در مورد بازار وکیل شیراز چه می دانید؟

مجموعه بازار وکیل یا وکیل الرعایا یکی از مشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران است. این بازار که به فرمان کریم خان زند ساخته شده، اکنون در مرکز شهر شیراز (شرق میدان شهرداری) قرار گرفته است. در کنار بازار مکان های دیگر چون مسجد و حمام تاریخی وکیل نیز قرار گرفته اند. بنای بازار وکیل از سال ۱۱۳۷ خورشیدی آغاز شد و تا سال ۱۱۵۶ توسعه و تکمیل آن به طول انجامید. این اثر در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۵۱ با شمارهٔ ثبت ۹۲۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. از بازار جهرم به عنوان خواهر دوقلوی این بازار یاد می شود.

چرا بازار وکیل شیراز؟

• یکی از دیدنی های مهم شهر شیراز است.
• حال وهوای خاص این بازار، یک بازارگردی متفاوت را برای شما رقم می زند.
• بازار وکیل شیراز از مشهورترین بازارهای سنتی ایران به شمار می رود.
• در اطراف بازار دیدنی های تاریخی دیگری نیز وجود دارد.
• دسترسی به مجموعه آسان است.

آشنایی با بازار وکیل شیراز

بازارهای قدیمی یکی از مکان هایی هستند که می توان در آن ها با یک تیر چند نشان زد؛ در این مکان ها هم فرصت خرید و مقایسه قیمت ها را دارید، هم جلوه های تاریخی را می بینید و هم فرصتی ناب برای هم کلام شدن با مردم را پیدا می کنید. در بازار همه چیز فراهم است تا تجربه ای جذاب برای خودتان رقم بزنید. بازار وکیل شیراز هم از این قاعده مستثنا نیست؛ بازاری که یادگاری از کریمخان زند است و ارزش تاریخی اش بر هیچ کس پوشیده نیست.

برخی بر این باورند که کریم خان پس از دیدن بازار قدیمی شهر لار که اثری از دوران شاه عباس کبیر است، فکر و طرح ساخت این بازار به سرش زد و جایی را ساخت که تمام کارهای بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی و مبادلات پایاپای، صدور یا دریافت حوالجات و صرافی ها همه و همه در آن انجام می شدند. در واقع کریم خان زند قلب اقتصادی شیراز را ساخت و محیطی متفاوت را برای تجارت ایجاد کرد. حتی در این بازار سازمانی وجود داشت که مردم کالاهای شان را به آن می سپردند و در مواقع لزوم آن را پس می گرفتند. بد نیست بدانید که این بازار بخشی از مجموعه وکیل به حساب می آید. مجموعه ای شامل بازار، مسجد، حمام و آب انبار که هر یک به نوبه خود جاذبه جالب توجهی برای شهر به شمار می روند.

ثبت ملی: از ۱۷ تیر ۱۳۵۱ با شماره 924 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و گردشگران زیادی را به سوی خودش می کشاند.

تاریخچه بازار وکیل شیراز

بازار وکیل که بازمانده دوران زندیه است آینه تمام قد از شکوه و جلال حکومت این سلسله می باشد. ساخت بازار وکیل به زمانی باز می گردد که کریم خان زند در سفرش به شهر لار و بازدید از بازار آن دستور ساخت بازاری را داد که از نظر معماری شبیه به بازار لار باشد. هدف کریم خان از ساخت بازار وکیل، ایجاد کردن مکانی برای دادوستد ،خرید و فروش و حتی امانت داری بوده است به گونه ای که مردم وسایل خود را به امانتداران می سپردن و در مواقع لزوم آن را پس می گرفتند. جالب است بدانید ساخت این بنای باشکوه ۲۱ سال به طول انجامید.
بازار وکیل نیز همانند تمام بازارهای قدیمی ایران دارای سراها و راسته های مختلفی است که بر اساس نوع و دسته مغازه هایی که در آن فعالیت دارند نام گذاری شده اند. مانند راستای بزازان، بازار مسگرها، بازار کلاهدوزها، بازار سراج ها و شمشیرگرها است. از طریق ۵ درب ورودی می توانید داخل بازار شوید.

معماری بازار وکیل

معماری خاص بازار وکیل، یکی از علل شگفتی گردشگران در بازدید از این بازار قدیمی در سفر به شیراز است. بازار وکیل با الهام از معماری بازار اصفهان و بازار قیصریه طراحی شده است، برای همین ممکن است ردپای معماری صفوی را در معماری بازار وکیل احساس کنید. این بازار با مساحتی نزدیک به ۲۱۸۴۰ مترمربع، از نظر معماری به سه بخش اصلی تقسیم بندی می شود:

• گذرگاه (محلی برای عبور مردم و مشتریان)
• حریم مغازه (این محدوده دو پله بالاتر از زمین قرار گرفته است.)
• فضای مغازه (منظور جایگاه فروش است.)

بازار وکیل با استفاده از مصالحی ازجمله گچ و آجر و آهک ساخته شده است که استحکام آن به کمک ستون های تراشیده شده از سنگ تامین شده است. این بازار ساختاری مقاوم و محکم دارد که در طول سالیان، هیچ زلزله ای مشکلی برایش ایجاد نکرده است. ساختار کلی بازار وکیل دو راهروی شمالی- جنوبی و غربی- شرقی است که به صورت یک صلیب یکدیگر را قطع کرده است. در این تقاطع چهار سوق بر روی یک هشتی قرار گرفته است که حتما در نگاه اول توجهتان را جلب می کند.

بازار وکیل شیراز چند تفاوت عمده با دیگر بازارهای ستنی دارد. اولین تفاوت این است که بازار چند پله پایین تر از سطح زمین قرار گرفته است. ارتفاع یا سقف راسته های بازار وکیل به طرز چشمگیری زیاد است و عرض بازار نسبت به سایر بازارهای قدیمی، بیشتر است. مغازه های این بازار اغلب دو طبقه است، پستو دارد و به خاطر نم و رطوبت، یک متر بالاتر از سطح زمین قرار گرفته است.

جلوی هرکدام از حجره ها سکوهایی ساخته شده است که قبلا جنبه تزیینی داشته و با ترنج کنده کاری شده بود. در حال حاضر اثری از طرح ترنج باقی نماده است و از سکو به عنوان پیشخوان مغازه استفاده می شود.

بسیار خب، حالا برویم سراغ نور و تهویه بازار وکیل. روی طاق بازار، روزنه های کوچکی قرار گرفته که با نام هورنور شناخته می شود. هورنور روزنه ای است که علاوه بر هوا، نور فضا را تامین می کند. روزنه های بازار وکیل جلوی تابش مستقیم نور خورشید را گرفته و درعین حال روشنایی بازار را تامین می کند. بلندای سقف بازار نقش تهویه را ایفا کرده و با کمک بادگیرهای ساده و معماری بازار، همواره دمای مطلوبی را تجربه خواهید کرد.

خرید از بازار وکیل برای چه اقلامی مناسب است؟

زیبایی بازار وکیل چشمگیر است اما حجره ها و مغازه ها آن قدر جذاب هستند که شما را به خرید تشویق می کند. گوشه به گوشه بازار به این بزرگی، پاسخ مناسبی برای خریدهای شما خواهد داشت. از خوراکی، صنایع دستی، ادویه، ظروف مسی گرفته تا کافه، رستوران و عرقیجات و… همه زیر سقف بلند بازار وکیل شیراز جای گرفته است. در حال حاضر بسیاری از اجناس ایرانی و خارجی در این بازار به فروش می رسند. در این مقاله بخش عمده آن را به شما معرفی خواهیم کرد.

• خوراکی و عرقیجات و ادویه های خاص: در بازار وکیل خوراکی هایی مثل کلوچه، مسقطی سنتی، حلوا مسقطی لاری، نان برنجی و نان یوخه تهیه کنید، این موارد همگی به عنوان سوغاتی های شیراز شهرت دارد. علاوه بر این، شیراز به خاطر عطر بهارنارنج و عرقیجات طبیعی معروف است، شما می توانید انواع عرقیجات، گیاهان کوهی و ادویه های خوش عطر را از بازار وکیل شیراز یادگاری ببرید. هرازگاهی با عطر نارنج خاطره سفر خود را بیدار کنید.
• صنایع دست بافت: انواع فرش ، گلیم و گبه دست بافت ایرانی، آثار هنری عشایر ایرانی هستند که در بازار وکیل به فروش می رسد.
• پارچه: بازار وکیل دریایی از پارچه های رنگارنگ است، همان جا پارچه دلخواه خود را انتخاب کنید و به خیاط های بازار بسپارید تا لباسی خوش دوخت و زیبا از سفر خود به شیراز به یادگار داشته باشید.
• صنایع دستی: انواع قلم زنی، خاتم کاری، منبت کاری و سایر صنایع دستی شیراز از بازار وکیل تهیه کنید.

علاوه بر مواردی که نام بردم، بازار وکیل محل مناسبی برای تهیه ظروف مسی و نقره، لباس های محلی، زیورآلات، انواع چرم و… است.

بخش های مختلف بازار وکیل شیراز

• بازار نو: این قسمت که به دست میرزایوسف اشرفی مازندرانی، یکی از وزرای فارس بود ساخته شده است باعث توسعه راسته شمالی شد. در این راسته طویل هرآنچه می خواهید را می یابید.
• چهار سوق: به قسمتی از بازار که دو راسته اصلی( شمالی ـ جنوبی و شرقی - غربی ) به هم می رسند و فضایی همانند چهار راه به وجود می آورد. استفاده از گوشواره،طاق و کنج هایی که روی آن حکاکی شده باعث شده این قسمت از بازار دارای چشم نواز ترین معماری باشد. در قدیم در این محل حوض مرمری وجود داشت اما متاسفانه درطی عملیات بالا آورن سطح زمین بازار این حوض مدفون شده است.
• راسته شمالی: این راست یکی از اصلی ترین راسته های بازار است که شامل ۸۲ مغاطه و ۴۸ طاق است. در این راسته می توانید مغازه های فروش ترمه و کلاه دوزی را بیابید. این راسته از دروازه اصفهان شروع و تا چهار سوق ادامه دارد.
• راسته جنوبی: این راسته که به راسته بزازان( پارچه فروشان) معروف است از ۲۲ مغازه تشکیل است. اکثر مغازه های این راستا به فروش صنایع دستی شیراز مشغول هستند اما درگذشته این راستا مکانی برای ساخت سلاح سرد بوده است.
• سرای مشیر: این قسمت که به سرای گلشن نیز معروف است درواقع از بازار وکیل جدا است اما همه آن را جزئي از بازار می دانند، در ضلع جنوبی بازار وکیل قرار گرفته است. حجره هایی که دارای درهای چوبی از جنس ساج است و به زیبایی هرچه تمام منبت کاری شده تجلی گاه معماری باشکوه و شم نواز دوران قاجار است. این سرا یکی از زیبا ترین بخش ها است که یک حوض بزرگ هشت ضلعی در وسط آن خود نمایی می کند. درخت های نارنج اطراف حوض باعث زیبایی بیشتر این سرا شده است. در سمتی از حیاط این سرا ساختمانی زیبا قرار گرفته است که با کاشی های شگفت انگیزی زینت یافته. در قسمت طاق این سردر سنگی از جنس مرمر قرار گرفته که توضیحاتی درباره علت ساخت و سازنده این بنا روی آن حک شده است.

بازار وکیل شیراز کجاست؟

بازار وکیل یکی از جذاب ترین مکان های دیدنی استان فارس در شیراز است. این بازار ورودی های متفاوتی دارد که می توانید برای رسیدن به بازار از آن ها استفاده کنید. این ورودی ها در خیابان های زند، طالقانی و لطفعلی خان زند واقع شده است. ورودی اصلی بازارهای وکیل شمالی و جنوبی در خیابان زند، ضلع شرقی میدان شهرداری قرار دارد.

به دلیل قرارگیری بازار وکیل در مرکز شهر و در نزدیکی مسیرهای پر تردد، دسترسی به بازار وکیل بسیار آسان است. نزدیک ترین ایستگاه مترو، ایستگاه زندیه نام دارد که فاصله آن تا بازار کمتر از ۱۵ دقیقه پیاده روی است. تقریبا از هر نقطه شهر اتوبوس هایی به سمت میدان شهرداری شیراز حرکت می کنند که می توانید با استفاده از آن ها خود را به میدان شهرداری برسانید. برای استفاده از خودروی شخصی شلوغی مرکز شهر را در نظر داشته باشید.

عمارت شاپوری کجاست؟