خستگی می تواند به عنوان بی حالی یا کمبود انرژی نیز تعریف شود و در واقع ضعف بدنی، فقدان قدرت جسمی و یا ماهیچه ای است و این احساس که تلاش زیادی برای حرکت دادن بازوها، پاها و یا ماهیچه های دیگر لازم است، می باشد. ضعف بدنی در واقع جزو علائم است نه بیماری؛ پس باید بدانید که این نشانه ها را می توان توسط بسیاری از مشکلات سلامتی دیگر ایجاد کرد، اهمیت ضعف و خستگی را می توان تنها هنگامی تعیین کرد که علائم دیگر ارزیابی شوند.
ضعف و بی حالی بدن چیست؟
در ابتدا باید بدانیم احساس ضعف و بی حالی بدن به چه حالتی گفته می شود؟ احساس ضعف چیست؟ ضعف و بی حالی، احساس خستگی، خالی شدن انرژی بدن و از دست رفتن توان و قدرت بدنی است. این طور نیست که ضعف و بی حالی همیشه با یک بیماری جدی همراه باشد. ممکن است به علت کار زیاد، استرس، بی خوابی و یا کم خوابی فرد در کوتاه مدت این حالت را تجربه کند. گاهی بعد از غلبه بر یک بیماری مانند سرماخوردگی و یا آنفولانزا و کرونا، فرد احساس ضعف و خستگی خواهد داشت. البته که در دو سال اخیر با توجه به شیوع ویروس کرونا، ضعف و بی حالی بدن به دلیل کرونا بیشتر از دلایل دیگر بوده است.بعضی از مدل های ضعف و بی حالی نتیجه فعالیت های شدید بدنی و فیزیکی هستند. ضعف و بی حالی می تواند در کل بدن و یا در ناحیه ی به خصوصی از بدن رخ دهد.
رابطه بین افسردگی و ضعف و بی حالی بدن
گاهی ضعف و بی حالی نشانه ای از افسردگی است. فرد دچار شده به افسردگی احساس ناتوانی و غم بسیار زیادی را تجربه خواهد کرد . توجه کنید که دوره های کوتاه مدت غم طبیعی هستند ولی اگر افسردگی در دراز مدت ادامه داشته باشد، مشکلات احساسی و روانی زیادی را برای فرد به دنبال خواهد داشت. اگر فرد همواره احساس ضعف، بی حالی و خستگی داشته باشد، باید حتماً توسط پزشک معاینه شده و آزمایشات لازم انجام شود و تحت درمان قرار گیرد.
ضعف و بی حالی بدن در بیماری های فیزیکی
امکان دارد که درنتیجه بیماری های فیزیکی و یا مسمومیت ها، شخص دچار بی حالی می شود. بیماری های مزمن طولانی مدت همچون ام اس و یا کم کاری تیروئید ممکن است باعث ضعف در فرد شوند. بیماری های حاد کوتاه مدت مانند گیرافتادگی عصب و یا عفونت مجاری ادراری هم ممکن است باعث ایجاد این عارضه در فرد شوند.
نیش حشرات و یا مسمومیت با صدف های دریایی و مسمومیت با سم بوتولیسم یا همان botulism هم منجر به بروز این مشکل در فرد خواهند شد. چنانچه دلیل ضعف و بی حالی بیماری های حاد باشد، باید هر چه سریع تر اقدامات درمانی مناسب را انجام داد. در صورت احساس ضعف ناگهانی در یک طرف بدن، احساس ضعف به همراه تنگی نفس و یا تپش قلب، درد شدید سینه و کمر و یا شکم هر چه سریع تر با آمبولانس تماس بگیرید. در صورتی که احساس کسالت با دیگر علائم مانند درد یا پیچش شکم، تب و لرز و بوی بد ادرار همراه بود، باید هر چه سریع تر درمان های پزشکی مناسب آغاز شود.
علائم بی حالی بدن و ضعف چیست؟
نشانه ها و علائم ضعف و بی حالی ضعف و بی حالی ممکن است با دیگر علائم و نشانه ها همراه باشد و این مسئله بسیار به بیماری های زمینه ای و دیگر اختلالات بستگی دارد. چنانچه ضعف و بی حالی ناشی از اختلالات فیزیکی باشد، اثری که در فرد به جای میگذارد بسیار متفاوت تر از ضعف و بی حالی ناشی از مشکلات احساسی و روانی خواهد بود علائم فیزیکی که به همراه ضعف و بی حالی ایجاد می شوند، عبارتند از:
- درد و اسپاسم شکمی
- ادرار خونی و یا صورتی رنگ
- درد بدن
- ادرار تیره و کدر
- اسهال
- دفع ادرار سخت و یا درد آور و یا سوزش در هنگام دفع ادرار
- خستگی
- تب و لرز
- علائم شبه آنفولانزا (خستگی، تب، گلودرد، سردرد، سرفه و درد بدن)
- بوی بد ادرار
- احساس ناخوشی عمومی
- از دست دادن اشتها
- قطع دوره خونریزی ماهیانه
- تشنگی
بعضی وقت ها ضعف و بی حالی به همراه علائم مربوط به اختلالات احساسی و روانی فرد است، این علائم عبارتند از:
- اضطراب
- تغییرات خلق و خو شخصیتی یا رفتاری
- افسردگی
- اختلالات حافظه
- بی قراری
- کاهش سطح انرژی
- کسالت یا خستگی شدید
- اختلالات خواب
درمان بی حالی بدن و ضعف
کنترلِ خستگی کار سختی است، چون نشانه یا وضعیت بسیار مبهمی است. خستگی انواعی دارد، مثلا: خستگی فیزیکی، خستگی احساسی، خستگی به عنوان نشانه ی یک بیماری و خستگی به عنوان خودِ بیماری.این احتمال هم وجود دارد که خستگی، از علائم افسردگی یا قند خون پایین باشد. برای اینکه بتوانید امیدی به از بین بردن احساس خستگی داشته باشید، نخست باید به پزشک مراجعه کنید.
اما اگر نتوانستید علت دقیق خستگی تان را بفهمید (حتی با مراجعه به پزشک) می توانید منشأ آن را در سبک زندگی و برخی از عادات زندگی در دنیای مدرن کنونی جست وجو کنید. اگر دریافتید که خستگی سایه به سایه همراه شما و در حال از پا انداختن شماست، امیدتان را از دست ندهید، چون هنوز تغییرات زیادی است که می توانید انجام بدهید و درمان های طبیعی زیادی وجود دارند که می توانید برای مبارزه ی مؤثر با این خستگی، از آنها بهره بگیرید.افاردی که دچار بی حالی و خستگی می شوند به دنبال راه حلی هستند تا بتوانند از این حالت رها شوند . در ادامه مقاله راه هایی برای درمان بی حالی بیان شده است.
بالا بردن فعالیت فیزیکی و جنب و جوش
یکی از راه حل های درمان بی حالی ، بالا بردن فعالیت فیزیکی و جنب و جوش می باشد. متاسفانه فرد تا احساس بی حالی می کند سعی می کند که چرتی بزند و استراحت کند، در صورتی که وقتی فرد تمام روز را به خاطر بیماری در رختخواب دراز می کشد، احساس خستگی و بی حالی او بیشتر می شود. در این شرایط ممکن است فرد احساس سردرد و سرگیجه خفیفی داشته باشد و به جای اینکه انرژی بگیرد و سرحال شود، انگار همه ی انرژی بدنش تحلیل رفته است.
اگر احساس خستگی می کنید و رَمق کار کردن ندارید، شاید با قرار گرفتن در معرض هوای تازه به راحتی بتوانید به جسم و ذهن تان طراوت بدهید. بهتر است به جای استراحت مطلق، به خودتان پاداش بدهید، یعنی هراز گاهی از جایتان بلند شوید و هوای تازه ای بخورید تا تأثیر طراوت بخش آن را در خودتان احساس کنید. این کار به سبب آزاد شدن اندورفین باعث می شود خلق و خوی فرد بهتر شود. فراموش نکنید که غم و افسردگی، عوامل زمینه ساز خستگی هستند.برای بالا بردن انرژی، به ویژه در درازمدت، ورزشِ «منظم» اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر فکر می کنید حوصله ی ورزش کردنِ زیاد را ندارید، پس در آغاز کار، بیش از حد ورزش نکنید.
نوشیدن آب سیب زمینی
یکی دیگر از راه های درمان بی حالی و خستگی ، نوشیدن سیب زمینی می باشد.شاید خوردن یک لیوان آب سیب زمینی برای فرد سخت باشد اما آب سیب زمینی یک درمان خانگی عالی برای درمان بی حالی و کسالت است. گذاشتن چند قطعه از تکه های سیب زمینی در یک لیوان آب، آن را به یک معجون غنی از پتاسیم تبدیل می کند که نتیجه ی آن کاهش احساس بی حالی است، چون این نوشیدنی یک ماده ی معدنی را وارد بدن می کند که بسیاری از افراد، مقدار کافی از آن را دریافت نمی کنند.
بدن، پتاسیم را نیز مانند منیزیم تولید نمی کند و ما باید آن را از منابع خارجی و راه های دیگری دریافت کنیم. با به دست آوردن مقدار کافی پتاسیم، می توان احساس ضعف بی حالی خود را رفع کنیم. پتاسیم به تنهایی به فرد انرژی نمی دهد، اما همراه با منیزیم ،الکترولیتی را ایجاد می کند که برای عملکرد درست سلول ها و آزادسازی انرژی و هدایت الکتریسیته، حیاتی است. بدون پتاسیم، عضلات ما به درستی حرکت نخواهند کرد و تکانه های عصبی ما به درستی فعال نمی شوند.
برای استفاده از آن سیب زمینی را قطعه قطعه کنید (نیازی به کندن پوست آن نیست) و آن را داخل لیوان آب بریزید و یک شب تا صبح در یخچال بگذارید و صبح قبل از خوردن هر چیز دیگری، آن را بنوشید.
خوردن میوه های قرمز رنگ
یکی دیگر از راه های درمان بی حالی و کسالت ، خوردن میوه های قرمز رنگ می باشد. میوه هایی بارنگ قرمز در بین میوه ها از خواص ویژه ای برخوردارند که از جمله سلامت قلب و افزایش توانایی مغز برخی از این خاصیت های بی نظیر است . یکی از این میوه های قرمز رنگ آلو است که می توان آن را معدنی از خواص و ویژگی دانست . آلو دارای طبع خنک و مقدار زیادی قند و هیدرات کربن دارد و خواص زیادی دارد و سرشار از ویتامین های (آ، بی ، سی) و آهن و کاروتن است و همچنین، مقوی برای ورزشکاران و دارای فسفر، کلسیم، پتاسیم و پروتئین است.
رفع خستگی با شکلات
شکلات میزان سروتونین و اندروفین خون را زیاد می کند و این دو هورمون باعث شادمانی می شود. سعی کنید گاهی شکلات بخورید، تا این احساس در شما تقویت شود. زنان به خوردن شکلات علاقه مند هستند، زیرا تحقیقات نشان داده که شکلات باعث می شود حالات و روحیات افراد تغییر کند.
تقویت گلبول های قرمز
یکی دیگر از راه های درمان بی حالی و خستگی، تقویت گلبول های قرمز در بدن می باشد. آهن عنصر ضروری و مورد نیاز بدن است و بدون آن، بدن نمی تواند به اندازه ی کافی، گلبول های قرمز تولید کند. گلبول های قرمز حاوی هموگلوبین هستند. هموگلوبین در ساختارِ خود عنصر آهن قرار دارد و نقش آن انتقال اکسیژن به سرتاسر بدن است. بسیاری از افراد تصور می کنند مصرف اکسیژن با ورود آن به ریه ها، پایان می یابد، اما اکسیژن باید کل بدن را طی کند و به تمام سلول ها و اندام های بدن برسد تا به آنها توانایی کار کردن بدهد. همان طور که می توانید تصور کنید، کمبود اکسیژن باعث می شود عملکرد بدن کم شود و در نهایت، خستگی را به همراه دارد. به این وضعیت، کم خونیِ ناشی از فقر آهن می گویند. برای مقابله با آن، با برگ های گزنه (ترجیحا برگ های تازه، اما برگ های خشک هم مؤثر هستند) چای درست کنید. گزنه سرشار از آهن و ویتامین (سی) است.
خواب کافی و با کیفیت
از دیگر راه های درمان بی حالی و خستگی داشتن خواب کافی و با کیفیت است. در طب سنتی کیفیت خواب وبیداری افراد متناسب با سن، موقعیت، مزاج و جنس افراد تعریف می شود؛ برای مثال جوانی که می خواهد روز بانشاطی را سپری کند باید حداقل شش ساعت خواب شبانه مفید داشته باشد. دقت داشته باشید که با کیفیت ترین خواب مربوط به ساعات 9 شب الی 1 نیمه شب است، به طوری که جالب است بدانید هر یک ساعت خواب در این ساعات معادل دو ساعت خواب بعد از نیمه شب است.
بلغور جو دوسر
جو دوسر حاوی فیبر محلول است که در واقع جلوی بالا رفتن آنی و یکباره قند خون را می گیرد و از سقوط یکباره آن هم جلوگیری می کند. این خاصیت از آنجا نشات می گیرد که بعد از حل شدن در دستگاه گوارش به شکل فیلتر عمل کرده و جذب چربی و قند را کند می کند. بلغور جو دوسر سرشار از فیبر و بعضی پروتئین ها است که هر دوی این ها در احساس سیری کمک می کنند. همچنین حاوی کربوهیدرات با کیفیت است که در بدن به عنوان گلیکوژن ذخیره می شود و سوخت مغز و ماهیچه ها را تامین کرده و در طول روز به ثبات قند خون کمک می کند.
شیر
شیر آب بدن را تامین می کند و زمانی که عرق می ریزیم تعادل الکترولیت بدن را تامین می کند. کازئین ( یک پروتئین موجود در شیر ) زمان خواب به شل شدن عضلات کمک کرده و کمک می کند با آرامش به خواب رویم.
مصرف جینسِنگ
احتمالا معروف ترین گیاه علفی چینی، جینسِنگ است .این گیاه سرشار از گونه های همیشه سبز و حاوی ترکیبات طبیعی است. این گیاه در آمریکای شمالی، همین طور آسیای شرقی پیدا شده است. جینسنگ اغلب به عنوان یک گیاه «آداپتوژن» در نظر گرفته می شود، به این معنا که به سازگاری بدن با استرس کمک می کند، خواه این استرس ناشی از قرار گرفتن در معرض سرما یا گرمای شدید باشد، خواه به خاطر گرسنگی یا خستگی. تصور می شود این گیاه با بهبود بخشیدن عملکرد سیستم آدرنال، به رویارویی بدن با استرس کمک می کند. وقتی صحبت از واکنش هورمونی به استرس می شود، سیستم آدرنال، مرکز فرماندهی بدن است. کورتیزول، هورمون «استرس» می تواند بر کیفیت خواب ما اثر بگذارد و تعیین کننده ی به خواب رفتنِ دوباره ی ما در شب باشد، زیرا با ترشح هورمون کورتیزول، ملاتونین سرکوب می شود.
ما برای داشتنِ چرخه ی منظم خواب و بیداری به ملاتونین نیاز داریم. اگر سطح کورتیزول بالا باشد، حتی پس از استراحت کامل، احساس خستگی مزمن می کنیم. صبح ها، سطح کورتیزول بدن ما در نقطه ی اوج خود قرار دارد و سپس به تدریج در طول روز، کم می شود، اما اگر سطح آن بالا باقی بماند، این ریتم روزانه، همین طور خواب باارزشی که برای سرحال شدن به آن نیاز داریم، مختل می شوند. دریافت مقدار کمی جینسنگ ممکن است به تنظیم کورتیزول و عملکرد درست بدن، کمک کند. اگر احساس می کنید در اواسط روز بی حال هستید، یک لیوان دیگر آب لیموترش درمان بی حالی و کسالت شماست. عناصر شیمیایی و مولکولی آب لیموترش که با خستگی مبارزه می کنند، بسیار زیاد می باشد و می توان گفت که در میان تمام مرکبات، انرژی بخش بودن و خواص درمانی این نوشیدنی اثبات شده است.
ورزش کردن
یکی از توصیه های مهم برای رفع بی حالی و خستگی ، ورزش کردن می باشد. فعالیت حرکتی منظم مثلاً سه روز در هفته، هر بار 20 دقیقه پیاده روی باعث افزایش کیفیت زندگی و پیش گیری از ابتلا به انواع بیماری ها می شود.
رفع کسالت و بی حالی با ازدواج به موقع
ازدواج به موقع و داشتن روابط زناشویی سالم و متعادل باعث افزایش نشاط و شادابی می شود و بالا رفتن سن ازدواج و افراط وتفریط در رابطه جنسی موجب کسالت و افسردگی می شود.
مصرف بیشتر مرکبات
تقریبا تمام انواع مرکبات دوست داشتنی هستند. از آب لیمو شیرین گرفته تا آب پرتقال و تمام آب میوه های دیگر که همیشه به عنوان درمان های خانگی مورد استفاده ی ما بوده اند. برای درمان بی حالی و کسالت توصیه می شود روز خود را با یک لیوان آب لیموترش آغاز کنید.عطر لیموی ترش تازه درون لیوان آب به تنهایی می تواند فرد را سرحال کند. خواص لیموترش بی شمار است. آب لیموترش بسیاری از بیماری ها را از بین می برد ، مثلا از یبوست پیشگیری می کند، اما خاصیت دیگرش این است که به یک بدن خسته، جان تازه ای می دهد.
اگر احساس می کنید در اواسط روز بی حال هستید، یک لیوان دیگر آب لیموترش درمان بی حالی و کسالت شماست. عناصر شیمیایی و مولکولی آب لیموترش که با خستگی مبارزه می کنند، بسیار زیاد می باشد و می توان گفت که در میان تمام مرکبات، انرژی بخش بودن و خواص درمانی این نوشیدنی اثبات شده است. برای استفاده از آن آب نصف یک لیموترش تازه را بگیرید و به یک لیوان آب اضافه کنید. اگر زمستان است، از آب گرم و اگر تابستان است، از آب سرد و یخ استفاده کنید. دو بار در روز این نوشیدنی را بنوشید و یک لیوانِ آن را به اواسط روز که احساس خستگی می کنید، اختصاص بدهید.
استحمام مناسب
یکی دیگر از راه های درمان بی حالی و کسالت ،استحمام مناسب می باشد. حمام کنید ، بعد از شنا کردن در دریا احساس جوانی می کنید. برای این که احساس طراوت را در روزها و شب های پاییزی پیدا کنید کافی است یک فنجان نمک داخل وان حمام بریزید و آن را با آب گرم پر کنید. با شمع های معطری که در کنار وان می گذارید، آرامش خاصی پیدا خواهید کرد.
درست کردنِ نوشیدنی انرژی زای خانگی
یکی دیگر از راه های درمان بی حالی نوشیدن انرژی زا های خانگی می باشد.بهتر است به نوشیدنی های انرژی زای بیرون عادت نکنید. در حقیقت، این نوشیدنی های غیرطبیعی بر مشکلات فیزیکی ما اضافه می کنند . پس بهتر است خودتان نوشیدنی های انرژی زا درست کنید که هم طعم طبیعی تری دارند و هم در بهبود سلامتی تان اثر واقعی دارند و شما را به همان انرژی طولانی مدتی که به دنبالش هستید، می رسانند.
مصرف شیرین بیان
یکی از ترکیبات اصلی شیرین بیان، یعنی گلیسیریزین می تواند در بهبود خستگی مفید باشد، به ویژه اگر خستگی توأم با عملکرد ضعیف آدرنال باشد. ریشه ی شیرین بیان نیز مانند جینسنگ، می تواند به بهبود تنظیم سطح کورتیزول کمک کند. اگر بدن شما به اندازه ی کافی کورتیزول تولید نکند، ممکن است در تلاش برای جبران این کمبود، بیش از حد کورتیزول تولید کند و این وضعیت باعث می شود در طول روز، احساس خستگی کنید، اما در طول شب، قادر به خوابیدن نباشید و آن خستگی را همچنان احساس کنید. میزان تولید کورتیزول باید متعادل باشد. اگر بیش از حد باشد، قادر به خوابیدن نخواهید بود و اگر کمتر از حد باشد، استراحت شما مختل خواهد شد.
چند راه ساده برای جلوگیری از افزایش قند خون
