آشنایی با خواص بی نظیر میوه کاکتوس

میوه کاکتوس یا گلابی خاردار (Prickly pear) نام متعارف میوه ای است که بالای برگ های کاکتوس نوپال (Nopal Cactus) رشد می کند. تابه حال حدود ۲۰۰ گونهٔ مختلف از این کاکتوس در شمال و جنوب آمریکا پیدا شده است. برخی از گونه های این کاکتوس میوه می دهند اما تنها برخی از آنها خوردنی هستند. متداول ترین گونهٔ میوه کاکتوس که خوردنی باشد و در آشپزی هم کاربرد داشته باشد، مربوط به گونهٔ «O. ficus-indica» است که به عنوان «انجیر هندی» (Indian Fig Opuntia) شناخته می شود. به طور کلی سه نوع کاکتوس خوراکی وجود دارد که عبارتند از:

• سان پدرو (Sanpedro) : این نوع کاکتوس ارزش دارویی بالایی دارد و مصرف آب به دست آمده، سوزش مثانه و کلیه را برطرف کرده، تب بالا و هپاتیت را درمان می کند.
• هودیا (Hoodia): این نوع کاکتوس اغلب در آفریقای جنوبی روییده و مصرف آن در درمان چاقی مفرط بسیار موثر است.
• اوپنتیا (Opuntia): این نوع کاکتوس منبعی غنی از فلاوانوئیدز به حساب آمده و خاصیت آنتی اکسیدان دارد. به این ترتیب، خاصیت سم زدایی داشته و مانع از آسیب سلولی ناشی از سرطان و پیری می شود.از بین این کاکتوس ها، کاکتوس اوپنتیا که در ایران با نام گلابی خاردار یا انجیر هندی شناخته می شود، کاربرد بیشتری دارد.این میوه، بالای برگ های کاکتوس نوپال رشد کرده و به شکل بیضی دیده می شود. رنگ میوه متناسب با درجه رسیدگی، از زرد و سبز روشن تا نارنجی، صورتی و قرمز متفاوت است.سطح این میوه از خار های ریز پوشیده شده است. به همین دلیل، قبل از مصرف باید پوست زبر و ضخیم آن را جدا کرد. در غیر این صورت، سبب بروز مشکلاتی در گلو، مری و معده می شود.طعم گلابی خاردار شبیه هندوانه و یا آدامس بادکنکی است. مزه شیرینی دارد و دانه های ریزی به صورت پراکنده در آن دیده می شود.

ارزش غذایی میوه کاکتوس چگونه است؟

این میوه پرخاصیت را می توان منبعی غنی از کالری، فیبر رژیمی، کلسترول، چربی کل، پروتئین، کربوهیدرات، زردینه، پلی فنول، بتالین، املاح معدنی مانند فسفر، منیزیم، آهن، کلسیم، پتاسیم، سدیم، فولات، انواع ویتامین ها به خصوص ویتامین C و ویتامین B3 دانست.

روش پوست کندن میوه کاکتوس چگونه است؟

ابتدا یک چنگال را در میوه کاکتوس فرو کرده و اجازه می دهیم در هرجایی از میوه که نفوذ کرده است باقی بماند. از تکرار این کار باید پرهیز کرد زیرا هربار که چنگال را داخل میوه فرو می کنیم، این میوه شکسته و پوست گرفتن آن در مراحل بعدی سخت تر می شود.

سینک ظرفشویی را خالی کرده، میوه را زیر آب گرفته و می چرخانیم. فشار آب موجب می شود تا تیغ های کاکتوس جدا شوند.بدون جدا کردن چنگال از میوه، آن را داخل بشقاب قرار می دهیم. در حالیکه میوه را با چنگال نگه داشته ایم دو انتهای آن را جدا می کنیم. در یک طرف میوه یک فرورفتگی وجود دارد که باید آن را جدا کرد.پوست میوه را به نحوی برش می زنیم که به قسمت گوشتی آن نرسد. میوه را با چنگال نگه داشته، چاقو را در قسمت مقابل چنگال بین پوست و گوشت قرار داده و پوست میوه را جدا می کنیم.جداکردن پوست میوه رسیده آسان است. اما جدا کردن پوست میوه هایی که زیادی رسیده و یا کال هستند، سخت تر است.

خواص میوه کاکتوس

از دیگر خواص میوه کاکتوس می توان به تقویت سیستم گوارش، پایین آوردن ریسک ابتلا به دیابت، تقویت سیستم ایمنی و تحریک رشد استخوان ها اشاره کرد. این میوه سرشار از آنتی اکسیدان است که به قوی شدن رگ های خونی، کاهش ریسک آلزایمر و کاهش التهاب نیز کمک می کند. هرکدام از خواص میوه کاکتوس به تفکیک در زیر شرح داده می شود.

۱. تقویت سیستم ایمنی

تحقیقات لوئیسا تسوریر (Luisa Tesoriere) که در مجله «American Journal of Clinical Nutrition» منتشر شده، بر خوردن میوه کاکتوس به دلیل دارا بودن مقدار زیاد ویتامین C ،E و رابطهٔ مثبتش با سم زدایی و فعالیت های آنتی اکسیدانی تأکید می کند.

در حقیقت، مصرف یک وعده میوه کاکتوس، بیش از یک سوم نیاز روزانهٔ بدن به ویتامین C را تأمین می کند. ویتامین C که با عنوان اسکوربیک اسید (ascorbic acid) نیز شناخته می شود، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارد، محرک تولید گلبول های سفید خون است و به عنوان آنتی اکسیدان در بدن عمل می کند. همچنین ویتامین C نقش مهمی در فعالیت های آنزیمی مختلف و سوخت وسازی شامل ساخت ماهیچه و استخوان دارد.

۲. تقویت استخوان و دندان

کلسیم نقش جدایی ناپذیری در ساخت بافت استخوان دارد و میوه کاکتوس حاوی مقدار قابل توجهی کلسیم است. با اطمینان از دریافت مقدار کافی از کلسیم، می توانید از مشکلات بسیاری، مثل پوکی استخوان و دیگر اختلال های استخوانی مرتبط با بالارفتن سن جلوگیری کنید.

۳. کمک به هضم غذا

میوه کاکتوس هم مثل سایر میوه ها و سبزیجات، دارای مقدار زیادی فیبر غذایی است. بنابراین این میوه می تواند به فرایند هضم غذا کمک کند. فیبر با افزایش حجم مدفوع و پاکسازی روده ها، به جذب بهتر غذا در ناحیهٔ گوارشی کمک می کند. همچنین در درمان یبوست، نفخ شکم و دیگر مسائل گوارشی مثل زخم معده مؤثر است.

۴. حفظ سلامت قلب

ترکیبات متعددی که در میوه کاکتوس وجود دارد، برای سلامت قلب بسیار مفید است. اول از همه، فیبر موجود در میوه کاکتوس باعث کاهش سطح کلسترول LDL (بد) در بدن می شود. دوم، مقدار زیاد پتاسیم موجود در این میوه با آرام کردن رگ های خونی و کاهش استرس در سیستم قلبی، به کاهش فشار خون کمک می کند. در آخر، بتالین موجود در میوه کاکتوس رابطهٔ مستقیمی با تقویت لایهٔ درون رگی دارد که باعث کاهش ریسک تضعیف دستگاه گردش خون می شود. در مجموع، میوه کاکتوس می تواند از تصلب شرایین، بیماری سرخرگ کرونری و سکته قلبی جلوگیری کند.

۵. خاصیت ضدسرطانی

به گزارش مجله «The American Journal of Clinical Nutrition» (سال ۲۰۰۴)، میوه کاکتوس دارای مقدار زیادی زردینه، پلی فنل و بتالین است. این مواد به عنوان ترکیبات آنتی اکسیدان عمل کرده و رادیکال های آزاد را پیش از آسیب رساندن به سلول های بدن خنثی می کنند. علاوه بر این، تحقیقات آزمایشگاهی دیگری نیز نشان می دهد که میوه کاکتوس به جلوگیری از رشد تومورها کمک می کند؛ با این حال، هنوز به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.

۶. خاصیت آنتی اکسیدانی

آنتی اکسیدان موجود در میوه کاکتوس به حفظ سلامت پوست کمک می کند و شانس ابتلا به پیری زودرس را پایین می آورد. تقویت بینایی، جلوگیری از تحلیل ماهیچه ها و بالابردن عملکرد مغز از دیگر خواص این میوهٔ معجزه آسا به حساب می آید. در آلمان تحقیقاتی صورت گرفته که نشان می دهد میزان بالای توکوفرول و بتاکاروتن موجود در میوه کاکتوس، هم برای سلامت پوست و هم چشم مفید است. رادیکال های آزاد تاحدی مسئول اکسایش سلول های عصبی هستند که در پی آن بیماری های متعددی بروز می کند. ترکیبات پلی فنل با افزایش فعالیت شناختی در ارتباط است.

۷. کاهش وزن

مقدار بالای فیبر و تراکم مواد مغذی، کالری کم و چربی اشباع در میوه کاکتوس می تواند بدون افزایش وزن، به سلامت بدن کمک کند. به علاوه، فیبر و کربوهیدرات می تواند جلوی پرخوری بیش ازحد را بگیرد.

۸. کاهش التهاب

در طب سنتی، میوه کاکتوس را له می کردند و به صورت موضعی روی بخش ملتهب بدن قرار می دادند. با مصرف خوراکی این میوه، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی می توانند به کاهش التهاب در مواردی مثل التهاب مفصل، نقرس و کشش عضلات کمک کنند. تحقیقی انجام شده در دانشگاه دولتی سئول نشان دهندهٔ خاصیت ضدالتهابی میوه کاکتوس است. می توان این میوه را به صورت موضعی در محل نیش حشرات قرار داد. این روش سالیان طولانی مورداستفاده بوده است.

۹. پیشگیری و بهبود دیابت

تحقیقات متعددی نشان می دهد که میوه کاکتوس این خاصیت را دارد که از پیش روی دیابت جلوگیری کند و در درمان آن مؤثر باشد. در تحقیقی منتشرشده در مجله «The American Journal of Clinical Nutrition» مشخص شد، کسانی که به عنوان صبحانه با کربوهیدرات بالا از میوه کاکتوس استفاده کرده اند، قند خون و سطح انسولین پایین تری پس از صبحانه داشته اند. زمانی که از این میوه همزمان با داروهای دیابت استفاده شود، سطح قند خون، بهتر از زمانی تنظیم می شود که فرد داروها را به تنهایی مصرف کرده است.

۱۰. کاهش سطح پروتئین واکنشی C

به نظر می رسد میوه کاکتوس در کاهش سطح پروتئین واکنشی C (نام پروتئینی سنتزشونده در کبد در پاسخ به فاکتورهای آزادشده از ماکروفاژ و سلول چربی است که در موارد التهاب و روماتیسم در خون افزایش می یابد) بر نمونه های خونی تأثیر مثبتی داشته است.در این آزمایش، از فاکتورهای دیگر مثل وزن یا سابقهٔ مصرف الکل نام برده نشده است. به علاوه، درباره پروتئین واکنشی C در مقیاس تأثیر مصرف الکل به صورت فیزیکی یا عصبی تحقیق نشده است.

11.مقابله با استرس اکسیداتیو

در تحقیق دیگری مشخص شد که میوه کاکتوس می تواند با استرس اکسیداتیو مبارزه کند. استرس اکسیداتیو پروسه ای بیولوژیکی است که سلول های معمولی توسط رادیکال های آزاد دچار آسیب می شوند و ریسک ابتلا به بیماری های وابسته به افزایش سن (مثل سرطان و تصلب شرایین) را افزایش می دهد. در تحقیق دوهفته ای که روی ۱۸ متقاضی با وضعیت سلامتی خوب انجام دادند، مشخص شد که مصرف میوه کاکتوس تازه به کاهش استرس اکسیداتیو کمک کرده است. علی رغم این یافته ها، هیچ نتیجه گیری مطلقی مبنی بر کاهش سطح استرس و مصونیت در برابر بیماری ها وجود ندارد.

دیگر خواص مصرف میوه کاکتوس هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.مثلا ادعای تأثیر میوه کاکتوس بر جلوگیری از بزرگ شدن پروستات سالم (که به عنوان «هایپرپلازی خوش خیم پروستات» شناخته می شود) کمی اغراق آمیز است. شواهد ضعیفی مبنی بر بهبود سابقهٔ کلسترول و کاهش سطح تری گلیسرید کبد و کاهش ریسک بیماری های کبد چرب وجود دارد.

مضرات میوه کاکتوس

میوه کاکتوس ممکن است باعث ایجاد حساسیت شدید در برخی افراد شود، به همین دلیل این میوه برای کودکان مناسب نیست. کسانی که سابقه آسم و حساسیت های شدید تنفسی دارند بدون مشورت با پزشک نباید از میوه کاکتوس استفاده کنند.از آن جاکه نوشیدنی میوه کاکتوس باعث افزایش حجم ادرار می شود، ممکن است کاهش جذب برخی داروها را به دنبال داشته باشد.میوه کاکتوس همچنین، ممکن است باعث افت قند خون در برخی افراد شود، در نتیجه توصیه می شود در مصرف آن زیاده روی نکنید.درباره خواص میوه کاکتوس در دوران بارداری نیز باید گفت، بی ضرر بودن این میوه هنوز به طور کامل ثابت نشده است و برخی تحقیقات نشان می دهند که ممکن است عوارضی برای رشد جنین ایجاد کنند. با توجه به حساسیت زا بودن این میوه، بهتر است در دوران بارداری مصرف نشود.خانم های باردار می توانند در مقاله بهترین نوشیدنی در دوران بارداری با آبمیوه های مناسب و سالم آشنا شوند.

خواص توفو برای سلامتی بدن چیست؟