برای اقامه دعوی در مراجع قضایی چه کارهایی باید انجام شود؟

برای اقامه دعوی لازم است

• نوع دعوی را مشخص کنید

دعاوی در يك دسته بندی كلی به دو نوع حقوقی و كيفری تقسيم می شوند. دعاوی كيفری با يك جرم مرتبط هستند. خيانت در امانت، كلاهبرداری، جعل، قتل، ضرب و شتم و تخريب اموال از جمله دعاوی كيفری هستند.

مطالبه خسارت، الزام به تنظيم سند رسمی املاك، مطالبه اجرت المثل املاك و مطالبه اجاره بها از جمله دعاوی حقوقی هستند.

گاهی بعضی از خواسته ها ماهيتی دوگانه دارند بدين صورت كه هم می توانند موضوع دعوی كيفری قرار بگيرند و هم حقوقی. ترك انفاق (عدم پرداخت نفقه توسط زوج) و چك بی محل از جمله مهم ترين اين موارد هستند.

• مرجع صالح برای رسیدگی به دعوی را شناسایی کنید

مراجع گوناگونی جهت رسیدگی به دعاوی وجود دارند که مهم ترین آنها عبارتند از: دادگاه حقوقی، دادگاه کیفری، شورای حل اختلاف.

دادگاه های کیفری، مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی کیفری هستند. اما در خصوص دعاوی حقوقی دو مرجع صالح وجود دارد؛ یکی دادگاه حقوقی و دیگری شورای حل اختلاف.

شورای حل اختلاف صلاحیت رسیدگی به آن دسته از دعاوی را دارد که ارزش موضوع آن کمتر از ۲۰ میلیون تومان است. هم چنین دعاوی مربوط به تخلیه عین مستأجره (تخلیه اماکن مورد اجاره)، تعدیل اجاره بها، انحصار وراثت، و دعاوی مربوط به استرداد جهیزیه در صلاحیت این شوراست.

• محل دادگاه صالح را تعیین نمایید

تعیین محل دادگاه صالح، در اصطلاح حقوقی صلاحیت محلی نام دارد.

در دعاوی کیفری، اصولا دادسرای محلی که جرم در آن به وقوع پیوسته، صالح برای رسیدگی است.

دعاوی حقوقی اعم از آن که در دادگاه یا شورای حل اختلاف قابل طرح باشند، باید اصولا در محلی که طرف دعوی (خوانده) در آن سکونت (اقامت) دارد، طرح شود. در خصوص اختلافات ناشی از قراردادها علاوه بر مورد فوق، می توان به دادگاه محل امضای قرارداد یا اجرای آن نیز مراجعه کرد. در خصوص خانه و زمین (اموال غیرمنقول) به دادگاه محل مال هم می توان مراجعه کرد.

• دادخواست یا شکواییه خود را تنظیم و تقدیم کنید

در دعاوی کیفری غیر از دعوی صدور چك بی محل بايد درخواست (شكواييه) خود را بر روی برگه ای بنویسید و به همراه مدارك به دفتر ثبت دادخواست دادسرای محل وقوع جرم تقديم كنيد.

در خصوص دعاوی حقوقی در صلاحیت دادگاه (و نه شورای حل اختلاف) و همچنين دعوی كيفری چك بی محل، دادخواست به همراه مدارك بايد به دفاتر خدمات قضايی الكترونيك تقديم شود. دعاوی در صلاحیت شورای حل اختلاف هم چنان به صورت دستی و با مراجعه به آن مرجع طرح می شوند.

در خصوص دفاتر خدمات قضایی به دو طريق می توان عمل کرد: نخست؛ می توان با مراجعه به درگاه www.adliran.ir مشخصات خواهان، خوانده، موضوع دعوی، دادخواست و مدارك را شخصا ثبت و كد رهگيری دريافت کنید. سپس با در دست داشتن كد مذكور به دفاتر خدمات قضايی مراجعه كنید تا ثبت نهايی دادخواست و پرداخت هزينه ها انجام شود. دوم؛ می توان از ابتدا به همراه مدارك (از جمله رونوشت كارت ملی- نشانی- نام و نام خانواگی و نشانی طرف مقابل يا خوانده) و دادخواست به دفاتر مراجعه كرد تا مسئولين مربوطه مراتب ثبت دادخواست را از ابتدا تا انتها انجام دهند.

توجه داشته باشید که در شهرهایی که هنوز دفاتر خدمات قضایی ایجاد نشده اند لازم است دادخواست را شخصا یا به وسیله وکیل به دفتر ثبت دادخواست موجود در دادگاه ارائه دهید.