تنفس کردن در حالت طبیعی به گونه ای اتفاق می افتد که دهان فرد بسته باشد و این فرآیند از طریق بینی انجام شود. هنگامی که تنفس از راه طبیعی و بینی اتفاق نیفتد، می تواند مشکلات گوناگونی را به وجود آورد. افرادی که دارای تنفس دهانی می باشند، بالتبع دچار ناهنجاری های فکی و دندانی نیز هستند. در واقع تنفس دهانی سبب تنگی فک بالا و بروز مشکلاتی در نظم دندان ها و رشد فکین خواهد شد. در چنین شرایطی ارتباط ارتودنسی و تنفس دهانی حائز اهمیت است چرا که درمان ارتودنسی سبب رفع مشکلات ناشی از آن خواهد شد.
مراجعه به متخصص ارتودنسی
افرادی که تنفس دهانی دارند به طور معمول همیشه به مقداری جزئی، دهانشان باز است. به دلیل به وجود آمدن ناهنجاری های محیط دهان، بیمارانی که از تنفس دهانی رنج می برند بهتر است به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنند تا در صورت وجود هر گونه مشکل در محیط دهان و دندان ها، ارتودنتیست بتواند از طریق درمان ارتودنسی به رفع این عارضه بپردازند. هر چند که مشکل اصلی که تنفس دهانی است توسط متخصص گوش و حلق و بینی درمان می شود. اما عوارض ناشی از تنفس دهانی که بر روی ساختار و سلامت فکین و دندان ها تاثیر می گذارد توسط متخصص باتجربه ارتودنسی درمان می شود.هنگامی که فرد با ناهنجاری های محیط دهان به یک متخصص ارتودنسی مراجعه می کند، یکی از سوالات مهمی که از او پرسیده می شود در مورد تنفس دهانی است. این سوال نشان دهنده عمق ارتباط ارتودنسی و تنفس دهانی است.
چگونه درمان ارتودنسی می تواند مشکلات تنفس دهانی را برطرف کند؟
اغلب مردم فکر می کنند که ارتودنتیست ها تنها می توانند بر روی درست کردن دندان ها تمرکز کنند.در حالی که یک متخصص ارتودنسی آموزش های لازم را از موارد اولیه و پیشگیرانه گرفته تا تشخیص و درمان مال اکلوژن ( نامرتبی دندان ها ) همه را دیده است.درمان ناهنجاری های دندانی و ناهنجاری های صورت آموزش هایی است که او در مدت تحصیل خود در دانشگاه آموخته است.بنابراین محدوده درمان ارتودنسی تنها صاف و مرتب کردن دندان ها نیست بلکه موارد دیگر نیز در حیطه این درمان قرار می گیرد.
مواردی مانند:
- اصلاح مشکلات دهان و دندان
- اصلاح ساختار فک
- حل مشکلات تنفس دهانی
در واقع یک ارتودنتیست به سایر اعضا چهره و گردن نگاه می کند و مشکلات ماهیچه های زبان و گلو و بینی را در نظر می گیرد.یک ارتودنتیست نگاه می کند که چگونه دندان ها می توانند بر سایر قسمت های صورت تاثیر بگذارند.
درمان تنفس مزمن دهانی با ارتودنسی
اگر تنفس مزمن دهان درسنین کودکی تشخیص داده وبه آن توجه شود، غالبا می توان ازپیشرفت وتکامل ناهنجاری دندان واسکلت جلوگیری کرد. بسیاری از اثرات مضرتنفس دهانی می توانند با درمان های ارتودنسی حل شوند، هرچند که به همان اندازه شناسایی علت آن مهم است تا مشکلات اساسی که بر الگوهای تنفسی تاثیرمی گذارند بتوانند حل شوند.
اگر یک دکتر یا دندانپزشک نسبت به آنکه یک کودک دچار تنفس دهانی است مشکوک شود اوممکن است با یک متخصص گوش یا بینی یا حلق کسی که که میتواند مشکلات مربوط به آدنوئیدها وسینوس های لوزه را حل کند، مشورت کند.به طورمشابه یک متخصص گوش و حلق و بینی که با یک کودک 4 یا 5 ساله برای لوزه یا آدنوئید مواجه می شود، ممکن است اورا به یک متخصص ارتودنسی ارجاع دهد، به این دلیل که درمراجعه ی زود هنگام شانس بیشتری برای اصلاح الگوهای تنفس ناسالمی که منجربه مشکلات دندانی می شوند، وجود دارد.
درمان ارتودنسی می تواند به برطرف شدن مشکلات مربوط به گزش، اندازه فک، کجی دندان ومشکلات تنفس دهانی کمک کند. زمانی که بین تراز بالا وپایین فک اختلاف Twin block وجود دارد، یک متخصص ارتودنسی ممکن است استفاده از دستگاه را پیشنهاد کند. اینها شامل نگهدارنده ایست با قابلیت جابجایی ومانند کام هایی است که روی دندان های فوقانی وتحتانی پوشیده شده است.کام های زاویه داردرهنگام گزش بهم جمع می شوند تا فک پایین را به جلوسوق دهد، به تدریج کمک می کند تا با فک فوقانی بهترهماهنگ شود.علاوه برآن، این دستگاه می تواند فک فوقانی را گسترش دهد وفضای بیشتری برای زبان ایجاد کند تا درجایگاه مناسبش استراحت کند.
بیمارانی که دارای تغییرات شدید در الگوی رشد فک بالا هستند، با توجه به تنفس دهان شایع طولانی مدت در درجه اول به جای مکانیک معمول ارتودنسی، به لوازم ارتودنسی نیازدارند. درصورت نقص عرضی ارواره ای تعریض سریع برای بازیابی عرض کافی نشان داده شده. چنین درمان هایی توانایی تهویه بینی را بهبود می بخشند. زمانی که ارواره تکامل نیافته، ازماسک صورت برای محافظت از کل فک بالا استفاده میشود. راه های دیگردرمان شامل درمان ارتودنسی می شود که میتواند برای اصلاح نامرتبی دندان ها و اختلالات باقی مانده برنامه ریزی کند.
یکی دیگر از دستگاه های ارتودنسی رایج “عریض کننده ی کام” است که برای بزرگ ترکردن فک فوقانی استفاده می شود، این دستگاه که در قسمت ردیف بالای دندان ودرمقابل کام قرار گرفته است (سقف دهان) دارای یک پیچ کوچک است که میتواند به فشارملایمی روی فک فوقانی تبدیل شود. به دلیل آنکه استخوان های کام کاملا بهم نچسبند تا اینکه پس ازرسیدن کودک به بلوغ نیروی متوسطی از گسترش دهنده کام به اندازه کافی باشد که در نتیجه نیمی ازکف کام را ازهم دورکند. همانطور که کام گسترش می یابد، استخوان جدیدی برای پر کردن شکاف رشد میکند وهمانطور که کام گسترش یافت راه هوایی بینی باز میشود و تنفس بینی راحت تر میشود. فنآوری اشعه ایکس سه بعدی نشان می دهد که بعد ازتعریض کام تفاوت آناتومیکی درمجاری هوایی وجود دارد.