باقلای تازه، طبعی سرد وتر دارد و باقلای خشک طبعی سرد و خشک. این گیاه سرشار از ویتامین های آ و ب و ث و املاح معدنی ازجمله آهن، آهک و فسفر است. این گیاه برای درمان کم خونی بسیار مفید است. باقلا حاوی مواد مغذی لازم برای بدن از جمله فسفر، پتاسیم، ویتامین K و آهن است و همچنین منبع عالی تیامین است که برای حفظ عملکرد طبیعی سیستم عصبی ضروری است. ویتامین A موجود در آن برای سلامت پوست، تقویت بینایی و رشد استخوان ضروری است. مقدار زیاد پتاسیم در باقلا به بدن کمک می کند تا فشار خون را در حد طبیعی حفظ و عملکرد قلب را تنظیم کند.
مشخصات گیاهشناسی باقلا
باقالا گیاه بومی جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا و از خانواده حبوبات است که مناطق سردسیری و شمالی کشور کشت می شود و مخصوص فصل بهار است البته در برخی مناطق گرمسیری مانند خوزستان باقلا در پاییز و زمستان نیز برداشت می شود.
از چندین هزار سال قبل باقالا توسط یونانیان، رومیان باستان و مصریان فراعنه مصرف می شد و در قبرهای مصریان باستان نمونه هایی از باقالا یافت شده است!
در ایران امروزه دو نوع عمده باقالا ، باقالای معمولی و باقالای لوبیا «پاچ باقالا» کشت می شود. باقلای لوبیا از باقالای معمولی ریز تر و لطیف تر است و با آن غذاهایی مانند باقالا قاتق درست می کنند. خشک شده باقلا سبز را باقالا زرد می گویند که از آن برای تهیه دم پختک استفاده می شود.
مواد مغذی موجود در باقلا
فولات: یک لیوان باقلای پخته شده حاوی 44 درصد میزان روزانه ی فولات است. فولات به تولید مواد ژنتیک، ساختن سلول ها و سوخت وساز آمینواسیدها ، تولید و رشد سلول های جدید کمک می کند. مصرف مواد غذایی دارای فولات برای جلوگیری از کم خونی و طول بارداری نیز ضروری است.
آهن: یک لیوان باقلا 3 میلی گرم آهن دارد. وظیفه ی آهن حمل کردن اکسیژن به تمام نقاط بدن است. وجود آهن در بدن به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
روی: روی موجود در یک لیوان باقلا 15 درصد میزان مورد نیاز روزانه ی مردان و 21 درصد میزان مورد نیاز روزانه ی زنان را تشکیل می دهد. روی برای رشد طبیعی بدن ضروری استو کمبود آن موجب تأخیر در رشد و یا رشد ناقص سیستم عصبی می شود. کمبود روی سبب کاهش گلبول های سفید و در نتیجه تضعیف سیستم ایمنی می شود.
خاصیت درمانی باقلا برای استخوان
باقالا تقویت کننده مغز و قلم استخوان ها می باشد. یکی از مهمترین خواص باقلا جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان است. فقط یک لیوان باقلا می تواند ۳۶ درصد از میزان منگنز موردنیاز بدن شما را تأمین کند. بزرگ سالان روزانه به ۱۱ میلی گرم منگنز نیاز دارند. ولی منگنز چه اهمیتی دارد؟ منگنز فواید زیادی برای بدن دارد؛ به ویژه برای استخوان ها مفید است. منگنز کمک می کند حجم استخوان ها بیشتر شوند. به علاوه، منگنز کمبود کلسیم را بهبود می بخشد.
تقریبا ۹۹ درصد از کلسیم بدن در استخوان ها و دندان ها ذخیره شده است. برای همین هم منگنز برای داشتن استخوان هایی محکم واقعا مفید است. درواقع، منگنز از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری می کند. کتابخانه ی ملی علوم پزشکی آمریکا توصیه می کند، استفاده از انواع منگنز به همراه کلسیم، زینک (روی) و مس می تواند «زوال استخوان ستون فقرات در زنان مسن» را به تأخیر بیندازد. در نتیجه استفاده از باقلا در افرادی که دچار پوکی استخوان یا درد و التهاب ساق پا هستند توصیه می شود.
لوبیای فاوا یا باقلا سرشار از منگنز و مس است - دو ماده مغذی که ممکن است از تحلیل رفتن استخوان جلوگیری کند.
نقش دقیق آنها در سلامت استخوان مشخص نیست، اما آزمایش روی موش نشان می دهد که کمبود منگنز و مس ممکن است منجر به کاهش استخوان سازی و افزایش دفع کلسیم شود.
تحقیقات انسانی همچنین نشان می دهد که منگنز و مس برای استحکام استخوان ها حیاتی هستند.
یک مطالعه یک ساله در زنان یائسه با استخوان های ضعیف نشان داد که مصرف مکمل همراه با منگنز و مس و همچنین ویتامین D ، کلسیم و سایر مواد مغذی باعث بهبود توده استخوان می شود.
تحقیقات اضافی نشان داده است که منگنز و مس در ترکیب با کلسیم و روی ممکن است از تحلیل رفتن استخوان در زنان مسن سالم جلوگیری کند.
همچنین امام رضا (ع) مصرف باقلا را برای استخوان سازی و تصفیه خون سفارش کرده و می فرماید: أکلُ الباقِلّى یُمَخِّخُ السّاقَینِ ، ویُوَلِّدُ الدَّمَ الطَّرِیَّ ؛ خوردن باقلا ، مغز استخوانهاى ساق پا را استحکام مىبخشد و خون تازه تولید مىکند .
مواد نشاسته اى باقلا از سایر حبوبات کمتر است و در عوض مواد سفیدهاى آن زیادتر مى باشد و از این جهت قدرت غذایى و نیروبخشى آن زیاد است. و به علت داشتن کلسیم و آهن و ویتامینهاى «آ» و «ب» و «ث» باعث تقویت قواى مغزى و افزایش هموگلوبین خون و نیروى عقلى مى شود. از همین رو است که امام رضا (ع) می فرماید: باقلا توان مغز را افزون می کند.
مضرات استفاده از باقالا
- باقلا در بعضی از اشخاص نفخ و سنگینی سر و معده میکند برای پیش گیری از این عوارض باید ابتدا باقلا را پوست کنده و بجوشانید و آب آنرا دور بریزید. سپس به آن مقدری آب اضافه کرده و بعد از پختن با روغن بادام و ادویه گرم مثل دارچین و فلفل بخورید.
- مصرف باقلای تازه ممکن هست مسمومیت و حساسیت شدید بکند که گاهی موجب مرگ می شود بنابراین باید در خوردن باقلای تازه و خام احتیاط کنید.
- مصرف باقلا در مبتلایان به بیماری “فاویسم” نابودی تعداد زیادی از گلبول های قرمز خون این افراد را منجر می شود.
- استشمام بوی باقلا در افرادی که دچار آلرژی و حساسیت نسبت به این ماده غذایی هستند باعث سردرد و سرگیجه می شود
- مصرف زیاد باقلا خام به خصوص در زنان باردار زمینه ابتلا نوزاد به بیماری”فاویسم” را فراهم می کند.همچنین زنان باردار باید از استفاده بیش از حد مواد غذایی با طبع گرم مانند عسل، گردو و کشمش نیز اجتناب کنند زیرا منجر به بروز هپاتیت (زردی) در نوزاد می شود.