همه ما ممکن است پس از خوردن غذای سنگین علائم معمول هضم نشدن غذا و برخی از مشکلات دستگاه گوارش را تجربه کرده باشیم. مشکلاتی مانند ناراحتی معده، گاز روده، سوزش معده، حالت تهوع، یبوست و اسهال تقریباً برای همه افراد اتفاق افتاده است. هرچند این علائم برخی مواقع پیش می آیند، ولی می توانند باعث ایجاد اختلال در زندگی شوند. آیا می دانید برای هضم سریع غذا چه باید کرد؟ خوشبختانه رژیم غذایی و تغییر در سبک زندگی تأثیر مثبتی بر دستگاه گوارش می گذارند. برخی از روش های ساده قادر هستند به صورت طبیعی هضم غذا و فعالیت سیستم گوارش را بهبود بخشند.
نوشیدنی ها و غذاهای عالی برای بهبود گوارش شامل:
آب همیشه و همه جا
آب بهترین نوشیدنی موجود برای تأمین آب بدن است و اگر در بین غذا نوشیده شود به عبور غذا از روده ها کمک می کند. اما اگر با هضم غذا مشکل دارید و بعد از صرف غذا در معده تان احساس سنگینی می کنید نباید در حین غذا آب بنوشید. برای رفع مشکل شما لازم است که آب را قبل و بعد از غذا میل کنید تا آنزیم هایی که حین غذا خوردن ترشح می شوند رقیق نشده و گوارش غذا با مشکل مواجه نشود. توجه داشته باشید که آب همچنین باعث کاهش حالت تهوع در بسیاری از خانم های باردار می شود. درست است که این روش موقتی است اما در هر حال ساده ترین و کاربردی ترین روش برای مقابله با حالت تهوع محسوب می شود.
بفرمایید چای سبز به همراه آنتی اکسیدان
در طب سنتی چینی، از چای سبز برای رفع مشکلات گوارشی و سرعت بخشیدن به دفع الکل و دیگر سموم از بدن استفاده می کردند. نتایج پژوهش های جدید نیز ثابت کرده است چای سبز به حذف چربی های بدن و کاهش وزن کمک زیادی می کند. با این حال اگر از مشکلاتی مانند مشکلات کبدی رنج می برید و یا باردار هستید و یا بچه شیر می دهید نباید در مصرف این چای دچار زیاده روی شوید. افراد دیگر می توانند با نوشیدن روزانه ی چای سبز علاوه بر دریافت آنتی اکسیدان به بهبود گوارش خود نیز کمک کنند.
دم نوش ها: یک دنیا خاصیت در یک فنجان
دم نوش های زیادی وجود دارند که شما را از شر احساس سنگینی بعد از غذا رها می کنند. در بین این دم نوش ها که به هضم غذا کمک زیادی می کنند می توان به دم نوش بابونه، آویشن، مریم گلی، نعنا، گیاه شاه پسند و بادیان رومی (زیره ی رومی) اشاره کرد. می توانید با عطار مشورت کنید و با توجه به مشکل از این دم نوش ها استفاده کنید.
آب سبزیجات: کارساز هستند
اگر در مصرف غذای چرب و سنگین زیاده روی کرده اید آب سبزیجات به دادتان می رسند. آستین ها را بالا بزنید و آب هویج، کلم، خیار و تربچه را بگیرید. لازم است که بلافاصله آب این سبزیجات را مصرف کنید تا از تمام خواص آن ها بهره مند شوید. توجه داشته باشید که آب هویج به تنهایی نیز برای رفع مشکلات گوارشی موثر عمل می کند.
قهوه: یک نوشیدنی داغ و مفید
تأثیر قهوه به مصرف کننده بستگی دارد. برای اکثر افراد نوشیدن یک فنجان قهوه در پایان غذا دستگاه گوارش را به راه می اندازد. به همین دلیل خیلی از مردم در پایان غذا یک فنجان قهوه می نوشند. اما برای برخی دیگر قضیه کاملاً فرق می کند. نوشیدن قهوه بخصوص اگر حاوی شیر باشد می تواند باعث نفخ و حتی حالت تهوع شود. در نتیجه فقط خودتان می توانید تشخیص دهید آیا قهوه برایتان کارساز است یا خیر.
چای: یک نوشیدنی برای تمام فصول
نتایج پژوهشی که در British Medical Journal به چاپ رسیده است نشان می دهد که نوشیدن چای سیاه برای هضم غذا مفید است. اما باید از نوشیدن چای داغ به طور جدی بپرهیزید چون سلامت مری را با خطر مواجه می کند.
مخلوط آب گرم و لیموترش
لیموترش کبد را تمیز می کند، تأمین کننده ی ویتامین C بدن بوده و به هضم و دفع چربی ها کمک زیادی می کند. این ماده ی غذایی مفید باعث تحریک عملکرد کلیه ها شده و شما را از شر توکسین ها یا همان سموم زائد خلاص می کند. ترکیب لیموترش با آب گرم به آرامی دستگاه گوارش را تحریک کرده و به تأمین آب بدن نیز کمک می کند. این نوشیدنی مفید احساس سنگینی بعد از غذا را برطرف می کند. برخی از خانم های باردار از این نوشیدنی ساده برای کنترل و کاهش حالت تهوع استفاده می کنند. اما بهتر است که خانم های باردار از برش های لیموترش تازه استفاده کنند.
ماست
برخی از انواع ماست ها غنی شده با پروبیوتیک هستند. این باکتری دوست داشتنی که اتفاقا به عنوان یکی از مواد طبیعی ماست شناخته می شود، برای سلامتی به خصوص حفظ سلامتی باکتری های روده بسیار مفید است. پروبیوتیک می تواند به هضم سالم کمک کند، به یاری سیستم ایمنی بدن بیاید و در کاهش وزن مؤثر باشد. ماست خوراکی است که می تواند از بدن در برابر اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها به خصوص در کودکان حفاظت کند. خوردن ماست علایمی مثل نفخ و تکرر مدفوع در بیماری سندروم روده ی تحریک پذیر (IBS) را هم کاهش می دهد. خوبی ماست این است که حتی افرادی که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند و نمی توانند شیر مصرف کنند، با خوردن مقدار کمی ماست مشکلی ندارند. چون باکتری های اسید لاکتیک موجود در ماست، لاکتوز شیر را به اسید لاکتیک تجزیه می کنند. بنابراین ماست نسبت به شیر مقدار بسیار کمی لاکتوز دارد.
هرچند متأسفانه فرایند پاستوریزه کردن، بیشتر مواد طبیعی ماست را از بین می برد اما برخی تولیدکنندگان این کمبود را با اضافه کردن مواد طبیعی به ماست پاستوریزه جبران می کنند. پس وقتی می خواهید ماست بخرید با مطالعه ی برچسب محصول از وجود مواد فعال و طبیعی درون ماست مطمئن شوید.
سفیده ی تخم مرغ
تخم مرغ یکی از مغذی تری مواد غذایی در دسترس ماست که ویتامین های مختلفی دارد و یکی از منابع مهم پروتئین است. اما بیشتر مواد مغذی آن در زرده ی تخم مرغ که چربی بالایی هم دارد، جمع شده است. یک تخم مرغ پخته معمولا ۵ گرم چربی و ۶ گرم پروتئین دارد. مصرف تخم مرغ معمولا به افرادی که دچار سندروم روده ی تحریک پذیر (IBS) هستند، توصیه می شود؛ اختلالی که بر دستگاه گوارش تأثیر می گذارد و فرد مشکلاتی مثل نفخ، گاز معده، معده درد، اسهال و یبوست را تجربه می کند. اما چون زرده ی تخم مرغ چربی بالایی دارد و دیرهضم است، معمولا برای بیشتر افراد غذای سنگینی محسوب می شود، پس بهتر است که بیشتر از سفیده ی تخم مرغ استفاده کنیم. تخم مرغ آب پز نسبت به نیمرو یا انواع غذاهای حاضری که از ترکیب تخم مرغ با مواد چرب دیگر تهیه می شود، راحت تر هضم می شود. اضافه کردن تخم مرغ به مواد غذایی چرب از آنجایی که دیرهضم تر است ممکن است معده را تحریک و دچار مشکل کند.
موز کاملا رسیده
شهرت موز نه تنها به دلیل محبوبیت آن بلکه به خاطر مغذی بودن این میوه است. موز کربوهیدرات هایی دارد که نسبت به میزان رسیده بودن میوه به شکل نشاسته یا قند ظاهر می شود. موزهای سبز و نرسیده مقادیر زیادی نشاسته دارند که این میوه را به ماده ی غذایی دیرهضم تبدیل می کند. همین طور که موز رسیده و رسیده تر می شود، این نشاسته تبدیل به قند می گردد و هضم میوه را آسان تر می کند. جالب اینجاست که موزهای نرسیده تقریبا ۷۰ تا ۸۰ درصد نشاسته دارند، در حالی که در میوه ی کاملا رسیده همین مقدار به کمتر از ۱ درصد می رسد. از طرفی هرچه میوه رسیده تر می شود، مولکول های فیبری به نام پتکین که در موز وجود دارد، شکسته می شوند موز نرم تر و هضم آن راحت تر می شود.
به طور کلی هنگامی که موز رسیده تر می شود، میزان نشاسته و فیبر آن در مقایسه با موز نرسیده به حداقل ممکن می رسد.
سیب
سیب منبع غنی از پکتین و فیبر محلول است.
پکتین از روده کوچک عبور کرده و سپس توسط باکتری های مفید روده بزرگ شکسته می شود.
این ماده باعث افزایش حجم مدفوع می شود، به همین دلیل معمولاً برای رفع یبوست و اسهال استفاده می شود.
همچنین نشان داده شده است که خطر ابتلا به عفونت ها و التهاب روده را نیز کاهش می دهد.
زنجبیل
زنجبیل در طب شرقی یک ماده سنتی است که به بهبود هضم و جلوگیری از حالت تهوع کمک می کند. بسیاری از زنان باردار از این ماده برای معالجه بیماری صبحگاهی استفاده می کنند.
این ریشه زرد رنگ از نظر هضم باعث تسریع تخلیه معده می شود.
زنجبیل با انتقال سریع غذا از معده به روده کوچک خطر ابتلا به سوزش معده، حالت تهوع و ناراحتی معده را کاهش می دهد.
سبزیجات سبز تیره
سبزیجات سبز منبع عالی فیبر نامحلول هستند. این نوع فیبر به حجم مدفوع افزوده و سرعت حرکت آن در طول دستگاه گوارش را افزایش می دهد. سبزیجات سبز همچنین منبع خوبی از منیزیم هستند که می توانند با بهبود انقباضات عضلات دستگاه گوارش به رفع یبوست کمک کنند. اسفناج، کلم بروکسل، کلم بروکلی و سایر سبزیجات برگ دار برخی از رایج ترین سبزیجات سبز تیره دارای این مزیت هستند. همچنین یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان می دهد که یک قند غیرمعمول موجود در سبزیجات با برگ سبز به تغذیه باکتری های خوب روده کمک می کند. تصور می شود این قند به هضم غذا کمک کرده و در عین حال به برخی باکتری های مضر که می توانند باعث بیماری شوند نیز آسیب می رساند.
آب استخوان
با جوشاندن استخوان ها و بافت های پیوندی حیوانات بدست می آید. ژلاتین موجود در آب استخوان از اسیدهای آمینه گلوتامین و گلیسین بوجود می آید. این آمینوها می توانند به مایعات موجود در دستگاه گوارش متصل شده و به عبور آسان غذا کمک کنند. گلوتامین از دیواره روده محافظت کرده و همچنین نشان داده شده است که باعث بهبود وضعیت گوارشی مانند نشتی روده و سایر بیماری های التهابی روده می شود.
نعنا
برای هضم سریع غذا چه بخوریم ؟ نعنا! روغن نعنا، عرق نعنا و قرص نعنا از جمله بهترین مواد غذایی برای بهبود مشکلات گوارشی هستند. روغن نعنا حاوی ترکیبی به نام منتول است که ممکن است علائم IBS (روده تحریک پذیر) از جمله نفخ، ناراحتی معده و مشکلات مربوط به حرکت روده را کاهش دهد. علاوه بر این مشتقات نعنا عضلات دستگاه گوارش را آرام کرده و هضم غذا را بهبود بخشیده و تسریع می کنند. روغن نعناع همچنین می تواند با تسریع در حرکت مواد غذایی از طریق دستگاه گوارش شما مشکلات مربوط به سوء هاضمه را تسکین دهد.