بکرایی (Aegle marmelos) متعلق است به خانواده سداب و در هند، ایران، پاکستان و بنگلادش دیده شده است. این گیاه در هند به صورت سنتی به عنوان دارو و غذا مورد استفاده قرار می گیرد. بکرایی در ختچه ای در اندازه متوسط است. خاردار و دارای برگ های مرکز نسبتاً دراز به طول ۵ سانتی متراست و برگچه های آن ظاهر بیضوی نوک تیز نازک دارند. گل های آن دارای مشخصات کلی انواع Citvusها و به رنگ سفید مایل به به سبز است. منشأ اصلی آن در هند بوده است. در جنوب ایران نیز وجود دارد میوه اش مدور به رنگ خاکستری گوشت دار و دارای طعم شیرین است. پوست بسیار سفتی دارد بسیار خوشبو و طعم مطبوع دارد. و میوه آن ارزش درمانی دارد.
شرایط محیط رشد
بکرایی در شرایط جنگلی خشک در دامنه ها یا شیب های شمالی یافت می شود.نواحی مرکزی هند و جنوب نپال خوب رشد می کند.در رنج وسیعی از شرایط خاکی رشد خواهد داشت و مقاومت خوبی به شرایط غرقابی دارد.به تغییرات دمایی نیز بسیار مقاوم می باشد.برای تولید میوه به گذراندن فصل خشک نیاز دارد.برای نگهداری به کود یا تغذیه زیادی نیاز ندارد و با حداقل های آبیاری و تغذیه ای می تواند به رشد خود ادامه دهد.اما بهترین رشد را در خاک غنی و زهکشی خوب خواهد داشت.
خواص میوه بکرایی
تحقیقات نشان می دهد که مصرف یک محصول حاوی میوه بکرایی و صمغ بوسولیا به افراد مبتلا به آسم کمک می کند تا بهتر نفس بکشند. مشخص نیست که آیا این اثرات ناشی از بکرایی، بوسولیا یا ترکیب آن است. بیماری ناشی از عفونت باکتری شیگلا (شیگلوز) نیز به کمک آن بهبود می یابد. تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف پودر میوه خشک شده بکرایی به مدت ۳ روز، تعداد مدفوع را در افراد مبتلا به اسهال ناشی از عفونتی به نام شیگلوز کاهش نمی دهد.
بکرایی خاصیت ضد سرطانی دارد
یکی از مهم ترین میوه ها با خواص ضد سرطانی میوه بکرایی است مغز آن شامل ترکیبات فعال از جمله کارتنوئید ، فنولیک ، آلکالوئید ، ترپنوئید است که علیه بیماری های مزمن استفاده می شوند.شامل ویتامین های C,A ، ویتامین ، ریبوفلاوین ، نیاسین است. همچنین برای درمان انگل های روده استفاده می شود.با کسب نتایج مطلوب و فراهم بودن شرایط تولید تجاری می توان از عصاره این میوه برای درمان انواع عفونت های میکروبی قارچی و به عنوان نگهدارنده غذایی و موثر در جلوگیری از سرطان و پیری زودرس استفاده نمود.
کاهش زخم های معده با بکرایی
میوه بکرایی حاوی ترکیبات فنولیک خاصی است که خواص آنتی اکسیدانی داشته و به مبارزه با زخم های معده کمک می کنند. زخم های معده در اثر نامتعادل بودن سطح اسیدی معده به وجود می آیند.
کنترل کلسترول با بکرایی
می توان عصاره برگ بکرایی را برای کنترل کلسترول خون استفاده کرد. برگ های این درخت خواص درمانی دارند.
رفع مشکلات تنفسی با بکرایی
عصاره های روغن بکرایی را می توان برای درمان اختلالات تنفسی نظیر آسم یا سرماخوردگی استفاده کرد. این روغن ها مقاومت لازم در برابر سرماخوردگی را فراهم می کنند.
بکرایی ضد التهاب می باشد
التهاب را می توان سریعا با استفاده از عصاره بکرایی درمان کرد. کافیست عصاره را بر روی نواحی ملتهب بمالید.
درمان بیماری های قلبی با بکرایی
ترکیب آب میوه بکرایی رسیده با روغن کرمانشاهی و اضافه کردن آن به رژیم روزانه می تواند از بیماری های قلبی پیشگیری کند. این یک روش سنتی است که دهه هاست برای درمان مشکلاتی نظیر حملات قلبی و سکته مغزی مورد استفاده قرار می گیرد.
پیشگیری از یبوست با بکرایی
گفته می شود که میوه بکرایی بهترین داروی طبیعی برای درمان یبوست است. اضافه کردن مقدار کمی فلفل سیاه و نمک به پالپ میوه و مصرف منظم آن باعث از بین رفتن سموم موجود در روده ها می شود. همچنین می توان برای درمان یبوست، این میوه را به شکل شربت مصرف کرد.
کنترل دیابت با بکرایی
میوه بکرایی سرشار از مواد ملین است که برای کنترل قند خون مفید می باشند. این میوه به لوزالمعده انرژی می دهد و باعث می شود تا این عضو به اندازۀ کافی انسولین تولید کند. انسولین کافی برای کنترل قند خون ضروری می باشد.
هشدار در مصرف زیاده روی بکرایی
- مصرف این میوه می تواند با بروز عوارض جانبی نگران کننده نظیر افت قند خون و ناراحتی معده همراه باشد.
- میوه بکرایی حاوی ترکیباتی است که در عملکرد سلول های بدن اختلال ایجاد می کنند. محققان می گویند که این نوع از ترکیبات (که در بسیاری از گیاهان وجود دارند) ممکن است باعث آسیب دیدن کبد، مرگ نورون ها و بروز مشکلات دیگر شوند.
- دوز مناسب مصرف بکرایی به عوامل متعددی مانند سن، سلامتی و چندین شرایط دیگر بستگی دارد. در حال حاضر اطلاعات علمی کافی برای تعیین محدوده مناسب دوزهای بکرایی وجود ندارد. به خاطر داشته باشید که محصولات طبیعی همیشه لزوماً بی خطر نیستند و دوز آن می تواند مهم باشد. حتماً دستورالعمل های مربوطه روی برچسب محصول را دنبال کنید و قبل از استفاده با داروساز یا پزشک یا سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
نحوه تکثیر گیاه بکرایی
بکرایی عموما بوسیله بذر تکثیر می یابد در حالیکه در محیط حفاظت شده کشت گردد و نشای آن به مزرعه انتقال یابد.گیاهچه هایی که از بذر حاصل می شوند تنوع زیادی در بافت، سایز و کیفیت از خود نشان می دهند.در این میوه خوابانید هوایی و نیز قلمه ریشه نیز برای تکثیر کابرد دارد.. در زمین اصلی بین درخت ها ۶ تا ۹ متر فاصله گذاشته شود.