سوختگی های ناشی از آتش یا آب جوش بسیار خطرناک است و می تواند تاثیرات قابل ملاحظه ای را بر پوست و بافت های بدن بر جای گذارد. به د نبال خوردن آب جوش نیز مسیر نای و گلوی فرد می تواند دچار سوختگی شود و آسیب های جدی ببیند.
سوختگی ها چه تاثیراتی بر جای می گذارند؟
برخی سوختگی ها که شدت آنها زیاد است و می تواند فرد را با مشکلات عدیده ای مواجه کند در پی تماس بدن با مایعات داغ و پرحرارت ایجاد می شود. عواملی که باعث می شوند تا این سوختگی ها بروز کنند به قرار زیر است:حرارت های بسیار شدید مانند شعله های آتش، سطوح بسیار داغ، مایعات پرحرارت، گازسوختگی های الکتریکی، مانند بی دقتی در سیم کشی های داخلی منازل، اتصالات برقی قدیمی و فرسوده، عدم فعالیت درست ابزارآلات سیمی و الکتریکی، برق گرفتگی. سوختگی های شیمیایی، اسید ها و مواد قلیایی بسیار قوی، استفاده نادرست از مواد شیمیایی پاک کننده ، باتری های فرسوده و قدیمی
چه کسانی آسیب می بینند؟
سوختگی از هر نوعی که باشد، به عنوان دومین عامل مرگ و میر در بین کودکان محسوب می شود. سوختگی ممکن است در هر سنی بروز کند، اما در بین کودکان و نوجوانان بیشتر شایع است. در این میان سوختگی های ناشی از مایعات داغ، بیشتر برای نوزادانی که چهاردست و پا راه می روند و با کنجکاوی فراوان دوست دارند به همه جا سر بکشند و از همه چیز سر در بیاورند، شایع است و معمولا با فنجان های داغ چای، رفتن به داخل حمام های داغ و … بروز می کند.
انواع زخم سوختگی و روش های مراقبت از ان
دبریدمان زخم :
برداشتن بافت اسکار در التیام زخم سوختگی های عمیق و خفیف جلدی ،بسیار ضرورت دارد. اِسکار بافت غیر زنده ای است که بعد از صدمه سوختگی روی پوست ایجاد می شود و هیچ جریان خونی ندارد.بنابراین امکان نفوذ گلبول های سفید و پادتن ها به موضع وجود ندارد.
اهداف اصلی دبریدمان :
1. برداشتن بافت آلوده به اجسام خارجی و باکتری ها که موجب حفاظت بیمار در برابر عفونت های تهاجمی می شود
2. برداشتن بافت مرده
انواع دبریدمان :
1. جراحی:
در این روش بافت مرده از طریق درماتوم الکتریکی یا چاقوی جراحی تا زمانی که به بافت زنده خونریزی دهنده منتهی گردد، برداشته می شود.
2. مکانیکی:
استفاده از قیچی و فورسپس برای برداشتن بافت نکروزی و شل
3. آنزیمی:
مصرف موضعی مواد تجزیه کننده پروتئین در بستر زخم که موجب نرم کردن بافت اسکار و حل شدن بافت می شود .
پیشگیری از سندرم کمپارتمان:
سندرم کمپارتمان ، عدم پاسخ طبیعی بافت پوست در مقابل تروما و جراحی و تورم آن است. نارسایی عروقی و فشار روی اعصاب به دلیل عدم درمان می تواند منجر به بروز سندرم کمپارتمان گردد.زمانی که فشار داخل بافتی در یک فضای بسته افزایش یابد، موجب سندرم کمپارتمان شود ،در نتیجه باعث اختلال در جریان خون و عملکرد بافت می شود .
علائم سندرم کمپارتمان
درد مهم ترین علامت سندرم کمپارتمان است.خصوصیات این درد عبارتست از :
- اگر درد در ساق باشد با حرکت مچ پا شدیدتر میشود.
- احساس درد در تمام طول اندام
- انتشار درد نامفهوم
- افزایش بیش از انتظار شدت درد
- عدم کاهش درد با مسکن های معمولی
علائم دیگر سندرم کمپارتمان :
- عدم برقراری حرکات ارادی در انگشتان
- تاخیر در پر شدن مویرگی Capillary refill
- تورم و سفتی اندام
- رنگ پریدگی و سردی اندام
- فقدان نبض شریانی
- حرکات دردناک انگشتان
اگر انگشتان را در جهتی حرکت دهیم که عضلات کمپارتمان کشیده شوند درد بیمار افزایش می یابد.
احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در اندام و کاهش حس لمس
برای کاهش فشار باید باند ها را باز کنید و عضو آسیب دیده را کمی بالاتر قرار دهید اما نباید بالاتر از سح قلب باشد . با انجام این اقدامات اگر خون رسانی و فشار داخل بافت طبیعی نشود احتمالا انجام فاشیوتومی ضرورت خواهد یافت .
فیزیوتراپی
بیمارانی که دچار سوختگی شده اند باید روزانه یا یک روز در میان به بخش فیزیوتراپی ویژه بیماران سوختگی ، پس از ترخیص مراجعه نمایند .
اهمیت فیزیوتراپی:
- کاهش عوارض تنفسی
- کاهش تورم زخم
- کاهش درد عضلات ناشی از بیحرکتی
- افزایش بهبودی زخم
- کاهش چسبندگی در نواحی سوختگی مخصوصا اطراف مفاصل و در نهایت پیشگیری از کوتاه شدن عضو و محدودیت حرکتی
