ملانوم وخیم ترین نوع سرطان پوست است که می تواند در هر قسمتی از پوست بدن یا در نزدیکی یک خال پوستی ایجاد شود. این نوع سرطان، از سلول های رنگدانه ای تشکیل می شود و در نتیجه معمولا قهوه ای یا مشکی رنگ است، هرچند ممکن است به رنگ های دیگر نظیر قرمز یا سفید هم دیده شود.ملانوم می تواند به سرعت در بدن پخش شده و تقریبا هر عضوی از بدن را گرفتار نماید.جهت تشخیص به موقع این سرطان و جلوگیری از عواقب وخیم بعدی آن لازم است تمامی خال ها و نقاط تیره رنگ بدن ابتدا توسط خود فرد و در صورت نیاز، توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند.
تقریبا تمامی انسان ها روی پوست بدن خود خال یا نقاط تیره رنگ دارند. بیشتر این خال ها در طی زندگی فرد، به شکلی عادی باقی مانده و روند تکاملی طبیعی خود را طی می کنند. این روند تکاملی شامل برجسته شدن و کمرنگ شدن خال به مرور زمان است. معمولا سطح خال، صاف است. خال های طبیعی، گرد یا بیضی شکل هستند و از پاک کن کوچکی که روی مداد قرار دارد بزرگ تر نیستند. اگر یک خال تغییرات غیرعادی داشته باشد باید حتما از نظر احتمال ایجاد شدن ملانوم بدخیم (سرطان بدخیم پوست) دقیقا بررسی شود.
اکثر خال ها در جوانی یا اوائل بزرگسالی به وجود می آیند. به وجود آمدن خال در بزرگسالی غیرعادی است. یک دسته از خال ها هستند که اصطلاحا غیرمعمول (آتیپیک) نامیده می شوند. این خال ها سرطانی نیستند اما امکان دارد سرطانی بشوند.
خال های غیرمعمول بزرگتر از خال های معمولی هستند، شکل نامنظم تری دارند، حاشیه های شکاف دار یا محوشونده ای دارند، امکان دارد مسطح یا برجسته بوده یا سطح آنها صاف یا زبر باشد. این خال ها معمولا دارای چندرنگ صورتی، قرمز، برنزی و قهوه ای هستند.
مواجهه با اشعه ماوراء بنفش (UV) و ریسک ملانوما:
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) یک عامل خطر عمده برای بسیاری از ملانوما ها است. نور خورشید منبع اصلی اشعه UV است. تخت های برنزه کردن و لامپهای خورشیدی نیز از منابع اشعه ماوراء بنفش هستند.
در حالی که اشعه های UV تنها بخش کوچکی از اشعه های خورشید را تشکیل می دهند اما عامل اصلی اثرات مضر خورشید بر روی پوست هستند. اشعه ماوراء بنفش به DNA سلول های پوست آسیب می رساند. سرطان پوست هنگامی شروع می شود که این آسیب DNA ژن هایی که سلول های پوست را کنترل می کنند، تحت تاثیر قرار می دهد.
میزان مواجهه با اشعه ماوراء بنفش ممکنست در ایجاد ملانوما نقش داشته باشد. به عنوان مثال، ملانوما در بدن (سینه و پشت) و پاها با آفتاب سوختگی مکرر (به ویژه در دوران کودکی) مرتبط است. این ممکن است با این واقعیت مرتبط باشد که این مناطق به طور مداوم در معرض نور UV نیست. بعضی از متخصصان معتقدند که ملانوما هایی که در این مناطق شروع می شوند متفاوت از ملانوما صورت، گردن و بازوها (مرتب معرض نور خورشید می باشند) هستند.
انواع متفاوتی از ملانوما در کف دست، پا، زیر ناخن یا در سطوح داخلی مانند دهان و مهبل (واژن) وجود دارند که در معرض نور خوشید نیستند یا اندکی در معرض نور خورشید هستند.
روش های مراقبت از مو در استخر
درمان ملانوما در مراحل اولیه
معمولا درمان ملانوما در مراحل اولیه شامل جراحی جهت برداشتن ضایعه است، به طور معمول ملانوما های بسیار نازک در طی بیوپسی به طور کامل برداشته می شوند و نیازی به درمان بیشتر ندارند، در غیر این صورت جراح توده ی سرطانی را تا حاشیه ی پوست نرمال و لایه ی بافتی زیر پوست برمی دارد و این ممکن است تنها درمان مورد نیاز در افراد مبتلا به ملانوما در مراحل اولیه باشد.
درمان ملانوما گسترش یافته به سایر مناطق
در صورت گسترش ملانوما به سایر مناطق، گزینه های درمان عبارتند از:
جراحی جهت برداشتن گره های لنفاوی درگیر شده: در صورت گسترش ملانوما به گره های لنفاوی مجاور، جراح گره های لنفاوی درگیر را برمی دارد و ممکن است درمان های اضافی قبل یا بعد از عمل جراحی توصیه شود.
شیمی درمانی: در شیمی درمانی از دارو ها جهت تخریب سلول های سرطانی استفاده می شود، که این دارو ها را می توان به صورت داخل وریدی، قرص یا هر دو شکل استفاده نمود. شیمی درمانی در شیوه ی تزریق داخل وریدی در بازو یا پا به این صورت است که برای مدت کوتاهی از انتقال خون این ناحیه به سایر مناطق جلوگیری می شود و دارو های شیمی درمانی به طور مستقیم در ناحیه ی اطراف ملانوما قرار می گیرد و بر سایر قسمت های بدن تاثیر نمی گذارد.
پرتودرمانی: در این درمان از پرتو های پر قدرتی نظیر اشعه ایکس جهت از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود و بعد از عمل جراحی برداشت گره های لنفاوی ممکن است توصیه شود، گاهی اوقات نیز برای کمک به تسکین علائم ملانوما انتشار یافته به سایر قسمت های بدن کاربرد دارد.
درمان بیولوژیک: درمان بیولوژیک با تقویت سیستم ایمنی به مقابله ی بدن با سرطان کمک می کند، این درمان با استفاده از مواد تولید شده در بدن یا مواد مشابه تولید شده در آزمایشگاه انجام می گیرد و عوارض جانبی این درمان شبیه به آنفلوانزا است، از جمله تب و لرز، خستگی، سردرد و درد عضلانی است. دارو های زیستی مورد استفاده در ملانوما شامل اینترفرون و اینترلوکین۲، ایپیلیموماب، نیوولوماب و پمبرولیزوماب می شود.
هدف درمانی: در این درمان دارو ها به گونه ای طراحی شده اند که به صورت خاص به سلول های سرطانی حمله می کنند. عوارض جانبی هدف درمانی متفاوت است، اما معمولا شامل مشکلات پوستی، تب، لرز و کم آبی بدن می باشد. ومورافنیب، دابرافنیب و ترامتنیت از دارو های مورد استفاده در هدف درمانی ملانوما پیشرفته هستند، این دارو ها تنها در صورتی موثر هستند که سلول های سرطانی دارای جهش ژنتیکی خاصی باشند و با آزمایش سلول های ملانوما می توان پی برد که آیا این دارو ها کمک کننده هستند یا خیر.
