یکی از بیماری های شایع در جهان بیماری کبد چرب است. كبد چرب از بیماری های قرن ۲۱ به شمار می آید كه در اثر رسوب و تجمع بیش از حد چربی در بافت كبد ایجاد می شود. این تجمع چربی در کبد اختلالاتی در فعالیت طبیعی كبد به وجود می آورد كه باعث نارسایی كبدی می شود. علائم کبد چرب برای همه افراد یکسان نیست، اما بعضی از نشانه های آن بین افراد مشترک است. برای درمان کبد چرب، لازم است اطلاعات کامل در رابطه با علائم آن داشته باشید تا بتوانید پیش از وخیم شدن بیماری، آن را درمان کنید.
علائم کبد چرب کدامند؟
در بسیاری از موارد کبد چرب علائم قابل توجهی ندارد. اما ممکن است احساس خستگی و یا احساس ناراحتی یا درد در سمت راست بالای شکم داشته باشید. بیماری کبد چرب در برخی از افراد مبتلا عوارضی مانند زخم کبدی ایجاد می کنند. زخم کبدی به عنوان فیبروز شناخته شده است. فیبروز شدید کبدی موسوم به سیروز ممکن است با بروز علائمی مانند موارد زیر همراه باشد:
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- ضعف
- خستگی
- خونریزی از بینی
- خارش پوست
- زردی پوست و چشم
- خوشه های شبکه مانند رگ های خونی در زیر پوست
- درد شکم
- تورم شکم
- تورم پاها
- بزرگ شدن پستان در مردان
- گیجی
علت بروز کبد چرب
رایج ترین علت این بیماری مصرف زیاد الکل است، اما این بیماری بین افرادی که الکل مصرف نمی کنند نیز به همان شدت رایج است. اضافه وزن و چاقی مفرط، مصرف زیاد قند و شکر، سطح بالای تریگلیسیرید، دیابت، فعالیت فیزیکی کم و ژنتیک از دیگر عوامل مؤثر در بروز این بیماری است. پس یکی از راه های موثر در درمان کبد چرب ترک مصرف الکل و اصلاح رژیم غذایی است.
افراد در معرض بیماری کبد چرب
- فرادی که اضافه وزن دارند
- کسانی که مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند
- کسانی که نوشیدنی های الکلی می نوشند
- افرادی که دارو هایی مانند استامینوفن را بیشتر از دوز تجویز شده مصرف می کنند
- کسانی که کلسترول بالا دارند
- زنان باردار
- مبتلایان به سندرم متابولیک
چرا کبد چرب باید درمان شود؟
کبد چرب شاید یک بیماری بی سروصدا باشد، اما در عین حال آرام آرام پیشرفت می کند. ممکن است در ابتدا فقط مقداری رسوب ساده در کبد داشته باشید و التهابی نداشته باشد. اما به مرور زمان التهاب در کبد ایجاد می شود و همین التهاب می تواند بافت کبد را تخریب کند تا فیبروز در کبد جایگزین شود، سلول های کبدی از بین بروند و در نهایت به نارسایی کبد یا همان سیروز کبدی ختم شود.نارسایی کبدی بیماری بسیار خطرناکی است که اگر به مرحله پیشرفته برسد، کبد غیرقابل بازگشت خواهد بود و امکان بازسازی کبد وجود ندارد. همچنین بیماران مبتلا به کبد چرب، در معرض خطر بیماری های قلبی عروقی هستند. زیرا عواملی که در ایجاد کبد چرب نقش دارند، در بیماری های قلبی عروقی مانند افزایش چربی خون، دیابت، افزایش فشار خون، چاقی و... نیز مشابه هستند.
برای درمان کبد چرب اگر به پزشک مراجعه کنید قطعاً اولین توصیه ها به شما، اصلاح سبک زندگی و داشتن تحرکت خواهد بود. دقیقاً مواردی که با عدم رعایت آن ها، کبد چرب ایجاد شده است! شاید برایتان جالب باشد که بدانید دلایل اصلی بروز کبد چرب همچنان مشخص نیست اما می توان آن را به چاقی، رژیم غذایی سرشار از قند های فرآوری شده، تری گلیسیرید بالا، مصرف الکل، مصرف زیاد غذاهای چرب، فعالیت کم بدنی، کاهش وزن ناگهانی، عوارض مصرف بعضی از دارو ها و عوامل ژنتیکی ربط داد.
غذاهایی که مانع درمان کبد چرب می شوند
۱. الکل
اگر به بیماری کبد چرب مبتلا هستید، به هیچ وجه الکل مصرف نکنید. کبد چرب نمی تواند با سرعت کافی الکل را تجزیه کند. براساس تحقیقات صورت گرفته، علت بروز کبد چرب در افراد الکلی تنها به خاطر سوء مصرف الکل نیست، الکل موجب بروز التهاب و ایجاد سم در بدن می شود. حتی اگر به کبد چرب غیرالکلی هم مبتلا هستید، بهترین کار این است که از مصرف نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید.
۲. غذاهای سرشار از کربوهیدرات
از مصرف غذاهایی مانند نان، برنج و ذرت تا حد امکان خودداری کنید. تا جایی که می توانید مصرف نان هایی را که از آرد سفید تهیه شده اند، کاهش بدهید. مصرف زیاد کربوهیدرات های تصفیه شده (مانند آردهای سفید که فیبر و مواد مغذی آنها جدا شده است) باعث افزایش سطح انسولین خون می شود. حساسیت به انسولین خود یک عامل کلیدی در بروز کبد چرب است.از مصرف محصولات تهیه شده از غلات کاملی که بر روی برچسب شان عبارت «غنی شده» نوشته شده است، خودداری کنید. اگر گاهی هوس خوردن نان به سرتان زد، نان تازه بخرید. اگر قصد مصرف برنج هم داشتید، برنج قهوه ای گزینه ی بهتری نسبت به برنج سفید است.
۳. نوشیدنی های پُر از شکر
نوشابه های گازدار، نوشابه های انرژی زا و بسیاری از آبمیوه ها سرشار از شکر و شیرین کننده های مصنوعی اند. این شکر وارد شده به بدن می تواند منجر به بروز کبد چرب شود. بدن تان نمی تواند شکر موجود در یک قوطی نوشابه (که محتوی ۱۰ قاشق چای خوری شکر است) را تجزیه کند و این امر بر روی کبدتان تأثیر منفی می گذارد.
براساس تحقیقات دانشگاه پزشکی آتلانتا شکر (به خصوص فروکتوز) می تواند باعث بروز و پیشرفت کبد چرب غیرالکلی شود. بین شکر و افزایش چاقی، چربی خون و مقاومت به انسولین رابطه ی مستقیمی وجود دارد.
۴. غذاهای فرآوری شده
روغن های هیدروژنه، شکر تصفیه شده، غذاهای حاضری و سوسیس و کالباس برای بدن تان سمی هستند. نیترات و نیتریت که در بسیاری از این غذاها از جمله سوسیس و کالباس یافت می شوند، ارتباط مستقیمی با بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان دارند. شربت ذرت با فروکتوز بالا که در غذاهای فرآوری شده یافت می شود، از مهم ترین عوامل بروز کبد چرب است و برای بهبود این بیماری، باید مصرف این گونه غذاها را متوقف کنید.