به ناتوانی در انجام حرکات ارادی در حین خواب، فلج خواب یا بختک اطلاق می شود. ۲۵ الی ۳۰ درصد عموم، حداقل یک بار در طول عمر خود گرفتار این عارضه شده اند. این عارضه منوط به گروه سنی خاصی نبوده و همه می توانند آن را تجربه نمایند.فلج خواب که مسئله ای دلهره آور می باشد گاهی هنگام بیدار شدن از خواب و به ندرت در هنگام به خواب رفتن هم ممکن است بروز کند. طول مدت زمانی که این عارضه به طول می انجامد چند ثانیه تا چند دقیقه می باشد.نتایج حاصله از مطالعات نشان داده است که در زمان وقوع پدیده فلج خواب، شدت های نامتناسبی از امواج آلفا و جهش های متناوبی از امواج بتا، علی الخصوص در افرادی که دچار توهم بصری هستند رخ می دهد. لذا امواج مغزی در زمان خواب می تواند منجر به وقوع فلج خواب شود.از این نتایج می توان به این معنا رسید که فردی که از لحاظ هوشیاری در حالت نرمال و بیداری است، از لحاظ فیزیکی هنوز در یک حالت فلج عضلانی در مرحله خواب (حرکت سریع چشم) به گیر کرده و به دام افتاده است.
چه زمانی این فلج و بی حالی در خواب رخ میدهد؟
معمولا این اتفاق ،در زمان خاص در طول خواب رخ میدهد. در حالی که شما به خواب میروید ،بدنتان به آرامی آرام میشود،و ممکن است شما نتوانید خیلی سریع بدن خود را حرکت دهید و یا حتی صحبت کنید. بدن شما در طول خواب ،به طور متناوب ،بین حالت REM (سرعت حرکت چشم) و NREM(حرکت آهسته چشم)جا به جا میشود.در پایان NREM ،خواب شمابه REM تغییر میکند.جایی که چشمها به سرعت حرکت میکنند،اما بدن شما بسیار آرام است. REM، عمیق ترین قسمت از چرخه خواب شماست ،وقتی که مغز شما باعث می شود، رویاهایی واضح و روشن ببینید. در این زمان ،عضلات بدن شما ،اساسا خاموش میشود تا شما در هنگام خواب و رویا دیدن ،عملکردی با بدن خود نداشته باشید.
زمان رخ دادن فلجی در خواب
اگر شما قبل از حالت چرخه REM از خواب بیدار شوید،کاملا آگاه هستید. اما بدن شما هنوز در حالت REM قرار دارد و شما قادر به حرکات داوطلبانه و خودکار و آگاهانه نیستید. چه نوع هذیان و توهم هایی در فلج خواب رخ میدهند؟ بر طبق یک مطالعه منتشر شده در باره آگاهی و شناخت درسال 1999،سه نوع توهم در طول فلج خواب رخ میدهد.
- کابوس: در این نوع ،مردم احساس سوزش شدیدی ،روی سینه خود دارند و احساس میشود که نمیتوانند نفس بکشند.در این جا ،بدن هنوز در حالت تنفس REM است.
- نفوذ گر:در اینجا مردم حضور یک شخص ،ترس و توهم های بصری و شنیداری را حس میکنند.این یک حالتی است که در آن مردم ممکن است از کوچکترین محرک ها آگاهی داشته باشند.
- تجربه های بدنی غیر معمول:در این نوع ،افراد تجربه های غیر از بدن طبیعی ،مانند پرواز و شناور بودن میکنند.
راهکار های بهبود روند خواب عبارتند از:
- ثابت نگه داشتن زمان خواب و بیدار شدن( حتی در تعطیلات و آخر هفته)
- فراهم کردن یک محیط خواب راحت
- تهیه ملحفه و لباس خواب مناسب
- یک اتاق خواب تمیز ، تاریک و خنک
- کاهش نور در شب و استفاده از چراغ های شب
- قرار گرفتن در معرض نور روز در ساعات بیداری
- اجتناب از کار کردن یا درس خواندن در اتاق خواب
- جلوگیری از چرت زدن بعد از ساعت 3.00 بعد از ظهر و بیش از 90 دقیقه
- مصرف شام سبک و یا غذا خوردن حداقل 2 ساعت قبل از خواب
- با چراغ و یا تلویزیون روشن نخوابید
- پرهیز از مصرف الکل یا محصولات پر کافئین مخصوصا هنگام عصر
درمان فلج خواب
این بیماری اغلب در دوران نوجوانی شروع می شود و ممکن است در دهه 20 و 30 تکرار شود، میانگین سنی که برای اولین بار بیماری را تجربه می کنند 14 تا 17 سال است. طبق بررسی سال 2011، حدود 7.6٪ از جمعیت جهان حداقل یک بار فلج خواب را در طول زندگی خود تجربه می کنند،این اختلال بیشتر در دانشجویان و بیماران روان پزشکی، به ویژه کسانی که دارای استرس پس از سانحه یا اختلال هراس هستند، مشاهده شده است.
تکنیک های مقابله برای درمان فلج خواب
بسیاری از گزارش های موردی که در رابطه با فلج خواب ارائه شده است، نشان داده اند که با استفاده از چند تکنیک مقابله ای مختلف می توان بر این عارضه غلبه کرد. شایع ترین تکنیک گزارش شده برای این منظور آن است که در زمان وقوع فلج خواب سعی کنید به صورت آگاهانه انگشتان دست یا پای خود را تکان بدهید. بعضی از افرادی که با مشکل فلج خواب مواجه بوده اند توانسته اند با تمرکز بر روی تکان دادن انگشتان خود – که باعث القای حالت بیداری به جای حالت فلج خواب می شود – موفق به درمان این عارضه شوند.
ارزیابی پزشکی برای درمان فلج خواب
در صورت وقوع فلج خواب، حتماً معاینات و ارزیابی های پزشکی لازم برای تشخیص اختلالات خواب (مانند حمله خواب) و بیماری های مغز و اعصاب را انجام دهید. فلج خواب در بسیاری از موارد می تواند به علت یک سری عوارض و بیماری های تشخیص داده نشده باشد.
مصرف داروها برای درمان فلج خواب
اگر شما در حال حاضر داروی خاصی را مصرف می کنید که دوره های وقوع فلج خواب در شما از بعد از شروع مصرف آن دارو آغاز شده است، همین دارو می تواند علت فلج خواب باشد. اما در صورتی که داروی خاصی مصرف نمی کنید، می توانید بعضی از داروهایی که در درمان فلج خواب در بعضی افراد موفق بوده اند مانند قرص های خواب، داروهای مهار کننده انتخابی باز جذب سروتونین (SSRI) و داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای را امتحان کنید. این داروها را می توانید در صورتی که فلج خواب در شما به طور شدید اتفاق می افتد، استفاده کنید.
تنظیم برنامه خواب برای درمان فلج خواب
شاید داشتن یک برنامه خواب منظم بهترین راهکار برای درمان فلج خواب باشد. اغلب موارد فلج خواب به علت برنامه خواب نامنظم و بسیار متغیر و (اغلب) بروز اختلال خواب، اتفاق می افتد. پس سعی کنید یک برنامه خواب منظم برای خودتان تهیه کنید و به آن پایبند باشید. همیشه مطمئن شوید که خواب کافی دارید و در خواب شما وقفه و اختلال پیش نمی آید. البته ممکن است این راهکار خیلی زود در درمان فلج خواب جواب ندهد، اما به احتمال بسیار زیاد در دراز مدت کمک زیادی به شما خواهد کرد.
مصرف مکمل ها برای درمان فلج خواب
مصرف مکمل های خاصی از قبیل ملاتونین می تواند به افزایش کیفیت خواب و تنظیم ریتم خواب و بیداری در شبانه روز به ويژه در افرادی که به صورت شیفتی کار می کنند و یا افرادی که به علت سفرهای کاری متعدد مشکل تأخیرهای مکرر در خواب دارند، کمک نماید. بنابراین برای بهبود کیفیت خواب خود می توانید از ملاتونین و یا سایر مکمل های مناسب استفاده کنید.
بیماری سنگ کلیه چیست؟
