نارنگی یافا یا کلمانتین ، میوه ای خوش رنگ و عطر و بو است که پوست آن صاف و براق می باشد. این میوه معمولا تخم نداشته و ترکیبی از پرتقال شیرین و پرتقال مازندران بوده و برخی مواقع از آن به عنوان همان نارنگی یاد می شود و گاهی اوقات به آن نارنگی بدون هسته نیز می گویند.
نارنگی یافا به استثنا طعم شیرین، خواص فراوانی برای سلامتی انسان نیز دارد. این میوه کوچک به اندازه ی یک توپ گلف بوده و رنگ آن نارنجی روشن است. نارنگی یافا منبع خوبی برای ویتامین C و آنتی اکسیدان بود و مانند گریپ فروت حاوی ترکیباتی است که ممکن است با برخی دارو ها تداخل داشته باشد.
ارزش غذایی نارنگی یافا
نارنگی یافا در گروه میوه های خوش طعم - عطر و بو و غنی از مواد مغذی قرار دارد. تعدادی از مواد مغذی حیاتی موجود در نارنگی یافا منیزیم، کلسیم، پتاسیم و فسفر هستند. مصرف مرکباتی نظیر نارنگی یافا، ویتامین های مهمی مانند ویتامین C. و ویتامین B۹ را برای بدن فراهم می آورند. نارنگی یافا منبع بسیار فوق العاده ای از مولفه های فعال زیستی، همچون Limonoid، Flavone و Glycosylate هستند. همچنین کالری بسیار کمی را تامین می کند و از طرف دیگر فیبر را به رژیم غذایی اضافه می کند.
تاریخچه پرورش نارنگی یافا
این نارنگی توسط یک راهب در الجزایر به صورت اتفاقی توسعه یافت. او با استفاده از دو گونه از مرکبات یک ترکیب ایجاد کرد. برخی از متخصصان بر این باورند که این موضوع تنها یک افسانه است.برخی دیگر نیز معتقدند نارنگی یافا هزاران سال پیش در چین به عنوان یک نوع تغییر یافته از پرتقال ماندارین حاصل شده است. شواهدی وجود دارد که گونه های مشابه آن را هزاران سال پیش در چین نشان می دهد. متخصصان اطمینان دارند که این میوه برای اولین بار در ایالات متحده و اوایل قرن بیستم در کالیفرنیا پرورش یافته است.
تفاوت ظاهری یافا با نارنگی معمولی
- یافا کمی کوچک تر از نارنگی معمولی است.
- رنگ یافا روشن تر از نارنگی معمولی بوده و پوست آن لطیف تر و درخشان تر است.
- پوست یافا نسبت به نارنگی معمولی راحت تر جدا شده و نازک تر است.
- نسبت به نارنگی معمولی کمی بیضی شکل بوده و یک لکه در بالا و پایین آن دارد.
- یافا نسبت به نارنگی در برابر هوای سرد مقاومت بیشتری دارد.
خواص نارنگی یافا برای سلامتی
مطالعات فراوانی روی مصرف مرکباتی مانند نارنگی یافا و تأثیرات حفاظتی آن ها در مقابل طیفی از بیماری ها انجام شده اند که در ادامه به آن ها اشاره خواهد شد:
- از پوست مراقبت می کند : خواص نارنگی یافا برای پوست، به خاطر مقدار فراوان ویتامین C در این میوه است. مطالعات علمی بر نقش ویتامین C روی سنتز کلاژن صحه گذاشته اند؛ کلاژن پروتئین بسیار مهمی برای حفظ سلامت پوست است. خواص آنتی اکسیدانیِ ویتامین C موجود در نارنگی یافا، به حفظ پوست از آسیب اشعهٔ UV کمک می کند و برای تجدید حیات پوست های پیر مفید است. علاوه بر این ها، به کاهش تشکیل چین وچروک کمک کرده، پوست آسیب دیده را بازسازی می کند و در حفظ سلامتی و جوانی پوست هم مؤثر است.
- برای مغز خوب است : نارنگی یافا منبع طبیعی ویتامین B9 است؛ به همین خاطر مصرف روزانه و منظم چند نارنگی، عملکرد مغز را تقویت کرده و به کاهش اضطراب و افسردگی هم کمک می کند. مقدار ویتامین B9 موجود در نارنگی یافا، برای خانم های باردار هم مفید است. این ویتامین از جنین در برابر نقص های لوله های عصبی محافظت می کند.
- دستگاه ایمنی را تقویت می کند : مصرف نارنگی یافا، به بهبود توانایی بدن در مقابله با بیماری ها و تقویت دستگاه ایمنی کمک می کند. دستگاه ایمنی قوی، از ایجاد طیفی از عفونت ها جلوگیری می کند و در کاهش شدت بیماری های خطرناک مؤثر است؛ به این خاطر که وجود ویتامین C فراوان و سایر مواد شیمیایی گیاهی در نارنگی یافا، باعث حفاظت آنتی اکسیداتیو در مقابل آسیب رساندن رادیکال های آزاد ایجادشده طی سوخت وساز انرژی می شوند.
- استخوان ها و ماهیچه ها را تقویت می کند : خوردن نارنگی یافای آبدار، به قوی و سالم نگه داشتن استخوان ها کمک می کند؛ زیرا کلسیم و فسفر دارد. این مواد معدنی برای همهٔ گروه های سنی مهم بوده و نقش مهمی در انقباض عضلانی ایفا می کنند.
- به هضم بهتر کمک می کند : نارنگی یافا منبع خوبی از فیبر است؛ این ماده به مدفوع حجم داده و هضم را آسان تر کرده و یبوست را کنترل می کند. فیبر موجود در نارنگی یافا، با کُند کردن فرایند هضم، به جذب بهتر مواد مغذی از غذا هم کمک می کند. علاوه بر این، پتاسیم موجود در نارنگی یافا هم به عادی کردنِ انقباض عضله ها کمک می کند و باعث حرکت بهتر غذا و مدفوع در مسیرهایشان می شود.
- سلامت دستگاه قلبی عروقی را بهبود می دهد : نارنگی یافا به خاطر وجود پتاسیم، برای قلب هم خوب است. مصرف نارنگی سرشار از پتاسیم، به عادی کردن آریتمی قلبی یا ضربان نامنظم قلب کمک می کند و فشارخون را هم در سطح مناسبی نگه می دارد. حتی ریسک وضعیت های خطرناکی همچون سکته را هم کاهش می دهد.
- الکترولیت ها را متعادل می کند : باز هم پتاسیم باعث می شود نارنگی یافا برای حفظ تعادل الکترولیت های بدن بسیار مؤثر باشد. خوردن نارنگی های سرشار از پتاسیم، به حفظ تعادل طبیعی آب در سلول ها و مایعات بدن کمک می کند، و این برای عملکرد مناسب کل بدن بسیار مهم است.
- خواص نارنگی برای مقابله با سرطان : استفاده از مرکباتی مانند نارنگی در رژیم غذایی، به مقابله با انواع مختلف سرطان کمک می کند. این امر به خاطر وجود ترکیب های ضدسرطانی مانند ویتامین C و مولکول های زیست فعال قوی مانند لیمونوئید و کوئرستین (Quercetin) است. مرکباتی مانند نارنگی یافا، حاوی پکتین (Pectin) هم هستند؛ این ترکیب هم به محافظت از بدن در مقابل گسترش چندین سرطان کمک می کند.
احتیاط، در مصرف نارنگی زیاده روی نکنید...
- زیاده روی در مصرف تمامی موادغذایی عوارض جانبی متعددی به همراه دارد؛ نارنگی نیز از این امر مستثنا نیست و مصرف بیش از ۵ عدد نارنگی در روز ممکن است دردسر آفرین باشد.
- افراط در مصرف نارنگی موجب افزایش گاز روده شده و ناراحتی های گوارشی برای مصرف کننده به همراه می آورد.
- نارنگی از آن جهت که راحت ترین میوه برای خوردن است و پوست آن به سادگی جدا می شود بیشتر توسط بچه ها خورده می شود؛ بنابراین باید مراقب بچه ها بود، زیرا مصرف بیش ازاندازه نارنگی آن ها را به اسهال و کندی عملکرد روده ها مبتلا می کند.
- همچنین اکثر نارنگی نیز به مانند اکثر مرکبات، می توانند در بعضی از افراد سبب بروز واکنش های آلرژیک شوند، که این علائم می تواند از خفیف تا شدید باشد.
- یکی دیگر از عوارض مصرف بیش ازاندازه نارنگی بروز آفت و التهاب در دهان و زبان مصرف کننده است.
- علاوه بر این، برای برخی افراد ممکن است پس از مصرف مرکباتی مانند نارنگی یافا، تجربه خارش یا تورم در بخش هایی از گلو یا بروز مشکلات گوارشی، مانند حالت تهوع و درد در ناحیه شکم داشته باشند که در این شرایط بهتر است بیشتر احتیاط کنند و از مصرف نارنگی و مرکبات خودداری نمایند.
- همچنین مراقب باشید هرگز نارنگی را به صورت مخلوط با شیرگاو میل نکنید. ترکیب این ۲ موجب بروز درد های شکمی می شود.