بیماری های التهابی مزمن روده یا به اختصار IBD، شامل مجموعه ای از بیماری های التهابی با علت نامعلوم هستند که دو فرم اصلی این آن عبارتنداز کولیت زخمی یا UC و بیماری کرون. کولیت زخمی، بیماری رکتوم و نواحی فوقانی تر کولون است که التهابی معمولاً سطحی و محدود به مخاط، ولی پیوسته به حساب می آید. با پیشرفت علم داروهای گیاهی، کولیت زخمی هم به وسیله انواع داروهای گیاهی مورد آزمایش قرار گرفته است و اثربخشی برخی گیاهان دارویی بر آن مورد تأیید قرار گرفته است. همین موضوع باعث شده تا گروهی از محققین ایرانی، تأثیر یکی دیگر از گیاهان دارویی را که قبلاً تأثیرات مفیدی را در بهبود زخم سوختگی از خود نشان داده، برای رفع زخم کولیت مورد آزمایش قرار دهند.
در این مطالعه، پژوهشگرانی از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد و دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان مشارکت داشته و از جانوران مدل برای ارزیابی ها استفاده کرده اند.
محققان فوق، برای بررسی تأثیر عصاره گیاه دارویی کلپوره بر زخم کولیت در موش های آزمایشگاهی، این عصاره را به دو صورت خوراکی و مقعدی برای این جانوران مدل مورد استفاده قرار دادند.
نتایج بررسی نشان داد که عصاره گیاه دارویی فوق می تواند موجبات بهبود زخم کولیت را فراهم آورد.
سیده لیلی اسدی یوسف آباد، محقق دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد و همکارانش دراین باره می گویند: «یکی از مکانیسم های عصاره گیاه کلپوره در کاهش التهاب ناشی از استیک اسید، خاصیت خنثی سازی رادیکال های آزاد است. چراکه در فرآیند التهاب، رادیکال های آزاد تولید می شوند و مطالعه های انجام شده، اثرات ضدالتهابی گیاه دارویی کلپوره را به دلیل حضور ترکیب های فلاونوئیدها، استرول ها و ترکیب های ترپنی به آن نسبت داده اند».
نتایج این پژوهش همچنین نشان داد که استفاده از ژل تهیه شده از عصاره کلپوره و کاربرد مقعدی آن، تأثیر بهتری نسبت به مصرف خوراکی آن در بهبود زخم کولیت دارد.
به گفته اسدی یوسف آباد و همکارانش: «مواد موسوم به ترکیبات فلاونوییدی، استرولی و ترپنوئیدی موجود در عصاره گیاه کلپوره، دارای اثر آنتی اکسیدانتی و ضدالتهابی هستند که منجر به کاهش اکسیداسیون و تشکیل رادیکال های آزادشده و بنابراین اثر جلوگیری کننده از ایجاد کولیت و احتمالاً کنترل کولیت دارند. هرچند ممکن است مکانیسم های دیگری نیز در بروز این اثر عصاره کلپوره دخیل باشند».
یافته های این تحقیق که بر مؤثر بودن گیاه کلپوره بر ترمیم زخم های کولیت ایجادشده در جانوران مدل دلالت دارد، بار دیگر بر اهمیت گیاهان دارویی و طبیعی و امکان جایگزین کردن آن ها به جای داروهای شیمیایی و ایجاد عوارض کمتر تأکید می کنند.
این یافته ها را نشریه «ارمغان دانش» به صورت مقاله ای علمی پژوهشی منتشر کرده است. این نشریه، متعلق به دانشگاه علوم پزشکی یاسوج است
