به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، حدود یک پنجم مردان جوان با مشکل کمبود اسپرم مواجه اند، یعنی غلظت اسپرم در مایع منی آن ها، کمتر از ۱۵ یا ۲۰ میلیون اسپرم (بسته به استانداردهای آزمایش) در هر میلی لیتر از مایع منی است.
تعداد کم اسپرم یا کیفیت پایین آن یکی از علت های اصلی ناباروری است. در این نوشتار، به این مشکل که الیگواسپرمی نامیده می شود، پرداخته می شود و علل، راه های تشخیص و گزینه های درمانی موجود آن بررسی می شود:
تشخیص:
اگر پس از یک سال تلاش مداوم برای بچه دار شدن، موفق نشدید، باید به یک مرکز درمان ناباروری مراجعه کنید تا بررسی ها لازم برای ارزیابی وضعیت باروری، از جمله تست مایع منی یا آزمایش اسپرم برای کنترل کیفیت و کمیت اسپرم را انجام دهند.
نتیجۀ نخستین تست مایع منیِ حدود یک دهم مردان، نرمال نیست، اما ممکن است این نتیجه «منفی کاذب» باشد، یعنی این غیرنرمال بودن، لزوماً درست نیست. از این رو، اگر جواب تست اول نرمال نباشد، تست باید تکرار شود. در شرایط ایده آل، تست دوم باید سه ماه پس از تست اول انجام شود، اما اگر در تست اول این گونه به نظر بیاید که تعداد اسپرم بسیار کم است یا اصلاً اسپرم دیده نشود، تست دوم باید خیلی زود انجام شود.
علت های الیگواسپرمی
اغلب هیچ دلیلی برای تعداد کمِ اسپرم یا الیگواسپرمی یافت نمی شود، اما با چندین عوامل ژنتیکی و غیر ژنتیکی مرتبط دانسته می شود:
- یک عدم تعادل هورمونی، مانند هیپوگنادیسم که در آن هورمون به مقدار کم تولید می شود یا اصلاً تولید نمی شود. این وضعیت اغلب دلیلی قابل شناسایی، مانند سندرم کلاین فلتر دارد ( توضیح در بندِ بعد).
- یک مشکل ژنتیکی ارثی، مانند سندرم کلاین فلتر، که در آن مرد با کروموزوم زنانۀ (X) اضافی به دنیا می آید.
- بیضۀ نزول نکرده؛ مشکلی نسبتاً شایع درنوزادان پسر که در آن یک یا هر دو بیضه در محل طبیعی خود، یعنی کیسۀ بیضه، قرار ندارد.
- یک مشکل ساختاری در دستگاه ژنیتال یا تولیدمثلی مردان، مانند آسیب دیدن مجاری اسپرم بر، به دلیل بیماری یا جراحت
یک عفونت تولیدمثلی، مانند کلامیدیا، سوزاک یا عفونت پروستات
- آنتی بادی هایی که به اسپرم حمله می کنند: این آنتی بادی ها به اشتباه اسپرم را به عنوان یک عامل مضر مهاجم شناسایی می کنند و تلاش می کنند آن ها را بکشند. این مشکل به ویژه در مردانی که وازکتومی انجام داده اند، معمول است.
- جراحی پیشین کیسۀ بیضه یا نواحی اطراف آن
واریکوسل (گشاد شدن عروق بیضه ها)
- مصرف برخی داروها، مانند استفادۀ طولانی مدت از استرویید آنابولیک، درمان جایگزینی تستوسترون، درمان های سرطان (شیمی درمانی) و برخی آنتی بیوتیک ها
مشکلات اسپرم در مردان
مشکلات اسپرم در مردان شایع بوده ویکی از علل شایع نازایی می باشد. این مشکلات میتواند شامل شکل غیر طبیعی اسپرم، کم تحرکی و..باشد. هر گاه تعدا اسپرم ها کمتر از ۱۵ ملیون در هرسی سی مایع منی باشد،اولیگو اسپرمی نامیده میشود. تعداد اسپرم در مردان میتواند تحت تاثیر عوامل مختلف کاهش پیدا کند. اختلالات هومونی (هیپوگنادیسم)،اختلالات ساختاری مجاری بیضه از جمله علل اولیگواسپرمی هست. بیضه های شکمی و نزول نکرده،پتانسیل کافی برای ساخت اسپرم ندارند. دمای محیط داخلی وحفره شکم،بالاتر از کیسه بیضه بوده و این دمای بالا روی تعداد و کیفیت اسپرم تاثیر سو دارد. سیستیک فیبروزیس، نوعی بیماری سیستمیک بوده که منجر به افزایش غلظت مخاط ها و مایع منی می شود. این مایع غلیظ اجازه تحرک کافی به اسپرم نداده و منجر میشوند تعداد اسپرم کمتری به رحم وارد شود. مصرف داروهای هورمونی نظیر تستوسترون و داروهای آنابولیک و بدن سازی،مصرف سیگار و الکل نیز منجر به کاهش تعداد اسپرم در مایع منی می شود.
عفونت های مزمن تناسلی
عفونت های مزمن تناسلی (هم چون کلامیدیا وسوزاک)، از طریق التهابی که در مجاری ایجاد می کنند، انتقال اسپرم به رحم را کاهش داده و منجر به نازایی می شوند. در درمان اولیگواسپرمی، توصیه به رفع مشکل زمینه ای و ساختاری، ترک سیگار و الکل و..می شود. مصرف مکمل های زینک، آهن، منیزیم و...ساخت اسپرم را افزایش داده وبه عنوان یکی از درمان های کمک کننده به بیماران توصیه میشود. در نهایت، می توان از روش های همچون Ivf به طور آزمایشگاهی جهت باروری تخمک استفاده کرد.
