بهترین دمنوش های گیاهی را بشناسید

چند وقتی است دمنوش های گیاهی و میوه ای مورد استقبال و مصرف برخی خانواده ها قرار گرفته است. البته این استقبال دلایل مختلفی دارد؛ برخی برای نفع درمانی از این دمنوش ها استفاده می کنند. تعدادی برای تنوع بخشیدن به نوشیدنی روزانه آن را جایگزین چای کرده اند و بعضی هم به خاطر آن که به اطرافیان ثابت کنند آدم شیک و باکلاسی هستند، جعبه آن را روی میز کارشان می گذارند یا برای پذیرایی استفاده می کنند، اما پرسش اینجاست چه تفاوتی میان دمنوش با جوشانده گیاهی وجود دارد؟ آیا به دمنوش ها رنگ و طعم اضافه می شود؟ دمنوش هایی که حاوی چند گیاه مخلوط است تاثیر بهتری دارد یا آنهایی که از یک گیاه تهیه شده است؟ آیا از دمنوش ها همچون چای می توان به صورت روزانه استفاده کرد؟ مصرف دمنوش ها به شکل کیسه ای بهتر است یا فله ای؟

اغلب گیاهان بافت سفت و خشنی دارند که بدن قادر به هضم این بافت و دسترسی به ترکیبات مفید آن نیست. در نتیجه برای آن که ما بتوانیم از این ترکیبات سودمند نفع ببریم با خیساندن گیاه در آب، دم کردن یا جوشاندن به اثرات مهم آن دست می یابیم. البته باید بدانید دم کردن و جوشاندن گیاهان دو روش مختلف است و نوشیدنی حاصل از هر روش، خاصیت و تاثیر جداگانه ای بر بدن می گذارد. بیشتر ادویه‏ ها، میوه ‏ها، برگ، ساقه یا ریشه گیاهان را می ‏توان خشک و پودر کرد و برای تهیه دمنوش استفاده کرد. در این روش گیاه را کوبیده و در آب جوشیده شده به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در حالی که در ظرف بسته است، روی بخار ملایم قرار می دهند و بعد صاف می کنند. نوشیدنی حاصل از برگ های چای، گل گاوزبان، گل ختمی، به لیمو، سنبل الطیب یا انواع چای میوه ای نوعی دمنوش گیاهی است، اما در مقابل اگر گیاه را مستقیم با آب سرد یا گرم بجوشانند جوشانده ای به دست می آید که خاصیت و اثر آن قوی تر از دمنوش است، چراکه حین جوشاندن مواد بیشتری از گیاه خارج می شود و توصیه آن است برای مصارف روزانه از دمنوش استفاده شود. البته به این معنا نیست که جوشانده بر دمنوش برتری دارد و تصمیم بگیرید هر نوع گیاهی را در آب بجوشانید تا نفع بیشتری از آن ببرید.

بسیاری از گیاهان باید به صورت دمکرده استفاده شود و اگر بر اثر ناآگاهی یا غفلت جوشانده شود خاصیت آن تغییر می کند و گاهی موادی از گیاه آزاد می شود که دارای عوارض ناگواری خواهد بود. در نتیجه از جوشاندن گیاهانی که به صورت فله ای عرضه و توسط افراد ناآگاه و بی تجربه برای درمان دردی پیشنهاد می شود، اجتناب کنید. گاهی هنگام مصرف برخی دمنوش های گیاهی یا میوه ای طعم و بوی تندی احساس می شود و در تماس با آب جوش رنگی قوی از آن تراوش می شود که به نظر می رسد سنتزی و مصنوعی باشد. در این خصوص لازم است بدانید برخی دمنوش های گیاهی مثل دمنوش نعناع یا دارچین به طور طبیعی رنگ یا اسانس تندی دارند و بخصوص آن که اگر بخوبی ریز شده و درون کیسه های کاغذی بسته بندی شده باشد، در تماس با آب جوشیده، رنگ یا ماده معطر آنها سریع استخراج می شود.

در واقع اغلب دمنوش ها بجز چای به دلیل آن که اسانس زیادی دارد کمتر دارای رنگ و طعم مصنوعی است، اما این نشان دهنده آن نیست که همه تولیدکنندگان متعهد بوده و درون دمنوش های کیسه ای از گیاه خالص استفاده می کنند. اما چرا برخی دمنوش ها رنگ و بو ندارد و مزه آب می دهد؟ برخی گیاهان اسانس و رنگ ضعیفی دارند و باید مدت زمان بیشتری دم بکشند تا اسانس آن خارج شود، ولی اگر این مدت زمان سپری شد و اثری از رنگ و خاصیت نبود به تقلبی بودن محصول مشکوک شوید. دمنوش های کیسه ای چون حاوی گیاه پودر شده است طی پنج تا ده دقیقه دم کشیده و رنگ و اسانس شان خارج می ‏شود، اما گیاهانی که به صورت برگ، ساقه و ریشه کامل هستند باید بیشتر و گاهی تا ۲۰ دقیقه دم بکشند.

شاید این پرسش مطرح شود آیا گیاهان یا میوه هایی که برای تهیه چای گیاهی یا همان دمنوش با هم مخلوط می شود، می تواند بر هم تاثیر منفی گذاشته یا از اثرات یکدیگر بکاهد؟ با توجه به این که بر اثر مخلوط کردن چند گیاه، خاصیت درمانی، اثرات تقویت کنندگی و آرام بخشی دمنوش ها افزایش یافته و گاهی هم از میزان عوارض جانبی گیاهان کاسته می شود، اما باید بدانید در مواردی هم تداخل اثر چند گیاه با یکدیگر می تواند از خواص دمنوش کاسته یا با ایجاد سمیت موجب بروز عوارض جزئی یا شدید در مصرف کننده شود. در نتیجه بدون آگاهی، از مخلوط کردن چندین نوع گیاه با یکدیگر بپرهیزید. دمنوش های ترکیبی که به صورت صنعتی تولید و دارای مجوز بهداشت است، اغلب تحت نظارت مسئولان مربوط کنترل شده و قابل اعتماد است.

انواع دمنوش ها:

• دمنوش آرامش چای میوه گل نسترن

با 15 عدد میوه گل نسترن می توانید یک دمنوش آرامبخش اعصاب و روان تهیه کنید. این چای طبیعتی معتدل و تا اندازه ای خشک دارد و غنی از ویتامین C می باشد برای همین در پیشگیری و درمان سرماخوردگی مؤثر است.

• دمنوش آرامش چای به لیمو – زیرفون:

این چای با طبیعت گرم برای آرامش اعصاب و روان بسیار مفید است. خواص فوق العاده این دمنوش گیاهی باعث شده است تا این نوشیدنی در لیست درمان های مشکلاتی همچون سرماخوردگی، تشنج، نقرس، دردهای سیاتیکی، غلظت خون، روماتیسم، بی خوابی های شبانه، میگرن، اضطراب، تپش قلب، سردرد، آسم، فشارخون و اسهال مؤثر است؛ همچنین این چای، تقویت کننده حافظه، شستشودهنده کلیه و مقوی قرار گیرد. نکته: مصرف این چای به علّت دارا بودن زیرفون، برای خانم های باردار ممنوع است.

• دمنوش آرامش هل

هل، سیستم عصبی، دستگاه تنفسی و دستگاه گوارشی را آرام می کند و همین خود دلیلی واضح و ساده است برای اینکه برای آرامش اعصاب و روان از دمنوش آن استفاده کنیم. هل علاوه بر این برای تقویت هوش و افزایش قدرت جنسی مفید است. در طب چینی از آن برای مقابله با مشکلات معده و روده ها استفاده می کنند.

• دمنوش آرامش چای زعفران

همانطور که می دانید زعفران، طبیعتی گرم و خشک دارد و یکی از گیاهانی است که شادی بخش و خنده آور است. تقویت قلب، تحریک قوای مغزی، ضد کرم خوردگی دندان، شستشودهنده کلیه، تقویت کننده معده، درمان و ضدسرفه و خلط آور است. نکته: در هنگام زایمان برای تسهیل و تسریع روند زایمان می توان یک مثقال آن را دم کرده میل نمود امّا در دوران بارداری بهتر است از مصرف زیاد آن خودداری کرد.

• دمنوش آرامش نعناع فلفلی

نعناع تقویت کننده و نیروبخش است، به هضم غذا کمک و عملکرد معده، کبد، صفرا و روده ها را کنترل می کند. نعناع فلفلی یکی از گیاهانی است که موجب تسکین بدن و افزایش هوش می شود. این سبزی معطر به خوبی با چای (چای سبز و سفید) ترکیب شده و طعم خوبی به آن می بخشد.

• دمنوش آرامش چای بابونه

طبیعت این گیاه دارویی معتدل و در بابونه های صحرایی به سمت گرم و خشک است، گیاهی دارویی با خاصیت ضد صفرا و آرام بخش اعصاب، به ویژه اعصاب معده و روده است. از خواص و فواید دیگر این گیاه که دمنوش آن بسیار طرفدار دارد می توان به ضد تب، ضد انگل، ضد یبوست و اشتهاآور بودن آن اشاره کرد. چای و دمنوش بابونه توسط متخصصان طب سنتی برای درمان هایی با هدف تقویت حافظه، تقویت اعصاب، آرامش بخش و خواب آور، ضد تشنج، درمان اضطراب و استرس، درمان سرگیجه همچنین خواص قلب و عروقی بابونه شامل گشاد کننده عروق قلبی، پایین آورنده فشار خون، بهتر کردن خون رسانی به مغز و کلیه، رقیق کردن خون و کمک کننده به کم خونی تجویز می کنند.

• دمنوش آرامش چای زیره سیاه

دمنوش درمانی زیر سیاه با طبیعت بسیار گرمی که دارد می تواند ناآرامی اعصاب را که گاهی ناشی از سردی زیاد مزاج است به راحتی رفع کند؛ علاوه بر این خواص دیگری همچون افزایش فشارخون پایین، تصفیه خون، تقویت قلب و عروق و شـسـتـشـوی کـلـیـه، ضد زردی پوست، افزایش دهنده شیر مادر، ضد نفخ و تقویت معده از آن مطرح شده است.

• دمنوش آرامش بادرنجبویه

بادرنجبویه یا همان گیاه ملیسا یکی از نسخه های طب سنتی برای هضم و اعصاب است، گیاه پرخاصیتی که برای تنظیم عملکرد تیروئید مفید است و به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدانی ضد اضطراب قوی است.

• دمنوش آرامش چای گزنه

گیاه گزنه یک ضد صفرا و سنگ کیسه صفرای قوی است و غلظت خون و چربی خون را کاهش می دهد و به دلیل طبیعت گرمی که دارد برای آرامش اعصاب و روان مفید می باشد.در میان نسخه های قدیمی که از گزنه به عنوان متریال اصلی استفاده می شده است آن را به عنوان ماده ای مؤثر برای شستشوی کلیه، ضد سرطان و خونریزی، زیادکننده شیر مادر، برطرف کننده خستگی، ضد ریزش موی سر و درمان پروستات یاد شده است.

• دمنوش آرامش دارچین

از خواص و فواید درمانی دارچین سخن بسیار است که در چند خط نمی گنجد. این ادویه ی مفید برای تنظیم قند خون مفید است و خواص ضداسپاسمی دارد. دارچین ضد میکروب و ضدالتهاب بوده و انرژی تان را افزایش می دهد و به سادگی می تواند یک داروی آرامش بخش اعصاب و روان باشد، ادویه ای که برای درمان بی اشتهایی و نفخ معده نیز تجویز می شود.

• دمنوش آرامش چای سفید

چای سفید چای محبوب و موردعلاقه امپراتورهای چینی مانند چای سبز بدون تخمیر تهیه می شود، این چای پرخاصیت و فایده از گذشتگان به عنوان نسخه ای برای آرامش بخش اعصاب، مقوی قلب و عروق، مقابله کننده با پوکی استخوان و مبازره کننده با آنفلوانزا مورد استفاده بوده است.

دمنوش ها و چای های گیاهی مفید و مضر برای زنان باردار