عسل مانوکا بعنوان مرهمی طبیعی برای همه نوع زخمی استفاده میشود. خواص عسل مانوکا، مضرات، قیمت و نحوه مصرف آن را در این مقاله بررسی خواهیم کرد. در زمان هایی که دسترسی به آنتی بیوتیک ها مرسوم نبوده مردم زیادی از آن بعنوان ضد عفونی کننده و درمانی موثر استفاده میکرده اند. طرفداران عسل مانوکا همچنین ادعا می کنند که این عسل می تواند سایر ناراحتی ها مثل آکنه تا عفونت سینوس ها را درمان کند.
عسل مانوکا چیست؟
عسل مانوکا همانطور که از اسمش نیز مشخص است، نوعی عسل تک گل بوده که از گیاهی به همین نام تولید می شود. گیاه مانوکا نوعی گیاه رشد یافته در کشور نیوزلند است که هنوز منشاء این گیاه به طور دقیق مشخص نشده است. با این حال زنبورهای اروپایی علاقه زیادی به این گیاه داشته و گفته می شود در قرن 19 میلادی، زنبور عسل اروپایی پای این گیاه را به نیوزلند باز کرده است.
از عسل مانوکا مدت زیادی به عنوان یک روش سنتی استفاده نشده است. علت نیز تازه بودن کشف این گیاه در نیوزلند است که به 300 سال نمی رسد. با این حال تحقیقات نشان می دهد که عسل مانوکا تولید شده توسط زنبور عسل اروپایی از عسل استاندارد قوی تر است. دلیل این امر غلظت بالاتری از متیل گلیوکسال (MGO) گزارش شده در عسل مانوکا است که در نوع خود جالب توجه است.
چرا عسل مانوکا در دنیا معروف شده است؟
عسل مانوکا به عنوان یک پماد طبیعی برای انواع مختلف زخم ها استفاده می شود. این ماده طبیعی به عنوان یک جنگنده با بیماری های خاص در عصر مقاومت در برابر آنتی بیوتیک های معمولی، مورد ستایش قرار گرفته است. طرفداران عسل مانوکا همچنین ادعا می کنند که عسل مانوکا می تواند مشکلات آکنه صورت را برطرف و مشکلات سینوس را درمان کند.
وجود ویژگی های خاص در عسل مانوکا و همچنین خاص بودن طعم و مزه این نوع عسل، محبوبیت بیشتری برای عسل تک گل تولید شده از گیاه مانوکا به همراه داشته است. به همین علت گفته می شود که عسل مانوکا در سال های آتی به عنوان یکی از معروف ترین عسل های دنیا بیشتر از پیش به کشورهای مختلف جهان صادر خواهد شد.
برخلاف بیشتر درمان های جایگزین، شواهد علمی برای حمایت از مزایای درمانی عسل مانوکا وجود دارد. در واقع علم نوین در بسیاری از موارد نتوانسته به اثربخش بودن درمان های جایگزین مثل عسل درمانی، زهردرمانی یا استفاده از ژل رویال برای درمان برخی بیماری ها برسد؛ اما تحقیقات بسیاری از اثرات درمانی عسل مانوکا را تایید کرده اند.
ترکیبات عسل مانوکا
بیشترین خاصیت ضدباکتریایی عسل را هیدروژن پرواکسید ایجاد می کند. بااین حال بعضی از انواع عسل، از جمله عسل مانوکا، خاصیت ضدباکتریایی منحصر به فردی دارند. یکی از ترکیبات ضدباکتریایی اصلی این عسل متیل گلیوکسال یا ام.جی.اُ (MGO) است. ام.جی.اُ از تغییر ترکیب دیگری در عسل مانوکا به نام دی هیدروکسی استون ایجاد می شود که مقدار زیادی از آن در شهد گل مانوکا وجود دارد. هرچه مقدار ام.جی.اُ بیشتر باشد، خاصیت ضدباکتریایی قوی تر می شود.
تولیدکنندگان عسل معیاری برای ارزیابی قدرت عسل مانوکا دارند. این مقیاس یو.ام.اف (UMF) یا فاکتور مخصوص مانوکا است که در محدوده ۵ تا ۲۵ تعریف می شود. این معیار غلظت ۳ ترکیب اصلی این عسل یعنی متیل گلیوکسال، دی هیدروکسی استون و لپتواسپرین را مشخص می کند. برای اینکه عسل تولیدشده از مانوکا برای کارهای درمانی به اندازه کافی قوی باشد، باید حداقل امتیاز ۱۰ را کسب کند. بااین حال، پزشکان و محققان مطمئن نیستند که این رتبه بندی از نظر درمانی معنایی داشته باشد.
خواص درمانی عسل مانوکا چیست؟
هر عسل علاوه بر اینکه خواص عمومی دارد (بین همه عسل ها مشترک است) خواص ویژه ای نیز دارد که بسیار وابسته به منشاء گیاهی آن است.به طور کلی خاصیت ضد باکتریایی قوی عسل مانوکا که آن را به متیل گلیوکسال موجود در آن نسبت می دهند نقطه ی تمایز آن با سایر عسل ها است. همچنین عسل مانوکا دارای خواص ضد ویروسی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است.در زیر به برخی از مهمترین خواص درمانی عسل مانوکا که در منابع مختلف ذکر شده است اشاره می کنیم.
درمان و بهبود زخم ها
مطالعات مختلف نشان داده اند که عسل مانوکا می تواند باعث بهبود زخم ها، تقویت و بازسازی بافت و حتی کاهش درد در بیماران متبلا به سوختگی شود.به عنوان مثال یک مطالعه ی دو هفته ای اثرات استفاده از پانسمان عسل مانوکا را روی ۴۰ نفر که زخم های غیر قابل درمان داشتند بررسی کرده و نتایج آن نشان داد که ۸۸ درصد از زخم ها از نظر اندازه کاهش یافته است.علاوه بر این عسل مانوکای نیوزیلندی ممکن است به بهبود زخم های دیابتی کمک کند.
سلامت دهان و دندان
نکته ی مهم برای جلوگیری از پوسیدگی دندان حذف باکتری های بد از دهان، که عامل ایجاد پلاک می شوند و حفظ باکتری های مفید دهانی که عامل سالم نگه داشتن دندان می شود است.مطالعات نشان داده است که عسل مانوکا باکتری های مضر دهان را از بین می برد و به این طریق از پوسیدگی دندان و ایجاد پلاک بر روی آن جلوگیری می کند.
گلو درد را تسکین می دهد
همانطور که گفتیم نقطه ی تمایز عسل مانوکا با سایر عسل ها در خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهابی آن است. به همین دلیل اگر شما هم معمولا به علت عفونت، دچار گلودرد یا سرفه می شوید عسل مانوکا می تواند به شما در بهبود و کاهش آن کمک کند.علاوه بر این عسل مانوکای نیوزیلندی می تواند با مرطوب نگه داشتن سطح مجاری تنفسی، از خشکی آن که یکی از عوامل شایع برای سرفه و گلودرد است جلوگیری کند.
درمان آکنه صورت
آکنه و یا همان جوش های ریزی که بر روی پوست ایجاد می شوند، معمولا به علت تغییرات هورمونی و بلوغ ایجاد می شوند اما همچنین می توانند به خاطر رژیم غذایی نامناسب، استرس یا رشد باکتری در منافذ مسدود شده ایجاد شوند.به همین دلیل خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی عسل مانوکا می تواند به عنوان یک مرهم مناسب بر روی پوست با باکتری های ایجاد کننده ی آکنه مبارزه کند و باعث کاهش التهاب آنها شود.مطالعه ای که بر روی عسل مانوکا انجام شده است نشان می دهد که عسل مانوکا دقیقا مثل یک صابون ضدباکتری برای پوست عمل می کند و می تواند باعث بهبود جوش ها شود.
خطرات و مضرات عسل مانوکا
برای اکثر مردم، مصرف عسل مانوکا مشکلی ندارد. معمولا هیچ محدودیتی در میزان عسل مانوکایی که میتوانید مصرف کنید وجود ندارد. اما اگر دیابت دارید، قبل از اضافه کردن عسل مانوکا به رژیم خود، با پزشک خود صحبت کنید. عسل گیاهی مانوکا، مانند سایر عسل ها دارای قند بالایی است. پس ممکن است موجب افزایش سطح قند خون شما شود.
همچنین برخی محققان، این موضوع را که عسل مانوکا بهبودی زخم های عمیق در افراد مبتلا به دیابت را کاهش می دهد را زیر سوال میبرند. این به این دلیل است که وقتی MGO به تنهایی استفاده می شود، برای سلول های زنده سمی است. در حالی که گزارش های متعددی درباره درمان زخم های عمیق با عسل مانوکا وجود دارد. اما بازهم تحقیقات بیشتری لازم است.اگر به انواع دیگر عسل حساسیت دارید با دکتر خود مشورت کنید. احتمالا بدون واکنش های حساسیتی نمیتوانید از عسل مانوکا استفاده کنید.
چند نکته مهم در مورد عسل مانوکا
- عسل حاوی مقداری قند است و نباید به میزان زیاد استفاده شود. مصرف قند زیاد می تواند موجب افزایش وزن، بیماری کبدی، بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ شود.
- نباید به کودکان زیر ۱ سال عسل داد یا حتی در غذاهای آنها از عسل استفاده کرد. گرده های بوتالیسم موجود در عسل ممکن است موجب مسمومیت کودک شوند.
- قیمت عسل مانوکا احتمالا بیشتر از عسل معمولی است، پس می توانید برای تهیه غذا از عسل معمولی استفاده کنید.