تبخال تناسلی یک بیماری شایع جنسی است که در آمریکا حدود 16 درصد افراد بین سنین 14 تا 49 سال را درگیر می کند. در ایران آمار دقیقی از میزان شیوع این بیماری در دست نیست و گزارش های محدودی حاکی از آلودگی 40 تا 50 درصدی افراد به این بیماری است. این بیماری که در ناحیه ی تناسلی مشاهده شده و اغلب از طریق رابطه ی جنسی انتقال می یابد میتواند توسط دو نوع ویروس ایجاد شود.
عوامل خطر ابتلا به هرپس تناسلی
خطر ابتلا به تبخال تناسلی در شرایط زیر افزایش پیدا می کند:
- زن بودن: زنان بیش تر از مردان به تبخال تناسلی مبتلا می شوند. ویروس از طریق آمیزش جنسی از مردان به زنان بسیار آسان تر از زنان به مردان منتقل می شود.
- داشتن شریک های جنسی متعدد: داشتن شریک های جنسی متعدد خطر در معرض ویروس عامل تبخال تناسلی را افزایش می دهد.
عوارض تبخال یا هرپس تناسلی
- ابتلا به دیگر بیماری های مقاربتی: ابتلا به تبخال تناسلی خطر ابتلا به دیگر بیماری های آمیزشی مانند ایدز را بالا می برد.
- آلوده شدن نوزاد: نوزادان متولد شده از مادران آلوده، در حین عمل زایمان در معرض ویروس قرار می گیرند. آلوده شدن به ویروس باعث آسیب مغزی، کوری و یا مرگ نوزاد می شود.
- مشکلات مثانه: در برخی از موارد، زخم و جراحت ناشی از تبخال تناسلی باعث بروز التهاب اطراف مجرای ادراری می شود . این التهاب حتی می تواند تا چندین روز مجرای ادراری را مسدود کند. در این حالت برای تخلیه مثانه باید از کاتر استفاده کرد.
- مننژیت: در موارد نادر عفونت ویروس هرپس سمپلکس منجر به التهاب غشا و مایع مغزی نخاعی می شود.
- التهاب مقعدی: تبخال تناسلی به خصوص در مردانی که با مردان دیگر رابطه ی جنسی دارند، می تواند منجر به عفونت در لایه ی پوشاننده ی رکتوم شود.
در بیماری تبخال تناسلی مانند زگیل تناسلی، خطر ابتلا به سرطان وجود ندارد.
نشانه های بیماری در موارد عود تبخال تناسلی
عود عفونت در زنان ممکن است خفیف و بی سر و صدا باشد و فقط نواحی واژن و گردن رحم را درگیر کند. به همین دلیل مردانی که برای بار اول به تبخال تناسلی مبتلا می شوند از اینکه از چه کسی بیماری را گرفته اند اطلاعی ندارند. اینکه بیماری چه زمانی عود می کند قابل پیش بینی نیست ولی اغلب بدنبال رابطه ی جنسی عود می کند. معمولا خارش و درد قبل از ظهور جوش ها ایجاد می شوند. گروه کوچکی از جوش های تاول مانند با حاشیه ی قرمز و مرکز سفید ظاهر شده، ظرف یک تا دو روز مرکز آنها فرو رفته شده و سپس تاول ترکیده و خشک می شوند و ظرف ۱۰ تا ۱۴ روز از بین می روند.
میزان عود بعد از اولین عفونت
حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد افرادی که برای اولین بار به تبخال تناسلی علامت دار نوع دو مبتلا می شون،د در طی سال اول چندین بار دچار عود عفونت می شوند. ولی در اکثر بیماران با گذشت زمان بتدریج از میزان عود کاسته می شود.
پیشگیری از تبخال تناسلی
برای جلوگیری از انتقال بیماری تا بهبود کامل جوش ها بایستی از تماس جنسی پرهیز کرد. مجرای ادراری مردان و گردن رحم در زنانی که علامت ندارند می تواند عفونت را در هر زمانی منتقل کند. استفاده از کاندوم یا فوم های اسپرم کش در افرادی که سابقه عود تبخال تناسلی دارند توصیه می شود.اگر هر دو شریک جنسی مبتلا به یک نوع ویروس HSV هستند نیازی به استفاده از کاندوم نیست.یادتان باشد داشتن تبخال در یک ناحیه تضمین کننده ی عدم ابتلا به تبخال در نواحی دیگر نیست لذا از رابطه ی جنسی در زمانی که ضایعه ی فعال بصورت جوش وجود دارد بایستی پرهیز کرد.
بهترین درمان تبخال تناسلی چیست ؟
هیچ درمان قطعی برای تبخال وجود ندارد، زیرا HSV هرگز از بدن توسط سیستم ایمنی برداشته نمی شود
اما روشهای درمانی به منظور کاهش علائم و کاهش خطر انتقال به شریک جنسی در دسترس هستند این روشها شامل :
- پوشیدن لباس زیر نخی و اجتناب از پوشیدن لباس های تنگ، زیرا آنها می توانند جریان هوا را در ناحیه تناسلی محدود کرده و باعث کاهش سرعت بهبودی ضایعات شوند.
- داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن و استامینوفن می توانند درد و تب را کاهش دهند. درمانهای موضعی با بی حس کننده هایی مانند prilocaine، لیدوکائین، بنزوکائین یا تتراکائین همچنین می تواند خارش و درد ناشی از ضایعات هرپسی را تسکین دهد.
- داروهای ضد ویروس متعددی هستند که برای درمان تبخال مورد استفاده قرار می گیرند از جمله: aciclovir (آسیکلوویر)، valaciclovir (valacyclovir)، famciclovir، و penciclovir.
- داروهای ضد ویروسی می توانند فرکانس، طول مدت و شدت شیوع بیماری را نیز کاهش دهند.
- همچنین استفاده از کاندوم خطر انتقال را به طور قابل توجهی کاهش می دهد .
درمان دارویی تبخال جنسی :
درمان با داروهای ضد ویروس مثل aciclovir (آسیکلوویر)، valaciclovir (valacyclovir)، famciclovir، و penciclovir معمولاً به صورت خوراکی است و در اولین بار ابتلا برای ۷ تا ۱۰ روز و در موارد عود حدود ۵ روز انجام می شود و باعث کوتاه شدن دوره بیماری و بهبود سریعتر ضایعات تبخال تناسلی می شود و تحت نظر متخصص کلیه و مجاری ادراری (ارولوژیست) این درمانها به مهار بیماری تبخال تناسلی کمک میکنند، ولی باعث درمان قطعی یا ریشه کنی ویروس نمی شوند .
آیا تبخال تناسلی واکسن دارد ؟
خیر ،هنوز واکسنی جهت جلوگیری از تبخال تناسلی ساخته نشده و بهترین روش پیشگیری ، رعایت موارد ذکر شده است .