کیست، کیسه ی غیرطبیعی مملو از مایع، گاز یا جامدی است که در بدن تشکیل می شود. کیست دهان معمولاً محتوی مایع است و احتمال تشکیل آن در هر جایی از دهان، از جمله استخوان، لب، زبان، گلو یا غدد بزاقی وجود دارد. این کیست ها معمولاً بدون درد و به عرض کوچکتر از یک اینچ (2.54 سانتی متر) هستند. اما کیست عفونی یا آبسه قرمز رنگ، متورم و دردناک است. به انباشته شدن چرک آبسه گویند. گاهی لازم است برای از بین بردن و خارج کردن کیست لثه ایجاد شده عمل جراحی انجام شود. وجود کیست در دهان ممکن است علت بوی بد دهان کودکان و بزرگسالان باشد.
دلایل بروز کیست دندان
از همه مسائل که بگذریم دلیل بروز کیست دندان از همه جالب تر و مهم تر میباشد کیست دندان بر اثر عوامل متعددی ممکن است بروز کند از جمله دلایل زیر :در واقع میتوان گفت اولین دلیل برای بروز کیست دندان یا هر عارضه که در دهان رخ میدهد عدم رعایت بهداشت دهان و دندان یا به صورت تفریحی انجام دادن بهداشت دهان و دندان میباشد. کیست دندان عموما در ریشه یا تاج دندان خراب یا پوسیده ای که به عصب رسیده تشکیل میشود پس به دلیل وجود باکتریها یا رشد نادرست دندان میتواند شکل بگیرد ، به دلیل وجود یک ریشه نابود شده مانده و دارای باکتری شکل بگیرد، یا به خاطر سندروم ژنتیکی ممکن است یک کیست به وجود بیاید ، دندان عقل خراب میتواند ریشه را در اطراف تاج خود به وجود بیاورد و..... دقت کنید همه بر اثر عفونت و میکروب درون دندان و ریشه دندان ممکن است کیست را ایجاد کنند. برای جلوگیری از ایجاد کیست بهتر است بهداشت دهان و دندان خود را به درستی انجام داده و مرتب برای معاینه نزد دندانپزشک بروید زیرا بعضی از کیست ها قابل تشخیص نیستند مگر با اشعه ایکس که حتما توسط دکتر باید انجام گردد لذا برای حفظ سلامتی خود حتما. بازدید دوره ای دندانپزشکی دندان های خود را انجام دهید. پس از دلایل به وجود آمدن کیست دندان نوبت به درمان آن میرسد که مهم میباشد و حتما باید درمورد آن مطلبی گفته شود زیرا بعضی افراد فکر میکنند این کیست ها بی خطر بوده و درمان آن با دارو ممکن است.
آیا کیست و عفونت یکی هستند؟
خیر! کیست همان عفونت نیست. کیست ها ممکن است عفونی باشند که در این صورت می توانند دردناک هم باشند. آبسه های عفونی اغلب همراه با تورم هستند. فیستول های چرکی که ترشحات چرکی از آن ها بیرون می آید کیست نیستند. لازم به ذکر است که عفونت ممکن است به وسیله مکانیسمی دسته ای از سلول ها را تحریک کرده و باعث ایجاد کیست شود ولی این دو کاملا با هم تفاوت دارند.وقتی، زمانی از پوسیدگی یا ضربه ای که منجر به مرگ پالپ (محتویات کانال های عصبی) شده است بگذرد، ممکن است در ریشه آن یک ضایعه به وجود بیاید.اکثر اوقات این ضایعه که فقط در رادیوگرافی های دندان دیده می شود، یک گرانولوم می باشد ( نه کیست یا آبسه). گرانولوم توانایی تبدیل شدن به کیست یا آبسه در آینده را دارد. البته درناک نیست ولی ممکن است در اثر ضربه به دندان کمی درد داشته باشد یا حسی متفاوت را تجربه کنید.
رادیوگرافی تک دندان ( پری اپیکال ) چیست؟
درمان
دندان پزشک قبل از ارائه درمان کیست دندان و لثه، تعیین می کند که چه عوامل خطری با بیماری شما مرتبط است. این کار شامل گرفتن تصویرهای اشعه ایکس بیشتر به منظور تشخیص اندازه و وسعت کیست است (مخصوصا به منظور مشاهده این مساله که آیا این کیست برای دندان های مجاور مشکلاتی را فراهم کرده است یا خیر). دندان پزشک همچنین کیست را معاینه می کند تا علائم عفونت لثه را بررسی کند. برای تایید این مساله که توده ظاهر شده کیست است و تومور نیست، به بافت برداری نیاز است. مایع یا غشایی از کیست لثه و دندان به آزمایشگاه آسیب شناسی دندان فرستاده می شود تا با معاینه میکروسکوپی هر گونه سلول غیرعادی بررسی شود. در موارد بزرگ بودن کیست زیر لثه و واقع در استخوان فک، برای برنامه ریزی درمان سی تی اسکن یا ام آر ای مورد استفاده قرار می گیرد.
کیست های کوچکی که هیچ علامتی ندارند به درمان فوری نیاز دارند. با این حال، از آنجایی که کیست ها با گذشت زمان می توانند بزرگتر شوند، برای پیشگیری از آسیب ساختاری به دهان و دندان جدا کردن کیست لثه در ابتدای کار توصیه می شود. در صورتی که کیست عفونی و دارای تورم باشد، برای از بین بردن عفونت و آبسه دندان کودکان آنتی بیوتیک تجویز می شود. بسته به اندازه و محل قرار گیری کیست، موثرترین روش درمانی جداسازی کیست با عمل جراحی است. در صورتی که آب کیست خارج شود، ممکن است بار دیگر متورم شود. در واقع، اغلب کیست ها بار دیگر ظاهر می شود. بنابراین، هدف جداسازی کل کیسه غشایی به همراه محتویات آن است، گاهی برای اینکار راه و روش جراحی استفاده می شود. این کار این امکان را برای بافت مجاور فراهم می کند تا بهبود پیدا کند و فضایی که پیش از این کیست لثه اشغال کرده بود را پر کند. در موارد نادر، برای پر کردن شکافی که پس از جداسازی کیست بزرگ در استخوان فک ایجاد شده، از پیوند استخوان استفاده می شود.
