دندان درد کودکان به همان اندازه که برای آنها دردناک است می تواند برای پدرومادرها هم دردسرساز باشد. دندان درد دائمی کودکان معمولا نشان از مسئله ی جدی تری دارد و نیازمند مراجعه به متخصص است. اغلب این دردها ناشی از خرابی دندان یا بیماری های لثه است. درد های کوتاه مدت ممکن است به دلیل ضربه به دندان باشد یا خراشی جزئی دهان یا گیر کردن غذا بین دندان ها. مشکلات مربوط به سینوس ها، گوش و فک هم باعث ایجاد دردی شبیه به دندان درد می شود. در این مقاله به درمان های خانگی مربوط به دندان درد پرداخته شده است.
علائم دندان درد در کودکان
علایم دندان درد کودکان متفاوت میباشد و هر کودک ممکن است دندان درد به روشی متفاوت بروز کند اما اغلب کودکان در این علائم مشترک بوده و همه علائم زیر را دارا میباشند.
- درد دائمی دندان و شکایت کودک از درد دندان که دندان درد دارد.
- بیشتر شدن درد دندان هنگامی که دندان لمس میشود یا غذا خورده میشود.
- درد بیش از حد دندان هنگامی که کودک غذای سرد یا گرم مصرف میکند یا نوشیدنی سرد یا گرم مینوشد.
- تب داشتن و احساس خستگی کردن.
- در صورتی که کودک شما دارای نشانه ها و علائم بالا میباشد حتما وی را نزد دندانپزشک ببرید تا از لحاظ سلامتی دندان وی مطمئن شوید. و یا اگر دندان های وی نیاز به درمان داشت درمان آن ها به موقع انجام گردد.
- دندان درد کودکان دلایل زیادی دارد که باید شناخته و بررسی شود.
تشخیص محل دندان درد
اولین کاری که باید انجام دهید، تعیین منشأ درد است. اگر کودکتان به اندازه کافی بزرگ است، از او بخواهید محل درد را نشان دهد. برای کودکان کوچکتر نیز، در دهان به دنبال ورم و قرمزی روی لثه ها و گونه، پوسیدگی دندان (تغییر رنگ قسمتی از دندان) یا شکستگی دندان بگردید. سعی کنید تا جایی که می توانید محل درد را دقیق تر مشخص کنید تا بتوانید اقدام مؤثرتری برای تسکین آن انجام دهید.
تلاش کنید علت دقیق درد را مشخص کنید
همه دندان دردها واقعاً دندان درد نیستند. گاهی اوقات ممکن است کودک زبان یا گونه خود را گاز گرفته باشد، درد لثه داشته باشد یا درون دهانش زخم شده باشد. رویش دندان های جدید نیز می تواند دردناک باشد. تغییر رنگ، شکستگی و لق شدن دندان یا وجود لکه های روشن تر یا تیره تر از رنگ خود دندان بروی آن هم می تواند دلیل درد باشد.
دندان درد، بسته به شدتی که دارد و علت دندان درد ، می تواند علامتی از هر یک از مشکلات دندانی زیر باشد:
- رویش دندان جدید
- لق شدن، شکستگی و/یا افتادن یک پرشدگی
- ساییدگی و/یا پوسیدگی دندان. این مورد باعث ایجاد سوراخ (حفره) در سطح سخت دندان می شود. همچنین، اگر درد بیش از یک روز طول کشید، به احتمال زیاد علت درد همین است. معمولاً، در چنین حالتی روی قسمتی از مینای دندان ضایعه ای به رنگ زرد مایل به قهوه ای به وجود می آید. این مشکل بیشتر روی سطح دندان های آسیاب رخ داده و باعث یک درد مبهم می شود.
- لب پریدگی دندان/ ترک خوردگی مینای دندان. گاز زدن به یک جسم سخت، که اغلب سهواً رخ می دهد، می تواند باعث ترک خوردن دندان شود. در اکثر موارد، ترک آنقدر کوچک است که با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیست. در چنین شرایطی، دندان نسبت به مایعات سرد و داغ حساس می شود، اما ظاهر دندان طبیعی است. به علاوه، ممکن است خط شکستگی زیر لثه بوده یا به دلیل ریز بودن به سختی دیده شود.
- عقب نشینی لثه ها. وضعیتی که در آن لثه ها تحلیل رفته و بخش های نرم تر و حساس تر ریشه دندان نمایان می شود.
- بیماری های لثه. در اصطلاح پزشکی به التهاب لثه ها جینجیویت گفته می شود. در این حالت لثه ها قرمز و حساس می شوند. در صورت مسواک نزدن و نکشیدن نخ دندان، حتی ممکن است لثه ها خونریزی کنند. این عارضه می تواند بسیار دردناک بوده اما با تمیز کردن دندان ها و کشیدن مرتب نخ دندان به تدریج رفع می شود.
- آبسه پری آپیکال یا آبسه دندان. اگر درد شدید بوده یا نبض داشته باشد، مطمئناً پوسیدگی به آبسه دندان تبدیل شده است. این به این معنی است که در ریشه دندان یک پاکت چرک تشکیل شده است. در این حالت زدن یک ضربه آرام به دندان نیز باعث افزایش درد می شود. آبسه در صورت درمان نشدن استخوان فک را می خورد. به علاوه، زیر خط لثه نیز یک برآمدگی به وجود می آید. در این وضعیت بیمار می بایست برای عصب کشی به دندانپزشک مراجعه کند.
- گیر کردن غذا. گاهی اوقات تکه های خوراکی های سخت بین دو دندان گیر می کنند. درد ناشی از گیر کردن طولانی مدت غذا بین دندان ها به تدریج بیشتر می شود. فشاری که به خاطر وجود غذا به دندان ها می آید آن ها را به طرفین هل داده و باعث ایجاد ناراحتی در ریشه ها و همچنین خط لثه می شود. کشیدن نخ به شکل صحیح باعث خارج شدن غذاها و توقف درد می شود.
درمان دندان درد کودکان
والدین می توانند برای کاهش دندان درد کودک خود کارهای زیر را انجام دهند.
مسواک و نخ دندان برای دندان درد کودکان
دو طرف دندان های خراب را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید تا باقی مانده غذا از دندان خارج شود. در صورتی که کودک بزرگ شده باشد خودش باید به دندان خود مسواک بزند و نخ دندان بکشد و فقط والدین باید به کار آنها نظارت کنند.
شست و شو با آب نمک برای دندان درد کودکان
برای کاهش درد و ورم اطراف دندان کودک باید آب نمک را در دهانش بچرخاند و بعد از 30 ثانیه آن را بیرون بریزد. برای درست کردن آب نمک حدود نصف قاشق چای خوری نمک را درون یک فنجان آب گرم بریزید و هم بزنید تا حل شود. در صورت ادامه داشتن درد هر چند ساعت یک بار از محلول آب و نمک استفاده کنید.
کیسه ی یخ برای دندان درد کودکان
درون حوله ای یخ یا سبزیجات یخ زده را بپیچید و حدود 15 تا 20 دقیقه کیسه را روی محل درد نگه دارید تا درد کاهش یابد . توجه داشته باشید که یخ را مستقیما روی پوست یا دندان خراب نگذارید.
استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه برای دندان درد کودکان
استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن به طور موقت درد را کم کند. اما برای کاهش درد دندان ، از آسپرین استفاده نکنید. بنزوکائین (بی حسی موضعی) را نیز می توان مستقیما روی دندان خراب استفاده کرد.
روغن سیر برای دندان درد کودکان
روی دندان خراب کودک خود چند قطره روغن سیربریزید زیرا روغن سیر حاوی ترکیبات ضد باکتریایی است و سبب بی حس شدن دندان کودک و کاهش درد آن می شود . در ابتدا کودک کمی احساس سوزش می کند اما بعد از مدت زمان کوتاهی احساس راحتی خواهد کرد.
چای نعنا برای دندان درد کودکان
چای نعناع که طعم خوبی دارد و کودکان راحت آن را استفاده می کنند سبب بی حسی دندان خراب کودک و کاهش دندان درد می شود. برای درست کردن چای نعناع ،1 قاشق چایخوری برگ نعنای خشک را داخل 1 فنجان آب در حال جوشیدن بریزید و بگذارید 20 دقیقه در همان حالت بماند. سپس آن را از صافی رد کنید و با آن دهان کودک خود را بشویید.
سیب زمینی برای دندان درد کودکان
یک عدد سیب زمینی را پوست گرفته ، تکه تکه کنید و رویدندان خراب بگذارید تا درد آن کاهش یابد. برای کاهش دندان درد کودک می توانید یک پوره با سیب زمینی و کمی نمک درست کنید و پوره را در محل درد بگذارید.
اقدامات دندانپزشک برای رفع درد دندان کودک
- دندانپزشک، وسعت و میزان آسیب دیدگی را مشخص می کند.
- در صورت نیازدندان به یک تراش و پرکردن ساده ، آن را ترمیم می کند.
- اگر دندان آبسه کرده باشد چرک را خارج می سازد.
- اگر امکان خوب شدن دندان نباشد آن را می کشد و برای این کار بر حسب سن کودک شما از بیهوشی عمومی استفاده می کند.
توصیه به والدین برای جلوگیری از خراب شدن دندان کودک
- برای جلوگیری از فساد دندان کودک مقداری فلوراید به آب آشامیدنی بیافزایید و یا از قرصهای فلوراید یا قطره های حاوی آن برای کودکتان استفاده کنید.
- برای مسواک زدن کودک از خمیرهای فلوراید داراستفاده کنید.
- به کودک، شیرینی و قند ، کیک و بیسکویت ندهید و همچنین اجازه ندهید آنها از نوشیدنیهای قندی استفاده کنند.
- دندانهای کودکتان را یکبار در روز مسواک بزنید و تا سنین 6 تا 7 سالگی بر مسواک زدن او نظارت کنید.
- هر شش ماه یکبار کودک چهار ساله خود را نزد دندانپزشک ببرید و او را از همان کودکی با دندانپزشک آشنا کنید.
- بعد از خوردن شیرینی جات، به کودک توصیه کنید آب فراوان بنوشد تا دندانهایش از شیرینی پاک شود.
- دندانهای دائمی عقب کودک را وقتی به سن 7 تا 8 سالگی رسید از نظر وجود شکاف بررسی کنید.
- اگر دندان دائمی کودکان دچار شکستگی یا لب پریدگی شده باشد، نصب یک روکش دندان یا پر کردن دندان ضروری خواهد بود.