نمک یک ماده معدنی است که از کلرید سدیم تشکیل شده و از منابع زیرزمینی استخراج می شود. این ماده یکی از مهم ترین چاشنی های غذا محسوب می شود و برای طعم دادن یا ضدعفونی کردن مواد غذایی کاربرد فراوانی دارد. به دلیل مشکلاتی که ناشی از مصرف بیش از حد نمک معمولی به وجود می آید، امروزه در سراسر دنیا افراد، نمک صورتی هیمالیا را جایگزین آن کرده اند.
نمک صورتی هیمالیایی، نوعی سنگ نمک از منطقه پنجاب پاکستان و نزدیک کوه های هیمالیا است. در برخی از نقاط دنیا، نمک صورتی را به عنوان خالص ترین نمک می شناسند. این نمک به صورت طبیعی صورتی رنگ بوده و مملو از مواد معدنی است.
این روزها نمک هیمالیا جای خود را در فروشگاه های سراسر دنیا باز کرده و رنگ صورتی جذاب و خواصش آن را به یکی از مواد اصلی در آشپزخانه ها تبدیل کرده است. نمک هيماليا صورتی حاوی مواد معدنی، منیزیم و پتاسیم بوده و همچنین برای سلامت و شادابی پوست مفید است. در این مقاله پیرامون نمک هیمالیا، مواد تشکیل دهنده و خواص آن خواهید خواند.
چرا بدن ما به نمک احتیاج دارد؟
سدیم ماده ی معدنی حیاتی ای برای بدن ماست و بدن برای فرایند های مختلفی ازجمله موارد زیر به آن احتیاج دارد:
- کشش و انبساط عضلات؛
- حفظ تعادل آب بدن و جلوگیری از کم شدن آب بدن؛
- ارسال ضربان های سیستم عصبی؛
- جلوگیری از فشار خون پایین.
امروزه تحقیقات به این نتیجه رسیده اند که نمک باعث ازبین رفتن باکتری های مضر می شود و احتمال عفونت را کاهش می دهد. آزمایشی بر روی حیوانات نیز نشان داده است که نمک تأثیرات مثبتی بر علائم افسردگی دارد.
نحوه ی استفاده نمک هيماليا
مردم از نمک هیمالیا و نمک خوراکی معمولی به شیوه ی یکسانی استفاده می کنند: در آشپزی و پخت و پز و نگهداری مواد غذایی، مثل غذاهای کنسروی.گاهی اوقات از بلوک های نمک صورتی برای ساخت ظروف، سطوح و تخته های آشپزی استفاده می کنند؛ بعضی از مردم به عنوان نمک حمام نیز از آن مصرف می کنند. جاشمعی و چراغ هایی ساخته شده از نمک صورتی هم وجود دارند.
خواص نمک هيماليا چیست ؟
نمک صورتی برای سلامتی بسیار مفید است و در مقایسه با سایر نمک های موجود در بازار، فواید منحصر به فردی دارد. در ادامه به خواص نمک هیمالیا اشاره می شود.
- تأمین مواد معدنی و مغذی بدن : نمک هیمالیا صورتی دارای 84 ماده معدنی کمیاب است و می تواند سدیم لازم را برای بدن تأمین کند. کلرید سدیم موجود در این نمک موجب رفع کم خوابی می شود. از آنجایی که نمک صورتی از نمک معمولی شورتر است، مقدار کمی از آن می تواند طعم مطبوعی به غذا داده و میزان مصرف نمک را پایین می آورد.
- بهبود عملکرد دستگاه گوارش : نمک هیمالیا از نمک معمولی طبیعی تر بوده و فاقد مواد افزودنی است. سدیم موجود در این نمک به جذب اسیدهای آمینه، گلوکز و آب در بدن کمک می کند و با بهبود عملکرد دستگاه گوارش موجب جذب مواد مغذی بیشتر می شود.
- آبرسانی به بدن و جلوگیری از مسمومیت با سدیم : افزودن مقداری کمی نمک صورتی به وعده های غذایی و نوشیدنی ها می تواند به جلوگیری از دهیدراته شدن بدن و برقراری تعادل مایعات کمک کند. به علاوه این نمک از ابتلا به بیماری هایپرناترمی یا مسمومیت با سدیم نیز جلوگیری می کند.این بیماری زمانی رخ می دهد که سطح سدیم خون بسیار زیاد شده و بدن دچار کم آبی شود؛ از آنجایی که کریستال های نمک صورتی درشت تر از نمک معمولی است و طعم شورتری دارد، شما می توانید با مقدار کمی از آن غذا را طعم دار کرده و سدیم کمتری وارد بدن کنید.
- حفظ رطوبت پوست: نمک هیمالیا صورتی موجب حفظ رطوبت پوست می شود و گزینه مناسبی برای رفع خستگی است. شما می توانید نصف فنجان نمک را در سه لیتر آب حل کرده و پاها را در آن قرار دهید. این کار موجب نرمی و لطافت پوست شده؛ همچنین در برطرف کردن خستگی و گرفتگی پاها نقش مؤثری دارد.در ضمن می توانید با این محلول، استحمام کرده و از طریق جذب پوستی، مواد معدنی لازم برای بدن را تأمین کنید. مخلوط نمک صورتی و آب موجب آبرسانی و لطافت پوست می شود.
- تسکین دردها: منیزیم و مواد معدنی موجود در نمک هیمالیا موجب رفع گرفتگی عضلات می شوند. شما می توانید بعد از ورزش و فعالیت های بدنی سخت، با محلول نمک صورتی و آب گرم استحمام کرده و این محلول را روی پوست ماساژ دهید؛ این کار باعث جذب مواد معدنی از طریق پوست و از بین رفتن گرفتگی عضلات شود.
- پاکسازی سینوس ها: نمک هیمالیا دارای خاصیت ضدباکتری و ضدعفونی بوده و برای از بین بردن آلودگی های مجاری تنفسی و سینوس ها بسیار مفید است. برای پاکسازی سینوس ها و حفره های تنفسی، می توانید مقدار کمی از نمک هیمالیا را با آب ولرم مخلوط کرده و بینی و مجاری تنفسی را با آن شستشو دهید.
- حفظ شادابی پوست صورت: نمک هیمالیا برای شاداب نگه داشتن پوست صورت و از بین بردن آلودگی ها نقش مؤثری دارد. شما می توانید یک قاشق چای خوری نمک هیمالیا را در یک فنجان آب مقطر و نصف قاشق چای خوری مایع منیزیم ترکیب کرده و در طول روز چند بار آن را روی صورت یا بدن اسپری کنید. بعد از اسپری کردن، برای جذب بهتر مواد معدنی، پوست را چند دقیقه ماساژ دهید.
- لایه برداری و پاکسازی پوست: لایه برداری منظم پوست، موجب افزایش تولید کلاژن و لطافت و زیبایی پوست می شود. نمک هیمالیا با خاصیت سم زدایی و لایه برداری می تواند به دفع آلودگی ها و بافت های چربی پوست کمک کرده و آن را شفاف و درخشنده کند.برای تهیه ماسک لایه بردار یک قاشق غذاخوری نمک صورتی هیمالیا را به همراه نصف قاشق غذاخوری روغن زیتون ترکیب کرده و آنرا به آرامی روی پوست به صورت دورانی ماشاژ دهید. بعد از 5 دقیقه، ماسک را با آب ولرم بشویید. این مخلوط برای جلوگیری از چین و چروک، از بین بردن سلول های مرده و آبرسانی به پوست مفید است.
- درمان سرماخوردگی و آنفولانزا: نمک صورتی تأثیر چشم گیری در بازیابی سطح الکترولیت های بدن در زمان کم دارد. شربت آبلیمو و نمک هیمالیا برای ورزشکاران و افرادی که دچار سرماخوردگی و آنفولانزا می شوند بسیار مفید است. برای تهیه این شربت یک چهارم قاشق چای خوری نمک هیمالیا را در دو فنجان آب مخلوط کرده و نصف فنجان آبلیمو و یک قاشق غذاخوری عسل به آن اضافه کنید. این شربت را در زمان بیماری روزی دو بار بنوشید؛ ورزشکاران می توانند از این نوشیدنی در حین ورزش استفاده کنند.
- تسکین درد و التهاب گلو: محلول آب و نمک صورتی می تواند در از بین بردن باکتری ها، برطرف شدن التهاب و کاهش درد گلو مؤثر باشد. برای تهیه این محلول، یک چهارم قاشق چای خوری نمک هیمالیا را با یک فنجان آب گرم مخلوط کرده و از آن برای شستشوی گلو استفاده کنید. این محلول را در زمان سرماخوردگی روزی سه بار غرغره کنید.
- پاکسازی محیط و تصفیه هوا : نمک صورتی هیمالیا می تواند نقش مؤثری در تصفیه هوا داشته باشد فقط کافی است شما تکه ای از سنگ نمک هیمالیا را در اتاق خود بگذارید و تأثیر فوق العاده آن را ببینید. این نمک با جذب آلودگی های محیط هوا را تصفیه کرده و تنفس را برای شما راحت تر می کند.
- تقویت استخوان ها : مواد معدنی موجود در نمک هیمالیا از بروز پوکی استخوان جلوگیری می کنند؛ بهتر است استفاده از این نمک را در رژیم روزانه خود قرار دهید اما فراموش نکنید که مصرف بیش از حد نمک برای سلامتی مضر است.
- کنترل فشار خون: از آنجایی که طعم شور نمک صورتی از نمک معمولی بیشتر است، مصرف میزان کمی از آن در غذا می تواند طعم مورد نظر شما را ایجاد کند؛ بنابراین افراد مبتلا به فشار خون می توانند از آن استفاده کرده و سدیم و مواد معدنی لازم بدن را تأمین کنند.
خطرات و ملاحظات مصرف نمک صورتی هیمالیا
نمک صورتی هیمالیا نوعی نمک سنگی است که به منطقه پنجاب در کوهپایه های هیمالیا و واقع در کشور پاکستان بر می گردد. باور عمومی بر این است که این نوع نمک بسیار خالص می باشد و از نمک معمولی مفید تر است. هم چنین این نمک که دارای ۹۸ درصد سدیم کلرید است و مزایایی برای سلامتی دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد. در صورت مصرف نمک صورتی هیمالیا نکات زیر را در نظر داشته باشید:
1. مقدار مصرف ید
ید یک ماده معدنی است که بدن برای حفظ عملکرد صحیح غده تیروئید و متابولیسم سلول ها به آن نیاز دارد. منابع غذایی سرشار از ید شامل: ماهی، گیاهان دریایی، لبنیات و تخم مرغ ها و سایر مواد غذایی هستند. نمک یددار هم از منابع دیگر سرشار از ید است. تقریبا حدود 75 درصد از خانوادها در ایالات متحده امریکا از نمک یددار استفاده می کنند. اگرچه نمک صورتی هیمالیا به طور طبیعی حاوی کمی ید است، اما احتمالا این مقدار نسبت به نمک های دیگر کمتر است. بنابراین افرادی که دچار کمبود ید در بدن یا در معرض خطر کمبود آن هستند و نمک صورتی را به جای نمک سفره استفاده می کنند، می توانند ید مورد نیاز را از منابع دیگری تامین کنند.
2. مصرف سدیم
اگرچه سدیم ماده ضروری برای حفظ حیات بدن است، اما باید مراقب مقدار مصرف هر نوع نمکی باشید. از آنجایی که بدن به مقدار کمی سدیم نیاز دارد، دریافت بیش از حد سدیم می تواند اثر منفی بروی سلامت بگذارد. افرادی که مشکلات کلیوی، قلبی یا کبدی دارند و یا افرادی که رژیم غذایی محدود شده سدیم دارند، باید مصرف سدیم را تحت کنترل نگه دارند و مصرف تمامی نمک ها از جمله نمک صورتی هیمالیا را محدود کنند. حتی افرادی سالمی که هیچ مشکلی ندارند هم باید مصرف سدیم خود را تحت کنترل داشته باشند. گزارش سال 2016 از مرکز کنترل و پیشگیری بیماری اعلام کرد که بیش از 90 درصد از کودکان و 98 درصد از بزرگسالان سدیم بیشتر از حد توصیه شده مصرف می کنند.
عوارض نمک صورتی هیمالیا: مقدار سدیم زیاد
راهنمایی های رژیم و تغذیه از سال 2015 تا 2020 به امریکایی ها توصیه می کند که باید روزانه کمتر از 2300 میلی گرم سدیم مصرف کنند. این مقدار تقریبا معادل یک قاشق چای خوری نمک سفره در روز است. افرادی که فشار خون بالا دارند باید مصرف سدیم را به حدود 1500 میلی گرم در روز محدود کنند. با یک متخصص تغذیه برای تغییر در برنامه رژیم غذایی و محدودیت مصرف سدیم صحبت کنید. نمک حاوی 40 درصد سدیم است. زمانی که مراقب مصرف سدیم تان هستید، دانستن این موضوع که هر میزان نمک حاوی چه مقدار سدیم است می تواند مفید باشد. مقدار سدیم موجود در هر میزان نمک به شرح زیر است :
- 1/4 قاشق چای خوری نمک: 575 میلی گرم سدیم
- 1/2 قاشق چای خوری نمک: 1/570 میلی گرم سدیم
- 3/4 قاشق چای خوری نمک: 1/725 میلی گرم سدیم
- 1 قاشق چای خوری نمک: 2/300 میلی گرم سدیم
بسیاری از افراد بیشتر از این حد گفته شده نمک مصرف می کنند. زمانی که افراد بیش از حد نیازشان سدیم مصرف می کنند، کلیه های آنها سعی می کنند سدیم اضافی را از طریق ادرار دفع کنند. اگر کلیه ها نتوانند به اندازه کافی سدیم را دفع کنند؛ سدیم ها شروع به تجمع در مایع بین سلولی ها می کنند که به عنوان مایع بینابینی شناخته می شود. این اتفاق باعث افزایش هر دو حجم آب و خون، فشار زیادی بروی قلب و رگ های خونی می شود. برخی از جدی ترین مشکلات سلامتی مرتبط با مصرف زیاد سدیم شامل:
- فشار خون بالا
- مشکلات قلبی
- سکته
- آسیب کبدی
- پوکی استخوان
- ناراحتی کلیوی
مصرف بیش از حد نمک حتی ممکن است، در بروز بیماری های خود ایمنی مانند مالتیپل اسکلروز (اسکلروز چندگانه)، آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)، لوپوس و پسوریازیس هم نقش داشته باشد، چون باعث تهیج بیشتر سیستم ایمنی می شود. مطالعه اخیر در سال 2015 رابطه بین مصرف نمک و چاقی را نشان می دهد، با افزایش روزانه 1 گرم نمک 25 درصد احتمال چاقی هم در کودکان و هم در بزرگسالان افزایش پیدا می کند.