علامت بدنی یا نشانه جسمانی و اختلالات وابسته (یا طبق DSM-IV-TR اختلال های شبه جسمی) انواع اختلال هایی را شامل می شوند که طی آن اضطراب و تعارض های روانی به مشکلات یا شکایت های جسمانی تبدیل می شوند. این مشکلات جسمانی باعث اختلال در زندگی روزمره می شود. این اختلال با اینکه علائم جسمانی دارند اما در حقیقت مشکلات روانی هستند. زیرا هیچ نابهنجاری جسمانی وجود ندارد که بتواند شکایت جسمانی را توجیه کرد. مثلا فردی که به دلیل اضطراب، دچار سردرد شدیدی می شود که حتی با دارو هم متوقف نمی شود یا فردی که به دلیل تنش دچار تهوع و استفراغ و دل درد می شود. یعنی هیچ آزمایشی دال بر مشکل جسمانی وجود ندارد.
علل اختلال علائم جسمی چیست؟
علل اختلال علائم بدنی، عبارتند از:
- ژنتیک
- علل محیطی
- اختلالات خلقی
- سابقه خانوادگی
- عزت نفس پایین
- بی ثباتی احساسی
- اختلالات شخصیتی
- الگوهای آسیب زای خانواده
- سوء استفاده جنسی و آزار جسمی
- حساسیت به درد هم جسمی و هم عاطفی
زنان بیشتر تحت تأثیر اختلالات علائم بدنی قرار می گیرند. این بیماری بیشتر در افرادی که بیش از ۳۰ سال سن دارند دیده شده است. اما می تواند از دوره نوجوانی شروع شود و برای مدت طولانی تری ادامه یابد.
درمان اختلال علائم جسمی
- روان درمانی: روان درمانی، قدم اول مناسبی در جهت درمان اختلال علائم جسمی است. رویکرد شناختی-رفتاری یکی از رویکردهای روان درمانی مفید برای این اختلال می باشد. در این رویکرد شما با یک تراپیست بر روی افکار و الگوهای نامعقول و منفی کار می کنید.تراپیست با شما کار می کنید تا وقتی آن افکار به ذهنتان هجوم می آورند راه های مناسب تری برای پاسخ دادن در شرایط استرس زا پیدا کرده و به شکل کارآمد از آن عبور کنید. همچنین روش های مختلفی برای کنترل اضطرابتان یاد می گیرید.
- دارو درمانی: داروهای ضدافسردگی می توانند برای اختلال علائم جسمانی مفید بوده و سطح اضطراب را پایین آورند. این داروها همراه با روان درمانی بسیار کارآمد خواهند بود. داروهای ضدافسردگی عوارض جانبی دارند، مطمئن شوید که متخصص تمام این عوارض را با شما در میان گذاشته تا منجر به افزایش اضطراب شما نشود.
سوالاتی که بهتر است از روانشناس خود بپرسید
- اگر مبتلا به اختلال علائم جسمانی هستم، آیا تمام نشانه هایی که حس میکنم در ذهنم هستند؟
- دلیل احتمالی اختلال من چیست؟
- بهترین روش درمان برای من کدام است؟ آیا نیاز به روان درمانی یا دارو درمانی دارم؟
- آیا در این رویکرد درمانی میتوانم روند زندگیم را تغییر دهم؟ مثلا یاد بگیریم چگونه استرسم را کنترل کنم تا نشانه های اختلالم هم کمتر شوند؟
- هر چند وقت یک بار لازم است برای آزمایشات جسمی به دکتر مراجعه کنم؟
- چگونه با اختلال علائم جسمی زندگی کنیم؟
این اختلال ممکن است هرگز صد درصد از بین نرود، اما شما می توانید یاد بگیرید چگونه به شکلی موثر نشانه ها را کنترل کرده و زندگی عادی داشته باشید. دیدن روانشناس تان مهمترین مرحله درمان است. اگر نشانه ها ادامه پیدا کنند احتمالاً دلسرد و خسته می شوید اما به یاد داشته باشید که اختلالات روان تنی برای درمان نیاز به زمان دارند.پس اگر حس می کنید به این اختلال مبتلا هستید حتما به متخصصین مراجعه کنید.
بیماری اختلالات تجزیه ای یا گسستی چیست؟
