در طب سنتی چینی نیز تا حد زیادی به عنوان یک ماده سفت کننده و منقبض کننده, وجود دارد با این حال, این گیاه یکی از متنوع ترین و بهترین گیاهان دارویی در التیام طبیعی در سراسر جهان است.

انواع گیاه دارویی بومادران

گیاه دارویی بومادران با گل های سفید یا زرد و ارتفاعی که گاهی حتی تا ۱۰۰ سانتی متر هم می رسد نزدیک به ۱۸ گونه در ایران دارد. این گیاه در زبان عامیانه هم به اسم های مختلفی شناخته می شود که از میان آن ها می توان به گیاه خون ریزی بینی، ملوفیل، فلفل سیاه پیر، سرباز و غیره اشاره کرد.گونه های بومادران در ایران:

• کرمانشاهی، حلبی
• زرد، مزرعه روی
• هزار برگ
• دماوندی
• دماوندی بی کرک
• سرسان، انبوه
• تبریزی
• خوش رنگ، باغی
• زاگرسی، خزری
• بختیاری، کلاری
• دربندی، شمیرانی
• قوچانی، خراسانی
• تماشایی، شریف
• کم گل، پنبه ای
• مویین
• طالقانی
• بیابانی
• کوهستانی، چوپان کبریتی

فواید مصرف بومادران

گرچه گیاه بومادران در طب سنتی بسیاری از فرهنگ ها برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود، شواهد معتبری برای تأیید خواص این گیاه وجود ندارد. بیشتر آزمایش های علمی هم روی حیوانات یا سلول ها در آزمایشگاه انجام شده اند. بنابراین تحقیقات هنوز در مراحل اولیه اند و این یافته ها باید در پژوهش های گسترده تر تکرار شوند. در این قسمت از مقاله، برخی از خواصی را معرفی می کنیم که حاصل آزمایش های انسانی هستند.

۱. التیام زخم

سال هاست که از برگ های بومادران برای التیام و بهبود زخم استفاده می شود. در یکی از کارآزمایی های کنترل شده که ۱۴۰ شرکت کننده زن داشت، محققان از پماد بومادران برای بهبود اپیزیوتومی (برش کوچکی در ناحیه پرینه که گاهی پزشک در حین زایمان طبیعی ایجاد می کند.) استفاده کردند و شاهد تأثیرات مثبتی بودند. محققان تأثیر بومادران بر ترک خوردگی نوک سینه ها در دوران شیردهی را هم بررسی کردند. با بررسی ۱۵۰ شرکت کننده مشخص شد که بومادران برای درمان این نوع ترک خوردگی ها مفید است، البته نه بیشتر از مالیدن شیر مادر یا عسل به نوک سینه ها.

۲. تسکین التهاب پوست

افراد زیادی معتقدند که استفاده از بومادران روی پوست اثرات ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی دارد. در یکی از کارآزمایی های کنترل شده، مشخص شد که بومادران پوست تحریک شده را ترمیم می کند. البته برای تأیید قطعی خواص بومادران برای پوست، تحقیقات بیشتری لازم است.

۳. کاهش دردهای قاعدگی

یکی از خواص بومادران برای رحم تسکین درد قاعدگی است. این گیاه ضداسپاسم و ضدالتهاب است، یعنی باعث می شود عضلات رحم بدون اسپاسم یا گرفتگی کار کنند. معمولا گرفتگی رحم و التهاب علت دردهای قاعدگی زنان هستند. بسیاری از خانم ها هم به خاطر خواص بومادران برای عفونت زنان از آن استفاده می کنند.گرچه افراد زیادی هم به خاطر خواص بومادران برای کیست تخمدان یا کاهش درد پریود از آن استفاده می کنند، اطلاعات کمی مبنی بر درستی این ادعا وجود دارد.طبق نتایج یکی از کارآزمایی های تصادفی کنترل شده، دمنوش بومادران درد افراد مبتلا به دیسمنوره (سیکل های قاعدگی دردناک) را کاهش می دهد. البته شرکت کنندگان این پژوهش ۹۱ دانش آموز نوجوان بودند، بنابراین ممکن است این اثرات برای سایر گروه های سنی متفاوت باشد.

۴. تسکین علائم ام اس

در پژوهشی، افراد مبتلا به ام اس به مدت ۱ سال روزانه ۲۵۰ یا ۵۰۰ میلی گرم بومادران مصرف کردند و حملات حادشان کاهش یافت. همچنین افراد مبتلا به ام اس که بومادران را همراه با داروهای معمول خود مصرف کرده بودند، عملکرد شناختی بهتری داشتند. البته برای اثبات این خواص نیاز به پژوهش های بیشتر است.

۵. بهبود علائم سندرم روده تحریک پذیر

بومادران به خاطر خاصیت ضداسپاسمی گاهی برای درمان سندرم روده تحریک پذیر (IBS) استفاده می شود. البته هیچ مدرک معتبری برای تأیید این فایده وجود ندارد.۶۰ فرد مبتلا به این سندرم در آزمایشی شرکت و ترکیبی از بومادران و ۲ مکمل گیاهی دیگر را مصرف کردند که سبب کاهش علائم این افراد شد. بااین حال، نمی توانیم این تأثیرات را به بومادران نسبت بدهیم، چون ۲ مکمل دیگر هم با آن ترکیب شده بودند و ممکن است آنها هم مؤثر بوده باشند.

سایر کاربردها

برخی افراد از بومادران برای موارد زیر هم استفاده می کنند، هرچند پژوهش های انسانی درباره آنها انجام نشده است:

• درمان عفونت باکتریایی؛
• درمان ویروس های تنفسی مانند ویروس کرونا؛
• تنظیم قند خون در دیابت نوع ۲؛
• درمان علائم اضطراب؛
• محافظت از کبد و کیسه صفرا؛
• درمان سرطان؛
• درمان سمیت ناشی از شیمی درمانی؛
• مصارف آرایشی.

عوارض جانبی مصرف بومادران

علی رغم تمام محاسن و فواید بومادران نمی توان از معایب و مضرات این گیاه دارویی چشم پوشید. بیمارانی که مشکلات اختلالات خون ریزی دارند نباید این گیاه را مصرف کنند، چراکه روند لخته شدن خون را به تعویق می اندازند. تداخل مصرف بومادران با داروهای خواب، فشار خون بالا، داروهای کاهش اسید معده و داروهای رقیق کننده خون از دیگر مضرات جانبی مصرف این گیاه است. مصرف مداوم بومادران در دراز مدت ممکن است حساسیت پوستی ایجاد کند. قبل زا مصرف این داروی گیاهی با پزشک متخصص طب سنتی مشورت کنید. سایر مضرات مصرف این گیاه شامل این موارد می شوند:

• التهاب موضعی
• افزایش دفع ادرار
• اختلالات خون ریزی
• خواب آلودگی
• مشکلات فشار خون
• درماتیت

۱. عوارض بومادران در بارداری

همان طور که پیش از این نیز اشاره شد، بومادران محرک انقباض رحم است و تأثیر مصرف آن روی چرخه قاعدگی، احتمال سقط جنین را بالا می برد. بنابراین خانم های باردار نباید دم نوش و روغن این گیاه استفاده کنند.

۲. عوارض بومادران برای مردان

عوارض این گیاه برای مردان تفاوت چندانی با عوارض بومادران برای سایرین ندارد. همان احتمال التهاب موضعی، خواب آلودگی، افزایش دفع ادرار و مشکلات پوستی را می توان از عوارض بومادران برای مردان هم دانست.

۳. عوارض بومادران برای نوزاد

در حال حاضر، مطالعه یا پژوهش علمی مستندی در رابطه با اثر مصرف این گیاه روی نوزادان و کودکان انجام نشده است. بنابراین برای جلوگیری از احتمال عوارض بومادران برای نوزادان توصیه می شود که از مصرف آن در نوزادان و کودکان اجتناب کنید.

۴. عوارض بومادران در شیردهی

در حال حاضر اطلاعاتی درباره عوارض بومادران در شیردهی وجود ندارد. بنابراین به خانم های شیرده توصیه می کنیم که در دوران شیردهی برای مصرف این گیاه با پزشک مشورت کنند و بدون تائید متخصص به سراغ مصرف این گیاه نروند.

۵. عوارض عرق بومادران

عرق بومادران خوردنی نیست و برای مصارف موضعی تجویز می شود. غلظت زیاد عرق بومادران ممکن است باعث حساسیت پوستی شود. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض بوی عرق بومادران هم سردرد ایجاد می کند. واکنش های آلرژیک از دیگر عوارض تنفس عرق بومادران هستند.

۶. عوارض دم نوش بومادران

مصرف دم نوش بومادران نباید بیشتر از یک هفته طول بکشد. طولانی شدن مصرف این دم نوش عوارضی مثل سرگیجه و حالت تهوع دارد. همچنین مصرف دم نوش بومادران برای خانم های باردار و افراد مبتلا به اختلالات خون ریزی، زنان شیرده، نوزادان، کسانی که قرار است عمل جراحی داشته باشند یا نسبت به گیاهان حساسیت دارند ممنوع است.

از اینکه در این مطلب همراه ما بودید متشکریم...

فواید و خواص عناب در دوران بارداری