به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از نی نی سایت، بدن نوزادان به ویژه در ماه های اول زندگی بسیار آسیب پذیر است. شاید در اطراف خود نوزادانی را مشاهده کرده باشید که پشت سر آنها در عوض گرد بودن، حالتی تخت و کشیده دارد. بسیاری از محققان کانادایی در بررسی های خود دریافتند که بیش از نیمی از نوزادان 2 ماهه، دارای سر تخت بوده و به نوعی عادات والدین می تواند یکی از دلایل این امر باشد. برخی مطالعات نشان می دهد که سندروم سر تخت اغلب دائمی بوده و ظاهر سر نوزادان را تغییر می دهد. این مورد علاوه بر جنبه ظاهری، تأثیر دیگری نیز بر سلامت آنها به جا می گذارد. مطالعات انجام شده بر نوزادانی که دارای سندروم سر تخت بودند حاکی از آن است که این وضعیت، شرایط خطرناکی را برای نوزادان رقم زده و آنها را در معرض ابتلا به «سندروم مرگ ناگهانی» قرار می دهد.
استخوان سر نوزادان بسیار نرم بوده و اگر به هنگام خواب در یک وضعیت قرار گیرد، به همان شکل تغییر می یابد. «سندروم سر تخت» زمانی بروز می کند که قسمتی از سر بر اثر اعمال فشار صاف و تخت می شود. به طور کلی دو نوع «سندروم سر تخت» در نوزادان دیده می شود. یک نوع از این سندروم تنها یک طرف سر نوزاد را درگیر می کند که به سندروم "سر تخت وضعیتی" معروف است. این حالت زمانی رخ می دهد که یک طرف سر نوزاد تحت فشار مستمر و روی یک سطح قرار گیرد. نوزادان به دلیل نرم بودن استخوان سر بیشتر به این سندروم مبتلا می شوند. نوع دیگری از «سندروم سر تخت»، حالتی است که نوزاد مدت طولانی به پشت خوابیده و به همین دلیل پشت سرش به مرور صاف و تخت می شود. این حالت سر نوزاد را پهن تر و کوتاه تر می کند.
دلایل سر تخت در نوزادان
جمجمه سر نوزادان از صفحه هایی تشکیل شده که فاصله زیادی از یکدیگر دارند و با رشد آنها، این صفحه ها به مرور به هم متصل می شوند. از آن جایی که از بدو تولد تا چند ماه نخست، استخوان های جمجمه بسیار نرم و انعطاف پذیرند، با کوچک ترین فشاری تغییر شکل می دهند. مشاهده قسمت تخت در پشت یا کناره های سر، برجستگی در یک طرف سر، تمایل یکی از گوش ها به سمت جلو و نیز چهره نامتعادل صورت از علائمی است که در «سندروم سر تخت» نوزادان قابل مشاهده است. از آن جایی که بسیاری از والدین نوزادان خود را هنگام خواب به پشت می خوابانند، شمار نوزادان مبتلا به «سندروم سر تخت» بسیار گسترش یافته و از همین رو احتمال ابتلا به «سندروم مرگ زودرس» نیز افزایش می یابد. از سوی دیگر، نوزادانی که معمولا به یک طرف می خوابند، به دلیل نامناسب بودن وضعیت گردن، بیشتر دچار این سندروم می شوند.
گاهی جمجمه نوازد داخل رحم مادر شکل می گیرد و گاه مایع آمنیوتیک کافی برای جای گرفتن جنین درون آن وجود ندارد. در این حالت، سر جنین در زمان خروج از کانال زایمان به طور موقت دچار تغییر شکل می شود. این حالت گاهی در چند قلوزایی و به دلیل کمبود فضا داخل رحم رخ می دهد که معمولا بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می یابد. زایمان زودرس بیشترین تأثیر را در تولد نوزادانی با شکل سر غیر عادی دارد چرا که جمجمه آنها مراحل تکاملی را به طور کامل طی نکرده و به نوعی ناقص است. برخی مشکلات عضلانی نیز می تواند باعث بروز «سندروم سر تخت» شود که در برخی نوزادان این حالت بروز می کند. گاهی نوزادان عضلات سفتی در ناحیه گردن دارند که مانع از حرکت سر به یک طرف می شود و این بدان معناست که سنگینی سر غالبا در طرف دیگر قرار داشته و موجب صاف و تخت شدن آن قسمت سر می شود. یکی از عواملی که در بروز این سندروم نقش دارد، اتصال زودهنگام صفحه های جمجمه ای است که به ندرت در نوزادان رخ می دهد. این حالت، سر نوزاد را از شکل طبیعی خارج کرده و تنها با عمل جراحی به وضعیت اولیه باز می گردد.
راه کارهای مقابله با این سندروم
«سندروم سر تخت» در میان نوزادان در حال افزایش است و همین مسئله نگرانی محققان را در خصوص افزایش آمار «سندروم مرگ ناگهانی» در برداشته است. به دلیل تعدد عوامل بروز صافی سر در نوزادان، دیگر به پشت خواباندن آنها علت اصلی به شمار نمی رود. چه بسا بسیاری از نوزادانی که به پشت دراز کشیده و به عبارتی ساعات زیادی از شبانه روز را در این حالت سپری می کنند، احتمال بروز این سندروم در آنها افزایش می یابد. برای کاهش درصد ابتلا به «سندروم سر تخت»، والدین با مراجعه به پزشک و توجه به وضعیت کودک می توانند توصیه هایی را دریافت کنند که کمک شایانی به بهتر شدن شکل سر نوزاد می کند.
یکی از مؤثرترین راه کارها برای کاهش تختی سر نوزادان این است که والدین باید در طول روز آنها را وادار کنند تا به شکم دراز کشیده و حتی در همان حالت بازی نمایند. پزشکان توصیه می کنند که بهتر است نوزاد را در زمان هوشیاری و بعد از غذا خوردن، به شکم برگردانده و اجازه ندهید به پشت بچرخند. چنانچه این کار را از بدو تولد در مورد نوزادان انجام دهید، هرگز دچار چنین سندرومی نمی شوند. ولی اگر کودکتان بزرگ تر بوده و در مقابل این حرکت مقاومت می کند، بهتر است در فواصل مختلف و با گذاشتن اسباب بازی یا تولید صدا در سمت دیگر، توجه او را جلب کرده یا در جهت مخالف بنشینید تا کودکتان مجبور شود به آن سمت بچرخد.
زمانی که نوزاد دراز می کشد، او را وادار کنید تا جهت خوابیدن خود را تغییر دهد و از اعمال فشار بیش از حد روی یک نقطه از سر او جلوگیری شود.
اگر چراغ متحرکی در اتاق دارید، آن را در زمان خوابیدن نوزاد در جهات مختلف حرکت دهید تا او وادار شود جهت خوابیدن خود را تغییر دهد.
در زمان بازی با کودک، او را روی سطحی سفت و صاف قرار دهید. این کار باعث رشد و تقویت عضلات گردن می شود.
در زمان حمل کودک، سمتی که او را در آغوش می گیرید مدام تغییر دهید.
از گذاشتن نوزاد در وسیله هایی که مجبور است تمام مدت به پشت دراز بکشد، خودداری کنید. از رها کردن نوزادان داخل اتومبیل یا حتی داخل تخت یا خانه جدا پرهیز نمایید. تا جایی که می توانید نوزاد را صاف ننشانید. این کار باعث اختلال در رشد مهره های کمر می شود. به شکم خوابیدن کودک بهترین تمرین برای بالا بردن انعطاف پذیری عضلات نوزادان است.
یکی از روش هایی که پزشکان در مواجه با چنین نوزادانی به کار می گیرند، استفاده از کلاه های مخصوصی است که در اطراف جمجمه قرار می گیرد و شکل استخوان های سر را گرد و دایره ای نگه می دارد. استفاده از این ابزار در طولانی مدت به بازگشت شکل سر در نوزادان کمک می کند.
