بزاق دهان چه نقشی دارد؟

اکثر افراد این باور را دارند که تمامی مواد موجود در بدن دارای فایده هستند و خواص درمانی مخصوص به خود را دارا می باشند.در آمریکای جنوبی این باور وجود دارد که بزاق دهان خارش ناشی از گزیدگی پشه و کک را برطرف می کند. امروزه علم دریافته است که بزاق دهان دارای ترکیب درمانی است.بر اثر این یافته ها، دانشمندان درصدد برآمدند تا بزاق دهان را بررسی کنند و آن قسمت از ترشحات را که به بهبود زخم ها و سوختگی کمک می کند، به دست بیاورند.بزاق دهان، مواد موثر برای درمان را دارد از جمله عوامل ضد میکروبی، آنزیم ها، آنتی بادی ها، عوامل رشد و حتی ماده مسکن. پروتئینی به نام لیزوزیم (Lysosyme) باعث اختلال در عملکرد باکتری و خنثی سازی آن می شود. گفته می شود که برخی از پروتئین های بزاقی نیز ویروس های HIV را خنثی می کند.به نقل از سایت «Readersdigest» بزاق دهان حاوی عوامل ضد باکتری، ضد ویروسی، ضد قارچی و ضد التهابی است. لیکوسیت (Leukocyte) نوعی عامل بازدارنده در بزاق دهان، هم خاصیت ضد باکتریایی و هم ضد ویروسی دارد و باعث بهبود زخم می شود.
نیتریت ها که به طور طبیعی در بزاق دهان یافت می شود، به محض تماس با پوست، به اکسید نیتریک تبدیل و مانع از رشد باکتری می شود. بزاق دهان، با خنثی ساز اسید از مری و لوله گوارش محافظت می کند.محققان می گویند نوعی ماده مسکن در بزاق به نام اپیوفین از مورفین قوی تر است.لیس زدن زخم، یک واکنش غریزی در بسیاری از حیوانات است، زیرا تقویت کننده سیستم ایمنی و کاهش دهنده درد است. غدد بزاق، روزی ۲ تا ۳ پینت (معادل ۴۷۳ میلی لیتر) بزاق را طی روز تولید می کند. کمبود ترشح بزاق باعث پوسیدگی دندان ، عفونت و قارچ دهانی می شود. بر اساس دیدگاه طب شرقی، برای حفظ سلامت به تولید بزاق دهان نیاز است. از آن جا که بزاق دهان حاوی میزان زیاد پتاسیم است، به بهبود عملکرد بدن کمک می کند. در طب شرقی تأکید می شود که نباید بزاق دهان را بیرون ریخت.

فواید بزاق دهان

۱. از بین بردن آلودگی های دهان

باکتری ها، ویروس ها و مخمر های زیادی درون دهان جمع می شوند و به لثه ها، زبان و دندان ها می چسبند. این آلودگی ها مشکلات زیادی برای سلامتی دهان و دندان به وجود می آوردند. بزاق تمام این موارد را از درون دهان پاک سازی می کند و از طریق دستگاه گوارش به بیرون از بدن می فرستد.

۲. محافظت از دهان، دندان و دستگاه گوارش

بزاق اسید های موجود در مواد غذایی و نوشیدنی هایی که می خوریم را خنثی می کند. این کار مانع از آسیب دیدن دندان ها و بافت های نرم دهان و دستگاه گوارش می شود. بزاق دهان از مری در برابر تحریک کننده های مضر محافظت می کند و مانع از بروز سوزش معده می شود. در حقیقت ترشح بزاق شما را در برابر ریفلاکس معده در امان نگه می دارد.

علل خشکی دهان چیست؟

۳. پیشگیری از پوسیدگی دندان

دندان درد، مشکلی است که حتی فکر کردن به آن می تواند آزاد دهنده باشد. یکی از فواید بزاق دهان این است که از دندان ها در برابر اسید های موجود در دهان محافظت می کند. بزاق به عنوان یک محافظ طبیعی دهان در برابر اسید ها عمل کرده و آنها را خنثی می کند.

در حقیقت ترشح بزاق است که مانع از پوسیدگی دندان ها و ایجاد حفره درون آن ها می شود. بزاق حاوی یون های کلسیم و فسفات است. این یون ها برای ترمیم قسمت های آسیب دیده دندان مفید هستند و روند پوسیدگی دندان را معکوس می کنند.

۴. تشکیل شدن پلاک های سالم در دهان

وقتی صحبت از تشکیل شدن پلاک درون دهان می شود، همه به یاد پلاک های دندانی می افتند که زیبایی دندان هایشان را خراب می کند. در صورتی که همه پلاک هایی که در دهان تشکیل می شوند بد نیستند.

پروتئین های موجود در بزاق منجر به تولید نوعی پلاک مفید در دهان می شوند. بزاق ابتدا میکروب ها و ضایعات روی دندان ها را پاک سازی می کند و سپس روی آن ها را با نوعی پلاک می پوشاند. این پلاک ها تمام باکتری های آزادی که در دهان وجود دارند را جذب می کنند. سپس موقع جویدن غذا با آن ترکیب شده و از بدن خارج می شوند.

۵. ضدعفونی و ترمیم زخم های دهان

گاز گرفتن لب و به وجود آمدن زخم یا آفت درون دهان شایع است. یکی دیگر از فواید بزاق دهان این است که به درمان این زخم ها کمک شایانی می کند. بزاق دهان را ضدعفونی کرده و بافت های آسیب دیده در لب ها، دهان و لثه ها را ترمیم می کند.

بزاق دهان میزان استرس فرد را نشان می دهد

استرس باعث می شود بدن در شرایط "گریز یا فرار" قرار بگیرد. اضطراب، افزایش هورمون آدرنالین، افزایش ضربان قلب و همچنین افزایش ترشح بزاق را در پی دارد. غده های بزاقی آنزیمی به نام "آلفا آمیلاز بزاقی" را دهان ترشح می کنند که وجود این آنزیم نشاندهنده استرس فرد است.استرس و ناراحتی های احساسی و روانی که یک زن باردار تجربه می کند می تواند بر روی جنین او هم تاثیر بگذارد. گروه پزشکی جان هاپکینز با اندازه گیری میزان آنزیم آلفا آمیلاز بزاقی مادر، میزان تاثیر استرس مادر بر روی جنین را اندازه گرفتند. آنها میزان تغییرات طبیعی میزان آنزیم بزاقی آلفاآمیلاز را در طول دوره بارداری اندازه گرفتند و به الگویی دست یافتند که در حال بررسی بر روی آن هستند.