استفاده از مواد شوینده می تواند تاثیر سوئی بر روی پوست داشته باشد. اغلب مواد شوینده حاوی اسید هستند که در لکه بری، تمیزکنندگی و از بین بردن چربی ها نقش دارد. بنابراین این مواد می توانند چربی پوست را نیز از بین ببرند.تماس مکرر با این مواد در ابتدا به خشکی پوست و ترک و خارش منجر می شود. ادامه این روند باعث بروز اگزما یا درماتیت تماسی در فرد می شود.
عوارض پوستی شوینده ها :
استفاده بیش از حد از شوینده های قوی مانند وایتکس، همچنین بدون استفاده از دستکش به پوست دست آسیب های جدی وارد می کند که شایع ترین این آسیب اگزمای تماسی نوع تحریکی است.همچنین افراد هنگام استفاده از جوهر نمک باید نکات خاصی را مورد توجه قرار دهند، زیرا در برخی موارد دیده شده است که افراد بدون استفاده از دستکش و در تماس مستقیم با شوینده ها دچار ایجاد گوشت های اضافه یا عارضه کلوئیدی در ناحیه پوست دست حتی پوست صورت نیز شده اند. زیرا شوینده هایی مانند جوهر نمک که یک اسید پاک کننده قوی محسوب می شود هنگام استفاده از آن برای تمیز کردن سطوحی مانند ظرفشویی، کاشی، سرامیک و کفپوش های حمام، توالت و آشپزخانه هنگام ریختن در آن مکان ها قطراتی از این مواد شیمیایی روی پوست دست و صورت پاشیده و در آن نواحی سوختگی های شدیدی را ایجاد می کند.
از شایع ترین آسیب های پوستی مواد شوینده می توان به آسیب های آلرژیک اشاره کرد که افراد را دچار اگزماهای تماسی می کند. در برخی موارد دیده شده است که افرادی که از دستکش های لاتکس در زمان کار با مواد شوینده استفاده می کنند ممکن است به مواد آن آلرژی داشته باشند و عوارضی مانند خارش، تورم در محل تماس با پوست ایجاد شود که در صورت تشدید و استفاده طولانی مدت و به مرور زمان عوارض ناشی از آن تمام پوست بدن را دچار قرمزی و تورم می کند.می توان هنگام مبتلا شدن به خشکی پوست از چرب کننده هایی مانند وازلین استفاده کنند و به صورت جدی از استفاده و تماس با مواد شیمیایی و پاک کننده های قوی بدون دستکش پلاستیکی و ماسک جدا خودداری کنند.
اگزمای تماسی
اگزما، همان التهاب پوست است که با خارش و خشکی و قرمزی پوست همراه است و نوعی عارضه پوستی است که می تواند در مدت زمانی کوتاه پیشرفت کند و سلامت پوست بدن را به خطر بیندازد. علت دقیق اگزما مشخص نیست، اما به نظر می رسد که ناشی از ناتوانی سیستم ایمنی بدن باشد.
اگزما واكنش آلرژیك و حساسیتی در پوست است كه باعث خارش، خشكی، پوسته ریزی و نقاط قرمزرنگ در پوست می شود. دونوع اگزما پوستی به نام های اگزمای تماسی و اگزمای آلرژیک که تقریبا علائم شان شبیه به هم است در بین مردم شایع است در نوع اول آن اگزمای تماسی به شکل خشکی پوست و کم کم در اثر تماس با مواد آلرژی زا در کف دست نشان داده می شود و در مرحله بعد حالت قرمزی، خارش و دانه های ریز و آبکی دیده می شود و در بعضی موارد همراه با زخم و ترشح روی پوست نمایان می شود.
اگزمای تماسی ممکن است در تمامی افراد اتفاق افتاده باشد ولی از نظر زمانی متفاوت است مثلا در بعضی افراد که پوست ضخیم تر دارند دیرتر علائم نمایان می شود در افرادی که پوست نازک دارند اگزما خودش را زودتر نشان می دهدو در اثر تماس با مواد شوینده به سرعت پوست علائم آلرژیک نشان می دهد. دراگزمای آلرژیک زمینه ژنتیکی برای بروز علائم الزامی است در این نوع از افراد تنها به دلیل تماس با مواد آلرژی زا، به اگزما مبتلا نمی شوند. یکی از عوامل اصلی اگزما در خانم های خانه تماس با مواد شوینده است که نوعی از اگزمای پوستی به نام اگزمای دست خانم های خانه را به خود اختصاص داده و در اثر تماس با خیلی از پاک کننده ها، صابون ها و لکه برها رخ می دهد. در بعضی از موارد مواد افزودنی مثل ادویه ها یا تماس دست با پیاز و گوجه فرنگی می تواند سبب حساسیت شود.
استفاده از آب داغ
آب داغ چربی محافظ پوست را کم می کند و باعث می شود پوست حالت خشکی داشته باشد ولی نمی توان گفت استفاده از آب داغ در شست وشو سبب اگزما شده بلکه نوعی مساعدکننده به حساب می آید. برای جلوگیری از تماس مستقیم دست با شوینده ها حتما از دستکش استفاده کنید. استفاده از دستکش پلاستیکی به تنهایی تأثیری ندارد و باید یک دستکش نخی در زیر دستکش پلاستیکی استفاده شود، زیرا دستکش پلاستیکی باعث تعریق دست و افزایش عوارض بیماری می شود. مواد لاتکس موجود در دستکش های پلاستیکی ممکن است در بعضی افراد ایجاد آلرژی کند و برای این منظور افرادی که پوست حساس دارند بهتر است به منظور جلوگیری از قرمزی و خارش دست حتما از دستکش نخی استفاده کند.
توجه :
شوینده ها و پاک کننده ها موادی برای ازبین بردن گرد و غبار محیط خانه و محیط کار هستند که در زمان مصرف باید اصول ایمنی همچون استفاده از پوشش های حفاظتی و توجه به دستورالعمل های درج شده بر روی آنها رعایت شود و بی توجهی به این اصول منجر به بروز آسیب های شدید پوستی، تنفسی و چشمی را در بر دارد.پاک کننده ها را در جایی دور از دسترس کودکان قرار دهید، زیرا کودکان این مواد را با نوشیدنی ها اشتباه می گیرند و آن را می بلعند که به دلیل شیمیایی بودن آن مواد، فرزند شما دچار آسیب های شدید کبد و گوارشی و حتی مرگ می شود.