یپرپیگمانتاسیون (Hyperpigmentation) زمانی رخ می دهد که پوست ملانین بیشتری تولید کند. این مسئله موجب پدید آمدن لکه های تیره در اطراف پوست می گردد. هیپرپیگمانتاسیون یک بیماری شایع پوستی محسوب شده که می تواند بر روی هر نوع پوستی تاثیر بگذارد. برخی از اشکال این بیماری پوستی از جمله ملاسما و لکه های آفتاب، معمولا در مناطقی از پوست که بیشتر در معرض آفتاب قرار دارند، تاثیر خواهند گذاشت، از این رو شکل گیری این لکه ها در چهره، بازو و پاها بیشتر از سایر مناطق است. انواع دیگر این عارضه نظیر هیپرپیگمانتاسیون پس از آسیب یا التهاب پوستی مانند برش، سوختگی، آکنه یا لوپوس می تواند در هر قسمتی از بدن رخ دهد. داشتن رنگدانه اضافی در برخی از مناطق پوست معمولا بی ضرر است، اما گاهی ممکن است ناشی از یک وضعیت پزشکی باشد.
روش های درمان پزشکی این بیماری پوستی
گرچه هیپرپیگمانتاسیون بی ضرر است اما برخی به دلیل زیبایی یا موارد دیگر در پی روش هایی برای از بین بردن آن هستند. طیف وسیعی از روش های درمانی وجود دارد که افراد مبتلا می توانند از آن ها بهره ببرند. جهت جلوگیری از این بیماری می توان روش های زیر را به کار گرفت:
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب
- استفاده از یک کرم ضد آفتاب با SPF 30 و یا بالاتر برای محافظت از پوست
- اجتناب از دست زدن به پوست
دلایل محیطی هیپرپیگمانتاسیون
تیرگی پوست ممکن است بر اثر قرار گرفتن در معرض عوامل خارجی محیطی ایجاد شود، از جمله:
- نور خورشید
- مواد شیمیایی سمی(آرسنیک)
دلایل دیگر هیپرپیگمانتاسیون یا لکه های پوستی
سایر دلایل تیرگی پوست عبارتند از:
- بیماری پوستی دیابتی (لک های قهوه ای روشن پوسته پوسته که به علت دیابت ایجاد می شوند)
- کک و مک
- هموکروماتوز
- تینه آ ورسیکالر
- یا کچلی تغییر دهنده ی رنگ (Tinea versicolor)عفونت قارچی پوستی
- مالاسزیا فورفور
علائم و عوامل هیپرپیگمانتاسیون
مناطق و لکه های تیره روی پوست می توانند علائم اصلی ابتلا به هیپرپیگمانتاسیون باشند. این لکه های تیره می توانند در اندازه های متفاوت و در هر نقطه از بدن گسترش پیدا کنند. بزرگترین عوامل خطر برای این عارضه قرار گرفتن در معرض آفتاب و التهاب است، زیرا هر دو وضعیت می توانند تولید ملانین را افزایش دهند. هرچه میزان قرار گرفتن در معرض آفتاب بیشتر باشد، احتمال افزایش رنگدانه های پوستی یا همان ملانین نیز بیشتر می شود.
علت افزایش ملانین پوست به انتخاب درمان های درست و صحیح کمک می کند. در زیر به برخی از شایع ترین علل افزایش ملانین پوست اشاره شده است.
قرارگیری در معرض نور خورشید
قرارگرفتن در معرض نور خورشید موجب می شود تا بدن ملانین بیشتری برای محافظت از پوست تولید کند. این می تواند باعث ایجاد لکه های تیره یا لکه های پوستی شود.
التهاب پوست
پس از ایجاد التهاب در پوست، نواحی از پوست تیره می شوند. این می تواند در نتیجه ابتلا به آکنه، اگزما، لوپوس یا دیگر آسیب دیدگی ها به پوست ایجاد شود. افرادی که پوست تیره تری دارند، بیشتر مستعد به افزایش ملانین پوست هستند. هیپرپیگمانتاسیون بعد از التهاب زمانی اتفاق می افتد که آسیب پوستی بهبود یابد و با تغییر رنگ پوست در ناحیه آسیب دیده اثر خود را باقی بگذارد. استفاده از روشهای زیبایی مانند درم ابریژن، لیزر درمانی و لایه برداری شیمیایی می توانند باعث ایجاد این عارضه پوستی شوند.
ملاسما
ملاسما به کلواسما نیز معروف است. ملاسما لکه های تیره ای است، که به دلیل تغییرات هورمونی در پوست ایجاد می شود. این نوع از لکه ها معمولاَ در دوران بارداری اتفاق می افتند و روی لب فوقانی ظاهر می شوند. ملاسما در واقع نوعی هیپرپیگمانتاسیون است که در دوران بارداری بسیار شایع می باشد. ملاسما در 10 تا 15 درصد از زنان باردار و در 10 تا 25 درصد از زنانی که داروهای ضد بارداری مصرف می کنند، بیشتر مشاهده می شود.
واکنش در برابر داروهای مخدر
برخی از داروهای خاص مانند داروهای ضد مالاریا و ضد افسردگی می توانند باعث افزایش ملانین و تیره تر شدن پوست شوند.