درمان اختلال دو قطبی با رژیم غذایی مناسب

اين بيماري اكثرا از اوايل 20 سالگي در فرد آشكار مي شود. در این بیماری افراد مبتلا بسيار تحريك پذير هستند بطوري كه به راحتي هيجان زده و يا زود رنج هستند. يكي دیگر از نشانه هاي اين بيماري، كاهش ميل به خواب است. در فرد مبتلا به بیماری دوقطبي، چرخش افكار سرعت زيادي دارد. به اين معني كه به سرعت نظر فرد از يك موضوع به موضوع ديگر تغيير مي يابد. نتایج یک بررسی نشان می دهد که رژیم غذایی مناسب می تواند اثربخشی درمان اختلال دو قطبی را تقویت کند. کیفیت رژیم غذایی بر بسیاری از جنبه های سلامت جسمی و روانی فرد تاثیر می گذارد. در این مطالعه متخصصان بررسی کردند که آیا این فاکتور می تواند بر اثربخشی درمان اختلال های روانی و خلق و خو به ویژه اختلال دو قطبی تاثیرگذار باشد؟

خلق و خوی افراد مبتلا به اختلال دو قطبی در نوسان است. در برخی مواقع فرد در شرایطی قرار می گیرد که احساس سرخوشی دارد و به رفتارهای پرخطر اقدام می کند و در برخی مواقع با وضعیت افسردگی و خواب آلودگی و بی حوصلگی خود را نشان می دهد. از آنجاییکه این دو نوع رفتار افراطی از ویژگی های اختلال دو قطبی به حساب می آیند، اغلب درمان این دو ویژگی رفتاری با اثربخشی مشابه کار دشواری است.

در این بررسی گروهی از محققان استرالیایی، آلمانی و آمریکایی براساس مطالعات خود دریافتند که وزن و عادات تغذیه ای ممکن است بر چگونگی اثربخشی روش های درمانی اختلال دو قطبی تاثیرگذار باشد. رژیم غذایی مناسب ممکن است در درمان علائم افسردگی و بی حوصلگی در این بیماران کمک کننده باشد.همچنین، رژیم غذایی ناسالم به تشدید التهاب در بدن منجر می شود که تاثیر منفی بر علائم بیمار می گذارد.

نحوه تشخیص اختلال دو قطبی

• آیا برای اختلال دوقطبی رژیم غذایی خاصی وجود دارد؟

رژیم غذایی خاصی برای این نوع اختلال وجود ندارد. با این وجود، مهم است که انتخاب های غذایی درست داشته باشید تا بتوانید وزن متعادل و مناسبی داشته و آن را حفظ نمایید. این انتخاب ها عبارت اند از:

• دریافت اسیدهای چرب امگا 3 را افزایش دهید:

غنی ترین منبع اسیدهای چرب امگا 3، ماهی ها به ویژه ماهی های آب سرد مانند سالمون، ماکرل و هرینگ هستند. تحقیقات نشان داده است که هرچه مصرف ماهی در جمعیتی بیشتر باشد، میزان بروز افسردگی در آن جمعیت کمتر است. برآورد انواع بیماری های مرتبط با مصرف مقادیر پایین اسیدهای چرب امگا 3 در یک مطالعه نشان داد که اختلال دوقطبی بیماری است که بیشترین ارتباط را با کمبود اسیدهای چرب امگا 3 دارد. علاوه بر ماهی، مغزها و دانه های روغنی مثل گردو، تخم کدوتنبل، تخم کتان، و روغن کلزا نیز حاوی آلفا لینولنیک اسید هستند که در بدن تبدیل به اسیدچرب امگا 3 (ایکوزا پنتانوئیک اسید) می شوند. افراد گیاهخوار می توانند برای تأمین اسیدهای چرب امگا 3، به جای ماهی، از این مواد غذایی گیاهی استفاده نمایند.

• تعادل قند خون خود را حفظ کنید

ارتباط مستقیمی بین خلق وخو با تعادل قند خون وجود دارد. خلق وخوی انسان تحت تأثیر چگونگی عملکرد سیستم عصبی مرکزی (یا مغز) است. غذای اصلی سلول های مغز، گلوکز است و مغز در شرایط عادی تمام انرژی لازم برای فعالیت های روزانه خود را از قند خون تأمین می کند. بنابراین هر چه بیشتر قندخون شما نوسان داشته باشد، خلق وخوی شما هم بیشتر در نوسان خواهد بود.

• میزان کالری دریافتی خود را کنترل کنید

برای حفظ وزن مناسب، میزان دریافت کالری خود را کنترل نمایید و به طور منظم ورزش کنید. برخی مطالعات نشان داده اند که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی در معرض خطر بالاتر برای ابتلا به اضافه وزن یا چاقی هستند.

• مواد غذایی موثر در کاهش استرس و تقویت اثربخشی داروها در اختلال دوقطبی کدم اند؟

توت ها:

انواع توت شامل زغال اخته، تمشک، و توت فرنگی غنی از آنتی اکسیدان ها و ویتامین C هستند. مطالعات نشان داده است که ویتامین C به تنظیم سطح کورتیزول و جلوگیری از افزایش آن کمک می کند. کورتیزول یک هورمون استرس است که از غده آدرنال ترشح می شود. در صورت افسردگی و اضطراب، سطح کورتیزول در بدنتان افزایش می یابد که موجب فعال شدن پاسخ استرس، افزایش ضربان قلب و فشارخون، و سرکوب سیستم ایمنی می گردد. اثرات بلندمدت سطح بالای کورتیزول شامل افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی، افسردگی و بروز مشکلات در خواب است.

غلات کامل:

غلات کامل برای قلب شما مفیدند، اما همچنین می توانند اثر آرام بخش بر خلق وخوی شما داشته باشند. مصرف کربوهیدرات های پیچیده مثل برنج قهوه ای، نان گندم کامل و غیره می تواند تولید سروتونین در مغز را تحریک نماید. بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که کمبود سروتونین بر خلق وخو تأثیر داشته و منجر به بروز افسردگی و اضطراب می گردد.

لبنیات:

شیر و سایر فرآورده های لبنی مثل ماست و پنیر، منابع خوب ریبوفلاوین هستند. دریافت مقادیر کافی این ویتامین، سیستم های سنتز و ترشح پروتئین را تحت کنترل نگه می دارد. در صورت کمبود ریبوفلاوین، این سیستم دچار اختلال شده، در نتیجه واکنش های استرس زا رخ خواهد داد.

سیب، پرتقال، موز:

این میوه ها حاوی فیبر و مقادیر بالایی ویتامین C هستند و می توانند موجب بهبود عملکرد سیستم ایمنی شوند. همچنین، موز حاوی اسیدآمینه تریپتوفان است که می تواند در بدن به هورمون سروتونین تبدیل شود. این هورمون باعث احساس آرامش و نشاط می گردد.

چای گیاهی:

انواع مختلف چای های آرام بخش در بازار موجودند که می توانند باعث کاهش اضطراب و نگرانی شوند. بابونه قرن هاست که به عنوان یک درمان سنتی برای ناراحتی معده، اضطراب و بی خوابی استفاده می شود. افزودن مقدار کمی شیر به چای بابونه می تواند اثرات آرام بخشی آن را تقویت نماید.

شکلات تیره:

شکلات تیره همانند انواع توت، سطح کورتیزول (هورمون استرس)، به علاوه هورمون های اپی نفرین و نوراپی نفرین را که موجب بروز احساس اضطراب و عصبانیت در شما می شوند، کاهش می دهد. علاوه بر این، شکلات تیره مغزتان را تحریک می کند که موادی به نام اپوئیدها را تولید کند. این مواد به شما کمک می کنند که احساس بهتری داشته باشید.

دریافت منیزیم را افزایش دهید

منیزیم ماده معدنی است که باعث حفظ فعالیت طبیعی ماهیچه ها و اعصاب، ضربان منظم قلب، تقویت سیستم ایمنی بدن و استحکام استخوان ها می شود. برخی از علائم کمبود منیزیم عبارت اند از: گرفتگی عضله ها، ضعف عضلانی، ریتم نامنظم ضربان قلب، پرفشاری خون، اختلالات عصبی، افسردگی، بی خوابی، کاهش اشتها، یبوست، بیش فعالی، و تشنج.

البته بايد توجه نمود كه كاهش يا قطع مصرف كافیين براي افراد مبتلا به اختلال دوقطبي از اهميت بالايي برخوردار است. بخاطر اين كه كافیين سيستم بدني فرد مبتلا را نسبت به محرك هاي محيطي تحريك پذيرتر مي كند. بنابراين مصرف قهوه، شكلات و مواد غذايي حاوي كافئين بايد محدود يا منع شوند. همچنين بايد توجه شود كه در رژيم غذايي مبتلايان به بيماري دو قطبي باید نمك و غذاهاي چرب نيز محدود شوند. چون كه نمك و چربي ها بر روي تاثيرگذاري داروها براي درمان اختلال دوقطبي اثر منفي بر جاي مي گذارند. ضمنا در صورتي كه فرد مبتلا، از داروهاي ضد افسردگي استفاده مي كند بايد در مصرف موز، پنير، جگر و سس سويا در رژيم غذايي خود دقت نمايد چون كه اين مواد غذايي در اثرات داروهاي ضد افسردگي اختلال ايجاد مي كنند.
گريپ فروت هم از جمله ميوه هايي هستند كه افراد مبتلا به بیماری دوقطبي بايد در مورد مصرف آن دقت كنند، چون كه مصرف آن باعث مي شود كه غلظت داروهاي مصرفي براي درمان بيماري دوقطبي در خون افزايش يايد كه اين مساله با مسموميت شديد دارويي در ارتباط است.