خرفه یک گیاه علفی یک ساله است که آبدار با طعمی شیرین و ترش است. گیاه خرفه شامل برگ ها، ساقه ها، گل ها و دانه ها خوراکی است و به صورت گسترده در اروپا، آسیا، خاور میانه و آفریقا مورد استفاده قرار می گیرد. خواص خرفه برای سلامتی فراوان است و این خواص را مدیون مواد مغذی فراوان خود است. خرفه حاوی مقادیر بالای امگا۳، فیبر، ویتامین B، C ، A ، آهن، منیزیم، پتاسیم، کلسیم، منگنز و مس است.
گیاه خرفه چیست؟
خرفه یک گیاه علفی است که بیشتر در نواحی مدیترانه ای کشت می شود. این گیاه به صورت گسترده در اروپا، آسیا، خاور میانه و آفریقا مصرف می شود. این گیاه یک ساله ی آبدار با طعمی ترش و شکر است که آن را به یک افزودنی مورد علاقه به غذا تبدیل کرده است. کل گیاه شامل برگ ها، ساقه ها، گل ها و دانه ها خوراکی هستند و به مدت هزاران سال در انواع مختلف استفاده می شوند.
سبزی خرفه حاوی مقدار بسیار بالایی از اسید چرب امگا 3 و مقدار قابل توجهی فیبر، ویتامین های خانواده ب، ث و آ، آهن، منیزیم، منگنز، پتاسیم، کلسیم و مس است. علاوه بر آن دانه های بتالایین؛ یک ترکیب آنتی اکسیدان قوی و کاروتنوئید؛ نیز این گنجینه حقیقی مواد مغذی را به همراه دیگر ترکیبات ارگانیک مفید، تکمیل کرده است.
برگ های گیاه خرفه در طبیعت و توسط جاندارن مختلفی از قبیل گنجشک ها، خوک ها و گوزن ها مصرف می شوند. گاهی از آن به عنوان علوفه استفاده شده و برای کاهش کلسترول تخم مرغ، به مرغ داده می شود.مشخصات علمی گیاه خرفه عبارتند از:
- خرفه گیاهی یک ساله است
- نام علمی این گیاه (Portulaca.oleracea) است.
- این گیاه متشکل از برگ های گوشتی سبز، ساقه های کوچک قرمز، گل ها و تخم خرفه است.
- این گیاه به صورت خودرو با ساقه هایی گسترده در سطح زمین می روید، اما در نوع پرورشی خود با ۳۰ سانتیمتر طول، ساقه هایی ضخیم و گل های ریز زرد می روید.
- حدود ۹۳% درصد از سبزی خرفه را آب تشکیل می دهد.
- گفته شده که گیاه خرفه نوعی از گیاهان بومی مدیترانه است، اما امروزه در مناطقی نظیر اروپا، آسیا، آفریقا و خاورمیانه و… نیز استفاده می شود.
- تمامی اجزا خرفه از برگ ها گرفته تا ساقه، گل ها و بذر آن خوراکی هستند و دارای خواص دارویی و درمانی در طب سنتی هستند.
- این گیاه مزه ای ترش و نسبتا شور دارد.
- خرفه از طریق بذر تکثیر می شود.
- خرفه از جمله گیاهانی است که تقریبا با هر خاکی سازگاری دارد، به گونه ای که در انواع خاک های شور و خالی از مواد مغذی نیز می روید.
- نوع خودروی این گیاه در کنار مزارع، شنزار، باغچه ها و جویبار ها می روید و در گذشته نوعی علف هرز تلقی می شد.
خواص خرفه برای سلامتی
خرفه خواص مختلفی دارد که از بروز بیماری ها پیشگیری و به درمان آنها کمک می کند. در زیر به مرور خواص خرفه برای سلامتی می پردازیم.
- کمک به سلامت قلب : خرفه به روش های مختلفی به سلامت قلب و عروق شما کمک می کند. همان طوری که قبلا اشاره کردیم خرفه سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ بوده که برای قلب مفید است. اسیدهای چرب امگا۳ به کاهش کلسترول بد بدن کمک می کند و باعث می شوند تعادل کلسترول در گردش خون بهتر برقرار بشود. مصرف غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ خطر بیماری های قلبی-عروقی و تصلب شرایین را کاهش می دهد. درنتیجه از بروز حملات قلبی و سکته های مغزی جلوگیری می کند. علاوه براین، پتاسیم موجود در خرفه می تواند با خاصیت اتساع عروق، از فشار خون کاسته و به آرامش رگ های خونی و کاهش فشار وارده بر قلب کمک بکند.
- کاهش وزن: خرفه کالری پایینی دارد، ولی سرشار از مواد مغذی و فیبر است. بنابراین افراد با مصرف خرفه در وعده ی غذایی شان بدون دریافت کالری بیش ازاندازه، زودتر سیر می شوند. درنتیجه می توانید به کمک خرفه وزن کم کنید و رژیم غذایی بهتری داشته باشید.
- کمک به رشد کودکان: با اینکه درباره ی این خاصیت اسیدهای چرب امگا ۳ هنوز تحقیقات بیشتری در جریان است، ولی نتایج اولیه نشان می دهند که بالابودن مقادیر اسیدهای چرب امگا ۳ در رژیم غذایی کودکان می تواند از بروز برخی اختلالات مربوط به رشد کودکان مانند اوتیسم (درخودماندگی)، اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD) و مشکلات دیگری که میلیون ها کودک را در سرتاسر دنیا تحت تأثیر قرار می دهند، جلوگیری بکند.
- درمان مشکلات گوارشی: برخی افراد به اثرگذاری روش های مختلف پزشکی جایگزین برای درمان بیماری های خود اعتقادی ندارند. اما در طب سنتی چینی به طور گسترده ای از خرفه برای درمان مشکلات مختلف مانند درمان اسهال، درمان خونریزی روده، درمان بواسیر و درمان اسهال خونی استفاده می شود. امروزه نیز از خرفه برای درمان بیماری های روده ای مختلف استفاده می شود. این مزایا بیشتر به خاطر وجود ترکیبات آلی موجود در خرفه مانند دوپامین، اسید مالیک، سیتریک اسید، آلانین و… است.
- محافظت از پوست: خرفه می تواند به درمان مشکلات مختلف پوستی کمک بکند. استفاده ی موضعی از خرفه موجب می شود تا مقادیر بالای ویتامین A، همراه با مجموعه ای از ترکیبات مفید موجود در آن، التهابات ناشی از نیش زنبور و مار را بهبود بخشد. خرفه به سلامت و ظاهر پوست، کاهش چین و چروک پوست، بهبود سلول های پوستی و از بین بردن جای زخم و لکه های پوستی کمک می کند.
- پیشگیری از سرطان: خواص خرفه در پیشگیری از سرطان موثر است. امروزه سرطان به یکی از شایع ترین و تلخ ترین بیماری ها در سرتاسر جهان تبدیل شده است. بنابراین وجود غذاهای ضدسرطان اهمیت چشمگیری پیدا کرده است. خرفه محتوی مقادیر بالایی از ویتامین های A و C بوده که هر دو با خاصیت آنتی اکسیدانی شان در پیشگیری از ابتلا به سرطان مخصوصا سرطان ریه و سرطان دهان مؤثرند. همچنین خرفه محتوی رنگ دانه های بتالائین است که موجب ایجاد رنگ زرد و قرمز منحصربه فرد آن می شوند. بتاسیانین ها و بتاگزانتین ها در بدن خاصیت ضدجهش زایی دارند. درنتیجه می توانند از جهش های ناشی از رادیکال های آزاد در سلول های سالم جلوگیری کند و مانع از پیشرفت سرطان شوند.
- تقویت بینایی: ویتامین A و بتاکاروتن موجود در خرفه به سلامت چشم و تقویت بینایی کمک می کنند. خرفه می تواند با خنثی کردن اثرات رادیکال های آزاد از بروز بیماری های وابسته به سن مانند تباهی لکه ی زرد و آب مروارید در چشم جلوگیری بکند.
- تقویت استخوان ها: خواص خرفه می تواند به تقویت استخوان ها کمک کند. مواد معدنی خرفه آن را به یکی از بهترین گزینه ها برای جلوگیری از ضعف استخوان ها تبدیل کرده است. کلسیم، منیزیم، آهن و منگنز برای رشد بافت استخوان و تسریع فرایند ترمیم استخوان ها ضروری هستند. اینها می توانند به پیشگیری از پوکی استخوان کمک بکنند. پوکی استخوان از بیماری های استخوان مرتبط با سن است که میلیون ها نفر از آن رنج می برند.
- کمک به گردش خون: وجود مقادیر بالایی از آهن و مس در خرفه باعث می شود تا مصرف این سبزی به افزایش تولید گلبول های قرمز کمک بکند. هر دوی این مواد معدنی برای کمک به افزایش گردش خون ضروری هستند. با تسهیل گردش خون و خون رسانی به سلول ها و اندام ها، اکسیژن بیشتری به آنها می رسد و سرعت ترمیم و بهبود آنها افزایش می یابد. همچنین آهن و مس به رشد مو و سوخت و ساز مناسب در بدن نیز کمک می کنند.
خواص خرفه در طب اسلامی
طبع خرفه در طب سنتی و طب اسلامی سرد و خشک در نظر گرفته می شود. خرفه دارای امگا۳ است و از همین رو موجب کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و تصلب شرائین می شود. خرفه با داشتن مس و آهن با کم خونی مبارزه کرده و موجب تحریک تولید گلبول های قرمز می شود. از دیگر خواص خرفه در طب اسلامی می توان به تاثیر خرفه در کاهش وزن و دستیابی به تناسب اندام اشاره کرد. قرار دادن خرفه در رژیم غذایی کودکان به دلیل وجود امگا۳ می تواند علائم اختلال رشد مثل اوتیسم و بیش فعالی را کاهش دهد.
از سبزی خرفه برای گیاه خرفه برای درمان اسهال خونی، خونریزی دستگاه گوارش و حتی بواسیر د طب سنتی چینی استفاده می شود. همچنین خرفه موجب بهبود عملکرد دستگاه گوارش می شود. تقویت بینایی و جلوگیری از بروز آب مروارید از دیگر خواص خرفه است. خرفه حاوی کلسیم، منیزیم، آهن و منگنز است که با داشتن این مواد معدنی موجب التیام استخوان ها شده و از پوکی استخوان جلوگیری می کند.
آشنایی با مضرات سرکه سیب و عوارض جانبی آن
