در مورد سیروز کبدی چه می دانید؟

کبد ما انسان ها از سلول های سالم تشکیل شده است، ولی گاهی به دلایل مختلفی زخم ها جای بافت سالم را می گیرند. به تدریج زخم گسترش پیدا کرده و در این صورت می گوییم که فرد دچار سیروز کبدی شده است. در واقع بافت سالم دچار تخریب شدید شده و بافتِ زخم جای آن را می گیرد.

البته این بیماری هم مانند بسیاری دیگر در مراحل اولیه خیلی پیشرفته نیست و فرآیند رشد آن ممکن است چندین سال طول بکشد. نکته مهم این است که شما در زمان مناسب آن را تشخیص دهید و برای درمان سیروز کبدی اقدام کنید.در سیروز کبدی بافت سالم دچار تخریب شدید شده و بافتِ زخم جای آن را می گیرد.

علائم سیروز کبدی

به طور کلی شاید فرد مبتلا به این بیماری، علائم و نشانه های زیادی را در خود حس نکند. اما گاهی در مراحل پیشرفته تر، فرد می تواند علامت های سیروز کبدی را احساس کند. این علائم شامل موارد زیر هستند:

• بی اشتهایی شدید
• حالت تهوع
• خستگی شدید
• مشاهده ورم در پاها و شکم
• کاهش وزن
• افزایش رگ های خونی روی پوست
• از دست دادن نیروی جنسی و بزرگ شدن سینه در مردان
• خارش پوست
• گیجی
• قرمزی کف دست
• زرد شدن رنگ پوست و چشم

علل ابتلا به سیروز کبدی

موارد زیادی جزو لیست علل سیروز کبدی هستند، ولی در ادامه مهمترین آن ها را آورده ایم:

• مصرف بیش از اندازه الکل
• هپاتیت ویروسی
• وجود مس در کبد
• اضافه وزن شدید
• چربی انباشته شده در بیمار غیر الکلی
• بیماری ذخیره گلیکوژن
• تجمع آهن در بدن
• سیستم ایمنی ضعیف بدن
• عفونت هایی مثل بروسلوز
• وجود مشکلات مجاری صفراوی

مشکلات و عوارض سیروز کبدی

مشکلات مربوط به سیروز می تواند شامل موارد زیر باشد:

• فشار خون بالا در رگ هایی که کبد را تامین می کند:سیروز جریان نرمال خون را از کبد کم می کند، در نتیجه فشار در رگ را افزایش می دهد که خون را از روده و طحال دریافت می کند.
• بزرگ شدن طحال (اسپلنومگالی):فشار خون پورتال می تواند باعث تغییر و تورم طحال، و به دام انداختن گلبول های سفید خون و پلاکت ها شود. گلبول های سفید خون و پلاکت ها در خون شما می توانند اولین نشانه سیروز باشند.
• ورم در پاها و شکم:فشار افزایش یافته در سیاه رگ پورتال می تواند باعث ایجاد مایع در پاها (تورم) و شکم (آسسیت) شود. تورم و آسسیت نیز ممکن است ناشی از ناتوانی کبد برای ساختن کافی از پروتئین های خون خاص مانند آلبومین باشند.
• خونریزی:فشار خون پورتال می تواند باعث جریان خون به رگ های کوچک تر شود. با فشار اضافی، رگهای کوچک تر می توانند خونریزی جدی ایجاد کنند. فشار خون ممکن است باعث گسترش رگ ها (واریس ها) در مری (واریس مری) یا معده (واریس معده) شود و منجر به خونریزی مهلک شود.اگر کبد به اندازه کافی عامل انعقاد خون نباشد، این می تواند به ادامه خونریزی کمک کند.
• عفونت:اگر مبتلا به سیروز باشید، ممکن است بدنتان به سختی در برابر عفونت ها مبارزه کند. آسسیت می توانند منجر به عفونت باکتریایی، عفونت شدید شوند.
• سو تغذیه:سیروز ممکن است برای بدن شما برای پردازش مواد مغذی بسیار دشوار باشد، که منجر به ضعف و کاهش وزن می شود.
• ساخت مواد سمی در مغز (آنسفالوپاتی کبدی):کبد آسیب دیده توسط سیروز قادر به پاک کردن سموم از خون و همچنین داشتن یک کبد سالم نیست.این سموم می توانند در مغز ایجاد شوند و باعث سردرگمی ذهنی و سختی در تمرکز کردن شوند.با گذشت زمان، آنسفالوپاتی کبدی می تواند در عدم پاسخگویی یا کما رفتن، پیشرفت کند.
• زردی یا یرقان:یرقان زمانی رخ می دهد که کبد بیمار، بیلی روبین کافی را از خون شما پاک نمی کند، یرقان سبب زرد شدن پوست و سفید شدن چشم ها و تیره شدن ادرار می شود.
• بیماری استخوانی:برخی افراد مبتلا به سیروز، قدرت استخوانشان را از دست می دهند و در معرض خطر بیشتر شکستگی قرار میگیرند.
• افزایش خطر سرطان کبد:تعداد زیادی از افرادی که مبتلا به سرطان کبد می شوند، سیروز قبلی داشتند.
• سیروز حاد و مزمن:برخی افراد با نارسایی چندگانه مواجه هستند. محققان اکنون بر این باورند که این یک مشکل متمایز در برخی از افرادی است که دچار سیروز شده اند، اما به طور کامل علل آن را درک نمی کنند.

درمان عوارض سیروز

پزشک برای درمان هرگونه عوارض سیروز ممکن موارد درمانی زیر را تجویز کند، از جمله:

احتباس مایع اضافی در بدن شما. یک رژیم کم سدیم و دارو برای جلوگیری از ایجاد مایع در بدن ممکن است به کنترل آسیت و تورم کمک کند. افزایش مایع شدید مایع ممکن است نیاز به روش هایی برای تخلیه مایع یا سایر مداخلات برای کاهش فشار داشته باشد. در بعضی موارد، یک لوله کوچک – یک شنت پورتفستیک داخل مغزی (TIPS) – در داخل ورید درون کبد قرار می گیرد تا فشار خون را در کبد کاهش دهد و سرعت انباشت سیال را کند بکند.

در پرفشاری پورتال بعضی از داروهای فشار خون ممکن است فشار خون بالا در رگ های آوران کبد را کنترل کنند و از خونریزی شدید جلوگیری کنند. پزشک شما در فواصل منظم آندوسکوپی فوقانی را انجام می دهد تا رگ های بزرگ شده در مری یا معده (واریس) را که ممکن است خونریزی کند را بررسی کند.

در عفونت ها ممکن است آنتی بیوتیک ها یا درمان های دیگری را برای عفونت دریافت کنید.

افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد. پزشک شما آزمایشات خون و سونوگرافی را هر شش ماهه را برای بررسی علائم سرطان کبد توصیه خواهد کرد.

آنسفالوپاتی کبدی ممکن است داروهای تجویز شده برای کمک به جلوگیری از تولید سموم در خون به دلیل عملکرد ضعیف کبد تجویز شود.

جلوگیری از ابتلا به سیروز کبدی

خطر ابتلا به سیروز را با مراقبت از کبد خود کاهش دهید اگر سیروز دارید، الکل مصرف نکنید.

یک رژیم سالم بخورید رژیم غذایی مبتنی بر گیاه را که پر از میوه ها و سبزیجات است را انتخاب کنید. دانه های کامل و منابع نادر پروتئین را انتخاب کنید. مقدار غذاهای چرب و سرخ شده ای که می خورید را کاهش دهید.

حفظ وزن سالم. مقدار بیش از حد چربی بدن می تواند به کبد شما آسیب برساند. اگر چاق و یا اضافه وزن دارید با پزشک خود در مورد یک برنامه کاهش وزن صحبت کنید.

تشخیص سیروز کبدی

درمان سیروز کبدی بستگی به علت و میزان آسیب کبد دارد. اهداف درمان این بیماری تسریع پیشرفت بافت اسکار در کبد و جلوگیری از نشانه ها و عوارض این بیماری است. در صورت آسیب شدید کبد، ممکن است لازم باشد که در بیمارستان بستری شوید.برای تشخیص و شروع درمان این بیماری روش های زیر کاربرد دارد:

بیوپسی کبدی

افراد مبتلا به سیروز کبدی در مرحله اولیه معمولاً علائم ندارند. اغلب، این بیماری از طریق یک آزمایش خون معمولی یا چک آپ تشخیص داده می شود. پزشک ممکن است برای اطمینان از ابتلا به سیروز کبدی و آغاز روند درمان این بیماری یک یا چند آزمایش آزمایشگاهی را تجویز کند. بیوپسی نمونه بافتی (بیوپسی) برای تشخیص سیروز ضروری نیست. با این حال، پزشک ممکن است از آن برای شناسایی شدت، میزان و علت آسیب کبدی استفاده کند.

تست های آزمایشگاهی:

عملکرد کبد. سطح بیلی روبین خون بررسی می شود.

عملکرد کلیه. سطح کراتینین خون و ادرار بررسی می شود، زیرا در مراحل بعدی سیروز (سیروز پراکنده شده) ممکن است عملکرد کلیه کاهش یابد.

آزمایشات برای هپاتیت B و C.

انعطاف پذیری رزونانس مغناطیسی یا انعطاف پذیری گذرا. این تست های غیر تهاجمی تصویربرداری، سختی یا سخت شدن کبد را تشخیص می دهند و ممکن است نیاز به بیوپسی کبدی را از بین ببرد.

سایر تست های تصویربرداری MRI، CT و سونوگرافی نیز برای ایجاد تصاویر از کبد امکان دارد مورد استفاده قرار بگیرد.

درمان سیروز کبدی بستگی به علت و میزان آسیب کبد دارد. اهداف درمان این بیماری تسریع پیشرفت بافت اسکار در کبد و جلوگیری از نشانه ها و عوارض این بیماری است. در صورت آسیب شدید کبد، ممکن است لازم باشد که در بیمارستان بستری شوید.

درمان سیروز کبدی

بعد از تشخیص علت ایجاد سیروز کبدی، روند درمان این بیماری آغاز می شود که با توجه به علت و شدت بیماری در افراد فرق می کند:

درمان سیروز کبدی الکلی– افراد مبتلا به این بیماری ناشی از سوء مصرف الکل باید نوشیدن الکل را متوقف کنند.

کاهش وزن. در درمان سیروز کبدی ناشی از کبد چرب، افراد مبتلا می توانند با کاهش وزن و رعایت رژیم غذایی سالم کبد چرب خود را درمان کنند.

داروها برای کنترل هپاتیت– در درمان سیروز کبدی ناشی از هپاتیت، مصرف دارو ممکن است از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.

پیوند کبد– در موارد پیشرفته سیروز کبدی، هنگامی که عملکرد کبد متوقف می شود، پیوند کبد ممکن است تنها گزینه درمان این بیماری باشد. معمولاً افرادی که در معرض عوارض ابتلا به این بیماری، مانند زردی، احتباس مایعات قابل توجه (آسیت)، واریس خونریزی، انسفالوپاتی خون، اختلال عملکرد کلیه یا سرطان کبد، باید این گزینه درمان این بیماری را در نظر بگیرند. سیروز شایع ترین علت پیوند کبد است.

درمان سیروز کبدی در آینده

دانشمندان در حال تلاش برای گسترش روش های درمانی فعلی برای درمان سیروز هستند، ترکیبی از افزایش غربالگری، تغییر شیوه زندگی و داروهای جدید ممکن است در آینده برای درمان سیروز استفاده شود.

اگر سیروز کبدی دارید، باید برای تشخیص و درمان این بیماری به پزشک متخصص دستگاه گوارش یا کبد مراجعه کنید. متخصص های گوارش کبد می توانند در روند تشخیص علت سیروز کبدی و آغاز روند درمان این بیماری به شما کمک کنند.

کبد چرب و نکات مهم در مورد آن