آیا شرایطی وجود دارد که در اثر آن ها نتوانیم ایمپلنت انجام دهیم؟ آیا محدودیت برای انجام ایمپلنت دندانی وجود دارد؟ آیا بیماری یا شرایط فیزیکی وجود دارد که روی کاشت دندان به روش ایمپلنت تاثیر بگذارد؟ این سوالات در مطب دندانپزشکان و کلینیک دندان از طرف بیمارانی که یک یا چند دندان خود را از دست داده اند و قصد دارند ایمپلنت انجام دهند مکرر مطرح می شود. سوالات بسیار زیاد دیگری نیز طبق شرایط و بیماری هایی که هر فرد دارد مطرح می شود مانند اینکه آیا افراد سیگاری هم می توانند ایمپلنت دندان انجام دهند؟
ایمپلنت ها چگونه کار می کنند؟
کاشت دندان از طریق ریشه دندان مصنوعی در استخوان فک انجام می شود که به طور دائمی جایگزین ریشه دندان طبیعی می شود. پایه ایمپلنت دندان که معمولاً از جنس تیتانیوم ساخته می شود، به داخل فک وارد می شود و در نهایت استخوان فک با ایمپلنت جوش می خورد و در نتیجه فرآیند بهبودی به نام استخوان سازی انجام می شود.آیا همیشه می توان از ایمپلنت های دندانی برای جایگزینی دندان های از دست رفته استفاده کرد؟
علاوه بر سلامت عمومی دهان و دندان شما، لازمه اصلی کاشت دندان داشتن استخوان به اندازه کافی در فک است. اگر استخوان فک شما به اندازه کافی عمیق یا پهن نباشد، ممکن است قبل از قرار دادن ایمپلنت دندان، به پیوند استخوان نیاز داشته باشید. زیرا جویدن یک عملیست که به قدرت نیاز دارد و می تواند فشار زیادی به فک شما وارد کند.
ایمپلنت ها باید به اندازه کافی بزرگ و محکم باشند تا در برابر نیروهای جویدن مقاومت کنند و بنابراین باید استخوان کافی برای پشتیبانی از کاشت دندان به روش ایمپلنت وجود داشته باشد. اگر استخوان فک نتواند از ایمپلنت محافظت کند، احتمالاً کاشت دندان موفق نخواهد بود. پیوند استخوان می تواند حجم استخوان فک را افزایش دهد تا یک پایه محکم و قابل اعتماد برای ایمپلنت دندان ایجاد کند. اگر فاقد این شرایط باشید، دندانپزشک سایر روش های کاشت دندان را به شما پیشنهاد می دهد.
چه کسانی می توانند ایمپلنت دندان انجام دهند؟
بسیاری از بیماران ایمپلنت را یک سرمایه گذاری ارزشمند می دانند زیرا ایمپلنت دندان یکی از موفق ترین روشهای دندانپزشکی موجود با موفقیت 90-95٪ است. اگر شما علاقه مند به جایگزینی دندان یا دندان های از دست رفته هستید ، ایمپلنت ممکن است گزینه ای مناسب برای شما باشد. بیشتر افراد کاندیدای خوبی برای ایمپلنت دندان هستند. به احتمال زیاد ، متخصص ایمپلنت برای تعیین اینکه آیا ایمپلنت بهترین راه حل برای شماست یا نه، به دنبال معیارهای زیر و همچنین مکان دندان از دست رفته شما می گردد. یک کاندید خوب برای ایمپلنت دندان باید موارد زیر را داشته باشد:
- سلامتی کلی خوب: از آنجا که ایمپلنت نیاز به یک عمل جراحی دارد ، مهم است که شما از سلامت خوبی برخوردار باشید. بیمارانی که سیگار می کشند ، مشروبات الکلی می نوشند و یا مبتلا به دیابت هستند ، معمولاً در درمان ایمپلنت دندان میزان موفقیت پایین تری دارند زیرا این شرایط می توانند سلامت دهان را پایین بیاورند ، که این امر بر روند بهبودی ایمپلنت تأثیر می گذارد.
- لثه های سالم: داشتن لثه های سالم برای حمایت از ایمپلنت دندان ضروری است زیرا که با استخوان فک همراه است. بیماران با ریسک بالای بیماری پریودنتال (لثه) غالباً نارسایی ایمپلنت دندان را تجربه می کنند.
- استخوان کافی برای پایداری ایمپلنت در فک: برخی از افرادی که استخوان فک خود را از دست داده اند نیز می توانند ایمپلنت دندان انجام دهند ، اما ابتدا استخوان آنها باید با استفاده از روشهای ویژه مانند پیوند استخوان بازسازی شود. از آنجا که ایمپلنت های دندانی با استخوان فک فیوز می شوند ، چگالی و کیفیت کافی استخوان یکی از مهمترین ملزومات برای موفقیت ایمپلنت است.
- تعهد به مراقبت بسیار مناسب از دندانهای ایمپلنت شده و لثه های اطراف آن: ایمپلنت دندان نیاز به بهداشت عالی دندان دارد. تعهد به مسواک زدن و نخ دندان روزانه ، همراه با بازدیدهای دوره ای از دندانپزشک بسیار مهم است. به خاطر داشته باشید که این عادت های بهداشتی در حفظ سلامت و استحکام دندان های طبیعی شما نیز بسیار مهم است. طول عمر ایمپلنت دندان در صورت مراقبت صحیح و منظم از آن می تواند دائمی باشد.
چه افرادی نمی توانند ایمپلنت دندان انجام دهند؟
اکنون که با شرایط طبیعی برای کاشت ایمپلنت آشنا شدید، شاید بخواهید بدانید که چه کسانی نمی توانند ایمپلنت دندان بکارند. متاسفانه وجود برخی شرایط جسمی و بهداشتی باعث می شود که کاشت ایمپلنت برای برخی افراد ممنوع شود. در ادامه به برخی از موارد مهم مرتبط با شرایط کاشت ایمپلنت که آن را برای افراد ممنوع می کنند، آشنا خواهیم شد.
افراد با بیماری پوکی استخوان
کاشت ایمپلنت دندان موفقیت آمیز، به میزان موفقیت جوش خوردن پایه ایمپلنت به استخوان فک بستگی دارد. پوکی استخوان، نوعی بیماری است که در آن استخوان فرد به مرور متخلخل شده و تحلیل پیدا می کند. وجود این بیماری باعث می شود که پایه ایمپلنت به خوبی به استخوان فک جوش نخورد و به مرور زمان لق شده و یا از دهان خارج شود. حتی میزان جوش خوردگی لثه در این افراد بسیار کمتر از دیگران است. معمولا دندان پزشک در این شرایط کاشت ایمپلنت را توصیه نمی کند.
افراد دیابتی
دیابت در واقع نوعی بیماری نقص سیستم ایمنی به شمار می رود. امروزه این بیماری با تجویز انواع دارو و تزریق انسولین به خوبی کنترل می شود. اما افرادی که دیابت کنترل نشده دارند و هیچ دارویی برای آن مصرف نمی کنند، واجد شرایط کاشت ایمپلنت دندان نیستند. کاشت ایمپلنت دندان برای افرادی که از دیابت کنترل نشده رنج می برند، باعث بروز عفونت های شدید لثه خواهد شد. درمان عفونت نیز در این افراد سخت تر است. البته به این موضوع دقت کنید که افرادی که تحت نظر پزشک هستند به راحتی می توانند کاشت ایمپلنت انجام دهند.
افراد تحت درمان شیمی درمانی
به طور کلی شیمی درمانی باعث کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن خواهد شد. این موضوع باعث می شود تا این افراد بسیار بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر عفونت ها قرار بگیرند. بهتر است بدانید که کاشت ایمپلنت ممکن است در روزهای ابتدایی، عفونتی برای لثه ایجاد کند. بنابراین با توجه به ضعف جسمی این افراد در برابر کنترل عفونت، توصیه می شود که تا تقریبا 4 ماه پس از شیمی درمانی و تا تقریبا 6 ماه بعد از پرتودرمانی، کاشت ایمپلنت انجام ندهید.
زنان باردار
یکی از شرایط کاشت ایمپلنت دندان، باردار نبودن فرد است. دوره بارداری برای هر مادری دوره بسیار حساسی بوده و تمام تلاش خود را می کند تا نوزادی سالم به دنیا بیاورد. جراحی کاشت ایمپلنت می تواند برای مادر دردسر ایجاد کند. همچنین باید بگوییم که مصرف برخی داروهای بی حسی نیز در این دوران ممنوع است. جدای از این موارد، با طی کردن پروسه ایمپلنت، خود را در معرض استرس قرار خواهید داد، که این موضوع تاثیر منفی روی جنین دارد. همچنین عکس برداری و قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس نیز می تواند سلامت جنین را تهدید کند. معمولا کاشت ایمپلنت دندان باید به بعد از زایمان موکول شود.
افرادی با مشکلات قلبی
قبل از هر کاری دندان پزشک باید از سلامت قلب بیمار اطلاع پیدا کند. افرادی که طی 6 ماه گذشته سکته قلبی را تجربه کرده اند و یا اینکه هرگونه جراحی قلب داشته اند، نباید کاشت ایمپلنت انجام دهند. این موضوع می تواند به عنوان یک حرکت استرس زا فرد را دچار شوک کند. همچنین افرادی که ضربان قلب نامنظم دارند نیز نمی توانند در معرض شرایط جراحی و استعمال داروهای بی حسی و استرس قرار گیرند. بهتر است بدانید که اگر شرایط قلب فرد به وضعیت ثابتی برسد، به راحتی می توان کاشت ایمپلنت دندان را انجام داد.
در حین پروسه پرتودرمانی
پرتودرمانی یکی از انواع روش های درمان سرطان است که ذرات پرانرژی یا امواج مانند اشعه ایکس، اشعه گاما و پرتوهای الکترونی، با استفاده از نوع معینی انرژی جلوی رشد و تقسیم سلول های سرطانی را می گیرند. در حقیقت پرتودرمانی اثر شیمی درمانی را افزایش می دهد و در تومورهای حساس، قبل، بعد و هم زمان با شیمی درمانی استفاده می شود. از آنجایی که این اشعه ها اثرات سمی روی بافت های دهان و دندان دارند، در حین پروسه درمان پرتودرمانی یا رادیوتراپی نمی توان کاشت ایمپلنت را انجام داد. این موضوع به دلیل بهبود نیافتن بافت لثه پس از جراحی ایمپلنت است.
افرادی که بیس فسفونات مصرف می کنند
بیس فسفونات داروی درمان پوکی استخوان به شمار می رود. البته این دارو طی شیمی درمانی، سرطان های پروستات، روده، سینه و استخوان نیز در مدت زمان مشخصی به بیمار تزریق می شود. تحقیقات گسترده روی این دارو نشان داد اگرچه این دارو فرایند تحلیل استخوان و کاهش تراکم استخوان را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد، اما در حین مصرف آن، کاشت ایمپلنت دندان موفقیت آمیز نخواهد بود.
بیماری در سیستم ایمنی بدن مانند لوسمی
از دیگر افرادی که نمی توانند ایمپلنت دندان انجام دهند مبتلایان به بیماری های سیستم ایمنی مانند لوسمی هستند. تقریباً هر شخصی که سیستم ایمنی بسیار ضعیفی داشته باشد نمی تواند نتیجه خوبی از کاشت پایه ایمپلنت در استخوان فک خود بگیرد. بیماری های سیستم ایمنی بیماری هایی هستند که با مبتلا شدن به آنها سیستم ایمنی بدن به بافت های خود حمله کرده و آن ها را تخریب می کند. این بیماری ها که معمولا فرد را با درد شدید یا ناتوانی های گوناگون روبرو می کنند؛ یکی دیگر از موارد محدودیت برای انجام ایمپلنت دندانی هستند. لوسمی، ایدز و MS برخی از این نوع بیماری های سیستم ایمنی بدن هستند. زمانی که می خواهید ایمپلنت دندان انجام دهید باید بدن شما و به خصوص استخوان هایتان از سلامت کافی برخوردار باشند. همچنین حفظ بهداشت دهان و دندان و دارا بودن شرایط مناسب در دهان و دندان به خصوص بافت لثه و استخوان فک که باید پایه ایمپلنت را حمایت کند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. برخی مطالعات نشان می دهد که خطر عدم موفقیت کاشت دندان به روش ایمپلنت در افرادی که به بیماری های سیستم ایمنی مبتلا هستند؛ بسیار بالاست. ایجاد التهاب که یکی از عوارض جانبی بیماری سیستم ایمنی است؛ بهبود بافت لثه در این بیماران پس از کاشت ایمپلنت را مختل می کند.
کشیدن سیگار و قلیان
سیگار کشیدن یا استفاده از قلیان و پیپ نه تنها یکی از دلایل مهم از دست دادن دندان ها است بلکه می تواند محدودیت برای انجام ایمپلنت دندانی ایجاد کرده و اثر نامطلوبی نیز روی ایمپلنتهای دندانی داشته باشد. مطالعات انجام گرفته روی افراد سیگاری نشان میدهد که درصد موفقیت کاشت دندان به روش ایمپلنت در این افراد ۱۵ درصد کمتر از افراد غیرسیگاری است. همچنین خطر ایجاد عفونت در لثه پس از انجام ایمپلنت برای افراد سیگاری بسیار بالاست. بنابراین توصیه می شود تا زمان بهبودی کامل ایمپلنت دندان و جوش خوردن آن از سیگار کشیدن خودداری کنید.
محدودیت سنی
از دست دادن یک یا چند دندان در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد. برای ایمپلنت کردن جای خالی دندان از دست رفته حداقل یا حداکثر سن مطرح نیست بلکه تمام افرادی که از سلامتی عمومی کافی برخوردار باشند و بافت لثه و استخوان فک سالمی داشته باشند؛ می توانند ایمپلنت دندان انجام دهد. اما نوجوانان و کودکان بهتر است انجام ایمپلنت دندان را تا پایان دوران رشد خود به تعویق بیاندازند تا فک آنها به اندازه کافی رشد کرده و رشد آن متوقف شود. به این ترتیب احتمال لق شدن ایمپلنت کاشته شده کاهش یافته و درصد موفقیت آن بیشتر می شود. معمولاً ایمپلنت دندان روی افراد کوچکتر از ۱۸ سال انجام نمی شود و دندانپزشک توصیه می کند که فرد تا پایان رشد کامل فک خود منتظر بماند. همچنین حداکثر سن نیز برای ایمپلنت مطرح نیست به طوریکه بسیاری از سالمندان برای رهایی از دندان های مصنوعی دردسر ساز به کاشت ایمپلنت یا اوردنچر روی می آورند که میزان موفقیت آن نیز بیش از ۹۵ درصد است.
بیماران تحت رادیوتراپی به خصوص در ناحیه فک و صورت
انجام رادیوتراپی می تواند محدودیت برای انجام ایمپلنت دندانی ایجاد کند و اثر نامطلوبی روی ایمپلنت های دندانی مخصوصاً در قسمت عقب آرواره داشته باشد. بنابراین به افرادی که در حال انجام رادیوتراپی به خصوص در ناحیه فک و صورت هستند توصیه می شود ایمپلنت دندان را تا پایان رادیوتراپی به تعویق بیاندازند. چون اشعه رادیوتراپی اثرات سمی روی بافتهای دهان و دندان دارد و ممکن است موجب به تاخیر افتادن بهبود بافت لثه پس از کاشت ایمپلنت شود.