به رشد بیش از اندازه مو در مکان های خاصی از صورت و بدن خانم ها هیرسوتیسم یا پر مویی گفته می شود.موهای زاید صورت یک خانم به طور طبیعی باید کمرنگ و نازک بوده و به آسانی قابل دیدن نباشند.اگر در صورتتان موهای ضخیم و سیاه با الگوی مردانه (خصوصاً در محل ریش و سبیل) رشد کرده،یا اگر در مدت زمان کوتاهی رشد سریع مو در بدنتان داشتید حتماً به پزشک مراجعه کنیدو توجه داشته باشید که این مشکل علاوه براینکه روی ظاهرتان اثر می گذارد، ممکن است مشکلات درونی فراوانی را برایتان ایجاد کند،پس آن را دست کم نگیرید. قبل از گذاشتن تشخیص هیرسوتیسم باید به این نکته توجه داشته باشید که الگوی طبیعی رشد مو بر اساس زمینه نژادی بسیار متفاوت است.
مثلاً سفید پوستان موهای صورتی بیشتری نسبت به سیاه پوستان و نژاد زرد دارندو زنان مدیترانه ای به طور طبیعی موهای بیشتری نسبت به زنان شمال اروپا دارند.علت ایجاد موهای زاید صورت در خانم ها این است که پیازهای مو توسط تستوسترون یاسایر آندروژن ها (هورمون های مردانه) دچار تحریک بیش از حد می شوند.آندروژن ها برجسته ترین هورمون جنسی در مردان هستندو درخانم ها به طور طبیعی معمولاً سطح کمیاز این هورمون های مردانه وجوددارد اما گاهی به عللی این هورمون ها به طور غیر طبیعی افزایش می یابندو منجر به ازدیاد رشد مو می شوند.هیرسوتیسم گاهی در حضور سطح طبیعیِ هورمون ها نیز رخ می دهد که در این مورد معمولاًحساسیت گیرنده های پوست آن نواحی، نسبت به تستوسترون افزایش یافته است.
وارد شدن به دوران ناباروری (یائسگی)
حتی اگر هورمون های شما به طور عادی متعادل باشند، این موضوع همیشگی نخواهد بود. به گفته انجمن آمریکایی تولید مثل (ASRM) وقتی سطوح استروژن در دوران ناباروری کاهش می یابد، آندروژنهایی که قبلا اثر گذار نبودند موجب عوارض ناخواسته مانند موهای زائد می شوند. کلارا وارد متخصص زنان و زایمان می گوید: بسیاری از زنان در دوران یائسگی تغییراتی را در رشد مو، با ریزش مو و ظهور موهای ناخواسته بدن، به ویژه در ناحیه لب و چانه را تجربه می کنند. رشد مو می تواند در حد چند مو و یا به میزان سنگین شبیه ریش باشد و یا می تواند نرم و کرکی یا تیره، ضخیم و خشن باشد. جایگزینی استروژن ممکن است برای زنان با موهای صورت در دوران یائسگی کمک کند اما با پزشک خود صحبت کنید که آیا برای شما مناسب است یا خیر.
غده فوق کلیوی شما بیش از حد فعال است
اگر رشد ناگهانی موهای اضافی را تجربه می کنید، به پزشک خود (یک متخصص غدد و متخصص پوست) مراجعه کنید تا ببینید آیا اختلال عملکرد غده فوق کلیه دارید یا خیر. در سندرم کوشینگ، محصول اصلی غده آدرنال یعنی کورتیزول افزایش می یابد اما همراه با آن اندروژن های اضافی نیز آزاد می شود. در هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، کمبود یکی از آنزیم هایی که کورتیزول تولید می کند، وجود دارد. در نتیجه کورتیزول نمی تواند تولید شود و و پیش ماده ها در عوض کورتیزول به تولید آندروژن می پردازند و این منجر به رشد بیش از حد مو می شود. تومورهای آدرنال که معمولا غیر سرطانی هستند، همچنین ممکن است به اندروژن بیش از حد منجر شوند. تنظیم این شرایط از طریق دارو یا جراحی (در مورد تومور) باید سطح هورمون را بهبود بخشد و باعث کاهش رشد مو شود.
پوست سر چگونه روی رشد مو ها تأثیر می گذارد؟
اضافه وزن و موی زائد
یکی دیگر از عوامل تستوسترون بالا که منجر به رشد موی زائد می شود، اضافه وزن است. دکتر وارد توضیح می دهد: چاقی باعث تغییر ساختار بدن و تولید هورمون ها می شود. وقتی سطح انسولین در بدن بالا است، تولید هورمونهای مردانه را تحریک می کند. چاقی نیز با PCOS (سندرم تخمدان پلی کیستیک) و دیابت مرتبط است که این وضعیت نیز بر سطح انسولین تاثیر می گذارد. اما خبر خوب این است که تغییرات شیوه زندگی می تواند به شما کمک کند تا به مسیر بازگشت برسید. کاهش وزن می تواند باعث کاهش میزان هورمون های مردانه شود که در نتیجه باعث کاهش رشد مو و بهبود کنترل قند و باروری شود. برای کاهش اثرات هیرسوتیم، دانشگاه مریلند پیشنهاد رژیم غذایی کم شکر و چربی ترانس تصفیه شده و غنی از غذاهای آنتی اکسیدان مانند میوه ها و سبزیجات، گوشت بدون چربی و روغن های سالم است
چه افرادی به هیرسوتیسم (پرمویی) مبتلا می شوند؟
یکی از شایع ترین علل هیرسوتیسم (پرمویی در زنان)، تخمدان پلی کیستیک است. کیست تخمدان مانع تخمک گذاری می شود و تغییرات هورمونی به وجود می آورد. در این اختلال هورمونی، سطح آندروژن ها بالا می رود.البته هیرسوتیسم (پرمویی در زنان) می تواند به علت تومورهای تخمدان یا اختلال در غده فوق کلیوی هم باشد.گاهی دلیل خاصی برای آن پیدا نمی شود، یعنی ممکن است همه آزمایش های درخواست شده از بیمار کاملا طبیعی باشد، اما فراموش نکنیم در برخی از نژاد ها، خانم ها پر مو هستند.یکی از این نژادها، نژاد ایرانی است و اغلب خانم های ایرانی از کودکی پر مو هستند، بدون این که هیچ اختلال هورمونی در آنها وجود داشته باشد.
گاهی اوقات رویش مو در نقاطی دیده می شود که اصلا به هورمون حساس نیستند و در اثر مصرف برخی داروها اتفاق می افتد یا ارثی است که می تواند نشانه ای از یک بیماری درونی باشد و باید جدی گرفته شود. در هر صورت، رویش موی ناگهانی در هر فردی به پیگیری نیاز دارد.
